Δόντια γερά, χωρίς να στερηθούμε τα γλυκά!!
Συγγραφέας Κωνσταντίνος Θεοδώρου Γράφτηκε στις ,
ΖΑΧΑΡΗ: ΕΝΑΣ ΓΛΥΚΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΜΑΣ
Ότι “η ζάχαρη χαλάει τα δόντια” είναι κάτι που ασφαλώς το γνωρίζουν ήδη οι αναγνώστες αυτού του άρθρου.
Τί βλάβες όμως προκαλούν και με ποιόν τρόπο; Και κυρίως, πώς μπορούμε να τις προλάβουμε χωρίς να στερηθούμε τα γλυκά, που όσο να ‘ναι συγκαταλέγονται στις μικρές απολαύσεις της ζωής μας;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε παρακάτω.
Ζάχαρη και τερηδόνα: δύο καλοί φίλοι.
Για την τερηδόνα έχουμε μιλήσει αρκετές φορές από αυτή την στήλη, καθώς αποτελεί μία πολύ συχνή κατάσταση. Πρόκειται για μια αρρώστια που προκαλεί το σταδιακό σάπισμα του δοντιού και τελικά, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, την ολοσχερή
καταστροφή του.
Ο ρόλος της διατροφής στην εμφάνιση τερηδόνας είναι πρωταγωνιστικός, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία τερηδόνας είναι τα δόντια να έρθουν σε επαφή με ζάχαρη.
Όταν καταναλώνουμε ζαχαρούχες τροφές, στην επιφάνεια των δοντιών αναπτύσσονται οξέα που διαβρώνουν το εξωτερικό περίβλημα των δοντιών (σμάλτο). Αυτό συμβαίνει μέσα στα πρώτα 20 λεπτά έως 2 ώρες από τη στιγμή που καταναλωθεί η τροφή. Βέβαια, στο πρώιμο αυτό στάδιο η βλάβη μπορεί να αποκατασταθεί από μόνη της, χάρη σ’ ένα αμυντικό σύστημα που διαθέτει το σάλιο.
Όταν όμως οι ζαχαρούχες τροφές καταναλώνονται συχνά τότε το αμυντικό σύστημα δεν είναι ικανό να εμποδίσει την καταστροφή του σμάλτου και έτσι ξεκινάει η τερηδόνα.
Τερηδόνα δεν προκαλούν μόνο τα γλυκά αλλά όλα τα τρόφιμα στα οποία προστέθηκε ζάχαρη κατά την παρασκευή τους, έστω και σε μικρή ποσότητα π.χ. φρυγανιές, ποτά, αναψυκτικά, μερικά είδη γιαουρτιού κ.λπ.
Αντιθέτως, τα σάκχαρα που από τη φύση τους εμπεριέχονται στις νωπές τροφές , όπως π.χ. στα φρούτα, πρακτικά δεν προκαλούν τερηδόνα.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ/ ΤΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ
Όλα αυτά που αναφέραμε προηγουμένως μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι για να έχουμε γερά δόντια θα πρέπει να βγάλουμε από την διατροφή μας τα γλυκά;
Όχι απαραίτητα!! Ακολουθώντας κάποιες απλές οδηγίες μπορούμε να περιορίσουμε σημαντικά την βλαβερή επίδραση των γλυκών στα δόντια.
1) Όταν η ζάχαρη λαμβάνεται στο διάστημα μεταξύ των γευμάτων, η ζημιά που προκαλείται στα δόντια είναι πολύ μεγάλη. Αντιθέτως, εάν τα γλυκά καταναλώνονται κατά την διάρκεια των γευμάτων, ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας μειώνεται πολύ.
2) Δεν παίζει ρόλο η συνολική ποσότητα των γλυκών που τρώει κάποιος αλλά κυρίως το πόσο συχνά γίνεται αυτό. Έτσι, είναι καλύτερα να καταναλώνουμε όσα γλυκά θέλουμε όλα μαζί και όχι να τσιμπολογάμε κάθε τόσο!
