Κατά τη γέννηση ή λίγους μήνες αργότερα μπορεί να εμφανιστούν «σημάδια» στο ανθρώπινο δέρμα τα περισσότερα από τα οποία θα υπάρχουν δια βίου. Διακρίνουμε αυτά τα σημάδια σε μελαγχρωματικές και μη μελαγχρωματικές βλάβες, ανάλογα εάν ιστολογικά περιέχουν ή όχι αυξημένο αριθμό μελανινοκυττάρων.

Μελαγχρωματικές βλάβες και παιδικές δερματικές παθήσεις: Οι περισσότερες μελαγχρωματικές βλάβες είναι σπίλοι, δηλαδή ελιές και ανάλογα με το μέγεθός τους διακρίνονται σε μικρούς < 1,5cm, μέσου μεγέθους 1,5-9,9cm, μεγάλους 10-19,9cm και γιγάντιους > 20cm. Οι συγγενείς μελανινοκυτταρικοί σπίλοι υπάρχουν στο 0,6-6% των νεογέννητων με συχνότερους τους μικρούς και μέσου μεγέθους, ενώ οι μεγάλοι και γιγάντιοι είναι εξαιρετικά σπάνιοι (1:20000 γεννήσεις οι μεγάλοι και 1:500000 γεννήσεις οι γιγάντιοι). Στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι παρόντες κατά τη γέννηση ή εμφανίζονται μετά από λίγες εβδομάδες.

Πρόκειται για καλοήθεις όγκους μελανινοκυττάρων, που ωστόσο έχουν κάποιες πιθανότητες εξαλλαγής σε κακόηθες μελάνωμα (παιδική δερματική πάθηση) κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Στατιστικά για τους μικρούς σπίλους το ποσοστό αυτό είναι 1-5% ενώ αυξάνει ανάλογα με το μέγεθος του σπίλου και φτάνει το 6,5-12% για τους γιγάντιους. Εμφανίζονται ως στρογγυλές ή ωοειδείς πλάκες ελαφρά υπεγερμένες με σαφές, ομαλό ή ανώμαλο περίγραμμα. Κάποιες φορές η επιφάνειά τους είναι έντριχη ενώ η θέση εντόπισής τους η οποιαδήποτε. Λόγω της πιθανότητας εξαλλαγής στο μέλλον σε σοβαρή παιδική δερματική πάθηση οι συγγενείς μελανινοκυτταρικοί σπίλοι αφαιρούνται χειρουργικά εάν αυτό είναι εφικτό, διαφορετικά χαρτογραφούνται και παρακολουθούνται στενά, κλινικά και δερματοσκοπικά για ενδεχόμενες αλλαγές των χαρακτηριστικών τους πέραν της φυσιολογικής αύξησης του μεγέθους τους ανάλογα με την αύξηση του σώματος του παιδιού.

Μελαγχρωματικές κηλίδες στο σώμα του παιδιού παρούσες κατά τη γέννηση και όταν είναι πολλαπλές > 6, χρειάζονται διερεύνηση καθώς ενδεχομένως συνιστούν χαρακτηριστικό μιας γενετικής πάθησης, της νευροινωμάτωσης.

Υπόχρωμες αντίθετα κηλίδες επίσης μπορεί να είναι ένδειξη άλλης γενετικής παιδικής δερματικής πάθησης της οζώδους σκλήρυνσης όταν είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Στην κατηγορία τωνμελαγχρωματικών παρόντων κατά τη γέννηση βλαβών είναι οι Μογγολικές κηλίδες, φυλετικό χαρακτηριστικό στα βρέφη Ασιατικής, Ινδιάνικης, Αφρικανικής ή και Νοτιοευρωπαϊκής καταγωγής. Δεν έχουν κλινική σημασία και συνήθως εξαφανίζονται ως την ενηλικίωση.

