Γυναικομαστία στον άνδρα
Συγγραφέας Νατάσα Παζαΐτη Γράφτηκε στις ,
Τι είναι η γυναικομαστία
Γυναικομαστία ονομάζεται η αύξηση του μαζικού ιστού στους άνδρες. Είναι μία καλοήθης κατάσταση που εμφανίζεται στο 30-50% των ανδρών και οφείλεται στην αυξημένη δραστηριότητα των οιστρογόνων έναντι των ανδρογόνων. Μπορεί να αποτελεί τυχαίο εύρημα, να δημιουργηθεί σταδιακά ή να εμφανιστεί ξαφνικά με επώδυνη διόγκωση του ενός μαστού ή και των δύο.
Όταν η αύξηση των μαστών προέρχεται από την διόγκωση του μαζικού αδένα τότε πρόκειται για αληθή γυναικομαστία. Όταν όμως η αύξηση των μαστών είναι αποτέλεσμα συσσώρευσης λίπους λόγω παχυσαρκίας τότε πρόκειται για ψευδογυναικομαστία.
Η γυναικομαστία μπορεί να εμφανιστεί ως φυσιολογικό γεγονός ή ως παθολογικό.
Η γυναικομαστία ως φυσιολογικό γεγονός μπορεί να δημιουργηθεί σε τρεις διαφορετικές περιόδους στη ζωή ενός άνδρα:
Α. στην νεογνική ηλικία που οφείλεται στην μεταφορά οιστρογόνων δια μέσου του πλακούντα από την μητέρα στο νεογνό.
Β. στην εφηβεία όπου φτάνει στο μέγιστο στην ηλικία των 13-14 ετών και σταδιακά υποχωρεί μέχρι τα 25.
Γ. στην ενήλικη ζωή στην ηλικία μεταξύ 50-80 ετών που οφείλεται συνήθως στα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης.
Η γυναικομαστία ως παθολογικό γεγονός μπορεί να οφείλεται σε:
Έλλειψη τεστοστερόνης
απουσία όρχεων, ανοχή στα ανδρογόνα, κληρονομικά σύνδρομα
Ανεπάρκεια όρχεων ιογενούς αιτιολογίας
Τραύμα
Νεφρική ανεπάρκεια
Αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων:
Συγγενής επινεφριδική υπερπλασία
Ερμαφροδιτισμός
Όγκοι επινεφριδίων
Όγκοι της υπόφυσης
Νεοπλάσματα που παράγουν χοριακή γοναδοτροπίνη όπως: όγκοι πνευμόνων, ηπάτωμα.
Όγκοι όρχεων
Κίρρωση ήπατος
Υπερθυρεοειδισμός
Παχυσαρκία
Άγχος
Φάρμακα:
Σκευάσματα που περιέχουν οιστρογόνα ή έχουν οιστρογονική δράση όπως: φυτικά φάρμακα και κρέμες με φυτοοιστρογόνα, φαινυντοίνη, κλομιφαίνη.
Σκευάσματα που αναστέλλουν την σύνθεση της τεστοστερόνης: μετρονιδαζόλη, κετοκοναζόλη, σπιρονολακτόνη, χημειοθεραπευτικά, GNRH αγωνιστές.
Ανδρογόνα που προκαλούν αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων: αναβολικά.
Αντιρετροιοϊκά φάρμακα.
Αντιψυχωσικά, τρικυκλικά αντικαταθληπτικά, μετοκλοπραμίδη, βεπαραμίλη, μαριχουάνα, ηρωίνη, αμφεταμίνες, διαζεπάμη, μεθυλντόπα.
Καρδιολογικά φάρμακα όπως: Διγοξίνη, αναστολείς διαύλων ασβεστίου, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης.
Αλκοόλ.
Άλλες αιτίες:
Διαβήτης τύπου Ι.
Χρόνιες ασθένειες.
Βλάβες του νωτιαίου μυελού.
Ιδιοπαθής
Πως γίνεται η διάγνωση της γυναικομαστίας
Εάν είστε άνδρας και διαπιστώσετε ότι οι μαστοί σας έχουν αυξηθεί σε μέγεθος, εάν οι μαστοί είναι επώδυνοι και ψηλαφείτε μία σκληρία πίσω από την θηλή, θα πρέπει να αναζητήσετε τον ειδικό γιατρό για τις παθήσεις του μαστού. Με την κλινική εξέταση αλλά και από το ατομικό σας ιστορικό θα καταλάβει εάν πρόκειται για γυναικομαστία. Θα πρέπει να υποβληθείτε σε μαστογραφία και/ή υπέρηχο μαστών και πιθανόν σε βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA) ή κόπτουσα βελόνα (core biopsy). Η βιοψία θα επιβεβαιώσει την διάγνωση της γυναικομαστίας και θα αποκλείσει την πιθανότητα η γυναικομαστία να σχετίζεται με καρκίνο του μαστού.
Επειδή η γυναικομαστία μπορεί να οφείλεται σε παθολογικά αίτια, είναι πιθανόν να χρειαστούν μία σειρά από εξετάσεις ενδοκρινολογικές, νεφρικής λειτουργίας, ηπατικές καθώς και υπέρηχος όρχεων.
Πως θεραπεύεται η γυναικομαστία
Η γυναικομαστία που οφείλεται σε παθολογικά αίτια θεραπεύεται με την αντιμετώπιση της αιτίας που την προκάλεσε.
Η γυναικομαστία που είναι ιδιοπαθής ή αποτελεί ένα φυσιολογικό γεγονός συνήθως δεν χρειάζεται καμία θεραπεία. Ειδικά η γυναικομαστία της εφηβείας υποστρέφεται μόνη της και χρειάζεται αναμονή και υπομονή από τα νεαρά αγόρια. Πολλές φορές η γυναικομαστία της εφηβείας αναστατώνει τον ψυχισμό των νεαρών ανδρών, επηρεάζει τις συναναστροφές τους και ιδιαίτερα την σχέση τους με το άλλο φύλο και τότε οδηγούνται στο χειρουργείο για αφαίρεση του μαζικού αδένα. Η επέμβαση γίνεται με κυκλοτερή τομή στη θηλαία άλω, αφαιρείται ο μαζικός αδένας μαζί με λίπος και εάν υπάρχει περίσσεια δέρματος πραγματοποιείται παράλληλα μειωτική επέμβαση του δέρματος του μαστού με διατήρηση της θηλής. Η λιποαναρρόφηση είναι μία ακόμη χειρουργική επιλογή κατά την οποία αφαιρείται το λίπος ενώ ο μαζικός αδένας παραμένει. Είναι μία αποτελεσματική μέθοδος κυρίως για την αντιμετώπιση της ψευδογυναικομαστίας.
Η γυναικομαστία που εμφανίζεται στην ενήλικη ζωή συνήθως οφείλεται σε φάρμακα γι’ αυτό η διακοπή ή η αλλαγή των φαρμάκων αρκεί για την αντιμετώπισή της.
Εάν η γυναικομαστία είναι επώδυνη και επιμένει, η χορήγηση ταμοξιφαίνης ή δαναζόλης μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Η δράση τους όμως είναι παροδική και συνήθως η γυναικομαστία επανεμφανίζεται με την διακοπή της θεραπείας. Επιπλέον τα φάρμακα αυτά δεν έχουν πάρει έγκριση από το FDA για την γυναικομαστία και θα πρέπει όποιος τα λαμβάνει να βρίσκεται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση.
Νατάσα Παζαΐτη,
Χειρουργός Μαστού