3) Πολλά τυποποιημένα τρόφιμα (όχι γλυκά) περιέχουν ζάχαρη. Καλό είναι να διαβάζουμε τη σύνθεση των τροφίμων και να αποφεύγουμε αυτά που έχουν ζάχαρη (σε μορφή γλυκόζης, φρουκτόζης, σουκρόζης κ.λπ. ).
4) Γλυκά που μένουν πολλή ώρα μέσα στο στόμα , π.χ. καραμέλες & τσίχλες, καθώς και αυτά που κολλάνε στα δόντια (λουκούμια, παστέλια κ.λ.π.) προκαλούν ακόμα μεγαλύτερη ζημιά καθώς παρατείνεται ο χρόνος έκθεσης των δοντιών στη ζάχαρη.
5) Τα υποκατάστατα ζάχαρης που περιέχουν κάποια αναψυκτικά, καραμέλες κ.λ.π. δεν προκαλούν τερηδόνα.
6) Εάν μέσα σε διάστημα 15 λεπτών από τη στιγμή που καταναλώσουμε ένα γλυκό πλύνουμε καλά τα δόντια, τότε ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας ελαχιστοποιείται.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Πρέπει να τονίσουμε ότι εκτός από τη διατροφή υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την ευπάθεια κάθε ανθρώπου στην τερηδόνα, όπως η κληρονομικότητα, η σύσταση του σμάλτου, η ποσότητα και σύνθεση του σάλιου κ.λπ
Έτσι υπάρχουν άνθρωποι με πολύ ανθεκτικά δόντια χωρίς να καταβάλουν καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια , ενώ αντιθέτως άλλοι αντιμετωπίζουν διαρκώς προβλήματα με τα δόντια τους, παρά το ότι τα φροντίζουν αρκετά. Ειδικά γι αυτή την ΄΄αδικημένη΄΄ ομάδα ατόμων, η σύγχρονη οδοντιατρική διαθέτει απλές, ανώδυνες και αποτελεσματικές μεθόδους πρόληψης.
ΦΘΟΡΙΟ
Το φθόριο είναι μία φυσική ουσία που έχει την ικανότητα να ενσωματώνεται στο οδοντικό σμάλτο (αδαμαντίνη) δημιουργώντας μια ασπίδα απέναντι στην τερηδονική απειλή.
Στις μικρές ηλικίες (παιδιά μέχρι 8 ετών) το φθόριο μπορεί να χορηγηθεί δια της γενικής οδού σε μορφή χαπιών ή σταγόνων, οπότε και ενσωματώνεται στα υπό διάπλαση δόντια.
Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας καθώς και στους ενήλικες το φθόριο μπορεί να εφαρμοστεί μόνο τοπικά επάνω στα δόντια από τον οδοντίατρο (φθορίωση), με πολύ καλά αποτελέσματα.
Σημαντική βοήθεια προσφέρουν και τα φθοριούχα στοματικά διαλύματα, για καθημερινή χρήση στο σπίτι.
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΜΦΡΑΞΕΙΣ ( SEΑLANTS)
Έχει αποδειχθεί ότι σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% η τερηδόνα ξεκινά από τις διάφορες σχισμές και αυλάκια που υπάρχουν στις μασητικές επιφάνειες των πίσω δοντιών. Τούτο συμβαίνει διότι οι περιοχές αυτές δεν μπορούν να καθαριστούν επαρκώς και ευνοούν την συγκράτηση μικροβίων.
Σήμερα, η τερηδόνα οπών και σχισμών μπορεί να προληφθεί με μια σύγχρονη ιατρική μέθοδο, τα sealants.
Πρόκειται για ειδικές ρητινώδεις μεμβράνες που καλύπτουν τις σχισμές των δοντιών και εμποδίζουν τη συσσώρευση μικροβίων στις ευπαθείς αυτές περιοχές.
Ταυτόχρονα , τα sealants απελευθερώνουν διαρκώς φθόριο, ενισχύοντας έτσι την αμυντική ικανότητα των δοντιών.
Η τοποθέτηση των sealants είναι απλή και δεν απαιτεί ούτε τρόχισμα του δοντιού ούτε τοπική αναισθησία, ενώ η προστασία που παρέχουν φτάνει το 100% στα σημεία που τοποθετούνται.