Στις μη μελαγχρωματικές συγγενείς βλάβες ανήκουν τα αιμαγγειώματα με κύρια διάκρισή τους σε αυτά που συνήθως υποστρέφουν μέχρι της ηλικίας των 5 ετών (αιμαγγειωματώδης σπίλος βρεφικής ηλικίας) και σε αυτά που δεν υποστρέφουν ποτέ (ομαλό αιμαγγείωμα). Τα πρώτα είναι παρόντα κατά τη γέννηση ή εμφανίζονται στους επόμενους 9 μήνες και μεγαλώνουν ταχύτατα. Σε αυτές οι παιδικές δερματικές παθήσεις απαιτείται θεραπεία όταν πιέζουν βασικές δομές π. χ οφθαλμός εμποδίζοντας την ανάπτυξη ή τη λειτουργία τους. Τα ομαλά αιμαγγειώματα αναπτύσσονται ανάλογα με την ανάπτυξη του παιδιού και είναι παρόντα στη γέννηση αρχικά ως μία κηλιδώδη βλάβη ερυθρή ή ιώδης και στη συνέχεια είναι δυνατό να ‘φουσκώσει’ και λαμβάνει τη χαρακτηριστική εικόνα της υπεργερμένης και ερυθροιώδους βλάβης. Συχνότερη εντόπιση είναι δυστυχώς το πρόσωπο. Όλα τα αιμαγγειώματα απαιτούν υπερηχογραφική διερεύνηση για διαπίστωση αντίστοιχων βλαβών σε εσωτερικά όργανα.

Οι μυρμηγκιές αποτελούν παιδικές δερματικές παθήσεις που προκαλούνται από τον ιό των θηλωμάτων του ανθρώπου (HPV). Ο ιός αυτός προκαλεί τον ταχύ πολλαπλασιασμό των κυττάρων του δέρματος, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται καλοήθη εξογκώματα που είναι περισσότερο ενοχλητικά παρά επικίνδυνα, αλλά τα οποία είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά. Υπάρχουν πάνω από 70 διαφορετικοί υποτύποι του ιού HPV που προκαλούν τις μυρμηγκιές. Οι διαφορετικοί τύποι του ιού προκαλούν συνήθως μυρμηγκιές σε διάφορα σημεία του σώματος. Ο ιός μεταδίδεται με την άμεση δερματική επαφή ή με το άγγιγμα υγρών επιφανειών.

Τα παιδιά προσβάλλονται πολύ συχνά από μυρμηγκιές. Η ανωριμότητα του ανοσοποιητικού τους συστήματος και η έλλειψη αντισωμάτων προς τους HPV συμβάλλει στην εύκολη ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό των μυρμηγκιών στα παιδιά. Οι μυρμηγκιές στα παιδιά εμφανίζουν ιδιαιτερότητες τόσο στα συμπτώματα, όσο και στη θεραπεία. Οι μυρμηγκιές στα παιδιά μεταδίδονται εύκολα, καθώς δεν είναι εύκολο να τηρηθούν οι κανόνες υγιεινής, αγγίζουν τα πάντα με τα χέρια τους και συνηθίζουν να περπατάνε ξυπόλητα. Εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στα χέρια, στα πόδια και το πρόσωπο. Η θεραπεία των μυρμηγκιών στα παιδιά γίνεται κυρίως με laser και κρυοθεραπεία. Συχνά εμφανίζονται υποτροπές και η αντιμετώπιση των μυρμηγκιών στα παιδιάμπορεί να απαιτήσει αρκετό χρόνο για την οριστική εξάλειψή τους.

Τα περισσότερα νεογέννητα χάνουν τα μαλλιά τους τις πρώτες μέρες της ζωής τους. Η απώλεια είναι ιδιαίτερα αισθητή στην πίσω περιοχή του κεφαλιού, γιατί στο σημείο αυτό υπάρχει συνεχής τριβή αφού τον περισσότερο χρόνο τα μωράκια είναι ξαπλωμένα ανάσκελα. Στο χρόνο περίπου το παιδί έχει βγάλει μαλλάκια σε όλο το κεφάλι. Αυτό σημαίνει ότι, εκτός από το φυσιολογικό αριθμό τριχών που χάνονται, δεν πρόκειται να ξαναδείτε κενά στο κεφαλάκι του. Αν και ο αριθμός των τριχών που χάνονται μπορεί να αυξηθεί σε περιόδους άγχους, σοβαρής ασθένειας ή εγχείρησης, ένα παιδί που παρουσιάζει τριχόπτωση και κενά στο τριχωτό της κεφαλής πρέπει να μας προβληματίσει και γι’ αυτό χρειάζεται να εξεταστεί από τον ειδικό παιδοδερματολόγο.

Οι κυριότερες αιτίες που προκαλούν απώλεια μαλλιών στα παιδιά είναι:

• Η δερματοφύτωση τριχωτού κεφαλής είναι μια συχνή αιτία απώλειας μαλλιών στα παιδιά. Οφείλεται σε μύκητα που μεταδίδεται στον άνθρωπο από το σκύλο ή την γάτα. Πολύ συχνά μεταδίδεται από παιδί σε παιδί, όταν αυτά μοιράζονται προσωπικά τους αντικείμενα όπως χτένες, πετσέτες που νίβονται, μαξιλάρια.Οι τρίχες που προσβάλλονται από το μύκητα αποσπώνται εύκολα με ελαφρό τράβηγμα. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται στο κεφάλι περιοχές διαμέτρου 1-6 εκατοστών χωρίς μαλλιά. Το δέρμα στις περιοχές αυτές δεν είναι υγιές. Είναι κόκκινο, φουσκωμένο και κάποτε παρουσιάζει φυσαλίδες.
  Η συγκεκριμένη δερματολογική παιδική πάθηση αντιμετωπίζεται με την θεραπεία της δερματοφύτωσης του τριχωτού κεφαλής και γίνεται με αντιμυκητιασικά φάρμακα που δίνονται από το στόμα για διάστημα τουλάχιστο έξι βδομάδες. Επίσης, ο γιατρός πιθανότατα να συστήσει κάποιο ειδικό σαμπουάν.
• Γυροειδής αλωπεκία ή τριχοφάγος: Πρόκειται για παιδική δερματολογική παθήση και θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα. Ο οργανισμός για άγνωστο λόγο επιτίθεται κατά του εαυτού του και πιο συγκεκριμένα στις τρίχες τις οποίες θεωρεί ξένο σώμα. Στη γυροειδή αλωπεκία δημιουργείται ένα μικρό κενό στο στο τριχωτό της κεφαλής. Το παιδί μπορεί να εμφανίσει μία μόνο εστία ή περισσότερες. Γενικά η αλωπεκία μπορεί να εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Τα κύρια αίτιά της στα παιδιά είναι ψυχογενή. Περιοχές που δεν έχουν τρίχες μπορεί να εμφανιστούν στο κεφάλι του παιδιού σε περιόδους έντονου στρες, ψυχολογικής πίεσης ή σοκ, π.χ. ένας θάνατος, μια σοβαρή ασθένεια στην οικογένεια, ένα διαζύγιο, το άγχος για το σχολείο. Μόνο στο 2 με 5% των περιπτώσεων μπορεί να σχετίζεται το πρόβλημα με παθολογικά αίτια, όπως ενδοκρινολογικές παθήσεις ή σοβαρή αναιμία.
  Στις συγκεκριμένες παιδικές δερματολογικές παθήσεις είναι σημαντικό να προσδιοριστεί πρώτα η αιτία της τριχόπτωσης ώστε να αντιμετωπιστεί ανάλογα. Σε περιπτώσεις που η αλωπεκία είναι ψυχογενής, το παιδί μπορεί να βοηθηθεί από εξειδικευμένο παιδοψυχολόγο. Γενικά πάντως η θεραπεία της αλωπεκίας γίνεται με κορτιζονούχες αλοιφές ή ενέσεις ή και με αγωγή από το στόμα. Πολύ καλά αποτελέσματα μπορεί να έχει και η μεσοθεραπεία, μία μέθοδος κατά την οποία διοχετεύονται μικρές ποσότητες φαρμακευτικών και φυτικών ουσιών όπως βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα και ένζυμα με ανώδυνες μικρο-ενέσεις στο χόριο, το μεσαίο στρώμα του δέρματος. Στην περίπτωση της αλωπεκίας γίνονται ενέσεις τοπικά επί της βλάβης που υποβοηθούν στην ενδυνάμωση του βολβού της τρίχας.