Θηλασμός
Συγγραφέας Άγγελος Δανιηλίδης Γράφτηκε στις ,
Πολύ απλά ο θηλασμός είναι η πιο υγιεινή επιλογή και έχει πολλά πλεονεκτήματα για τη μητέρα και το παιδί.
Πλεονεκτήματα του θηλασμού για τη γυναίκα:
* Μειώνεται ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού
* Μειώνεται ο κίνδυνος για καρκίνο των ωοθηκών
* Μειώνεται ο κίνδυνος για οστεοπόρωση
* Βοηθά στην ταχύτερη απώλεια των κιλών της εγκυμοσύνης
* Μειώνει τις αποθήκες του λιπώδη ιστού και κατά συνέπεια ελαττώνεται μακροπρόθεσμα ο κίνδυνος για παχυσαρκία, διαβήτη και καρδιοπάθειες.
* Οικονομικότερος και πιο εύκολος τρόπος σε σχέση με το ξένο γάλα και την αποστείρωση μπιμπερό
* Προκαλεί συνήθως ευεξία και καλή διάθεση στη μητέρα
Πλεονεκτήματα του θηλασμού για το νεογνό:
* Μειώνεται η πιθανότητα για γαστρεντερικές λοιμώξεις
* Μειώνεται η πιθανότητα για αναπνευστικές λοιμώξεις
* Μειώνεται η πιθανότητα για ωτίτιδες
* Μειώνεται η πιθανότητα για άσθμα και έκζεμα
* Μειώνεται η πιθανότητα για διαβήτη και παχυσαρκία στην παιδική ηλικία
Διατροφή και βάρος στην εγκυμοσύνη
Διατροφή: Ο όρος υγιεινή διατροφή στην εγκυμοσύνη δε διαφέρει από τη σωστή διατροφή και σε οποιαδήποτε άλλη φάση της ζωής μας. Επίσης υγιεινή διατροφή δε σημαίνει πως η έγκυος πρέπει να τρώει κάτι που δεν την ευχαριστεί. Εάν η διατροφή σας πριν την εγκυμοσύνη είναι ισορροπημένη τότε δε χρειάζονται ιδιαίτερες παρεκκλίσεις κατά την εγκυμοσύνη. Το ψωμί, τα δημητριακά, το ρύζι, τα μακαρόνια, οι πατάτες, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα λαχανικά θα πρέπει πάντα να υπάρχουν στην καθημερινή διατροφή. Επίσης το κρέας ή τα ψάρια, τα αυγά, το κοτόπουλο, τα όσπρια αποτελούν αναγκαίες πηγές πρωτεϊνών. Σίγουρα τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος και ζάχαρη καλό είναι να περιορίζονται στο ελάχιστο. Υπάρχουν κάποιες τροφές που θεωρούνται ‘επικίνδυνες’ για την εγκυμοσύνη. Παρόλο που ο κίνδυνος είναι συνήθως πολύ μικρός καλό είναι να αποφεύγονται: μη παστεριωμένα γάλατα και τυροκομικά, το πατέ, το συκώτι, τα ωμά ή μη καλά μαγειρεμένα αυγά, οι μαγιονέζες, τα παγωτά μηχανής.
Βάρος και κύηση: Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η ιδανική αύξηση του βάρους της γυναίκας είναι από 9 έως 16 κιλά (12,5 μέσος όρος). Το βάρους μπορεί να αυξάνει από την αρχή της εγκυμοσύνης λόγω κατακράτησης των υγρών. Πολλές γυναίκες δεν παίρνουν σχεδόν καθόλου βάρος τις τελευταίες τρεις εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Καλό είναι να γίνεται μέτρηση και καταγραφή του βάρους στην αρχή της εγκυμοσύνης σαν μέτρο σύγκρισης.
Η αύξηση αυτή του βάρους προέρχεται από:
* Το μωρό 2.5 έως 4 κιλά
* Τον πλακούντα 0.5 έως 1 κιλό
* Το επιπλέον βάρος της μήτρας, των μαστών και των αποθηκών ενέργειας και λίπους 2-5 κιλά
* Το επιπλέον βάρος του αίματος 2-4 κιλά
Μικρά και μεγάλα προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη
Εγκυμοσύνη και σεξ
Υπάρχει η αντίληψη πως η σεξουαλική επαφή μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, ή να βοηθήσει στην έναρξη του τοκετού όταν η γυναίκα πλησιάζει στις ημέρες της. Μπορεί να υπάρχει λογική βάση σε αυτό καθώς είναι γνωστό πως το σπέρμα περιέχει προσταγλανδίνες οι οποίες είναι οι ορμόνες υπεύθυνες για την ωρίμανση του τραχήλου. Δεν υπάρχουν όμως μελέτες που να αποδεικνύουν το γεγονός αυτής της δράσης του σπέρματος και της σεξουαλικής επαφής. Ίσως ισχύει πως αν είναι να αρχίσει ο τοκετός ούτως ή άλλως, τότε η επαφή βοηθά λίγο σε αυτό.
Ουλίτιδες
Αρκετά συχνά τα ούλα αιμορραγούν πιο εύκολα στην εγκυμοσύνη. Καλό είναι να πλένετε τα δόντια σας δύο φορές καθημερινά, ενώ είναι χρήσιμη η συμβουλή του οδοντιάτρου σας.
Δυσκοιλιότητα
Είναι πολύ συχνό πρόβλημα στην εγκυμοσύνη. Βοηθάει η σωστή διατροφή με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ψωμί ολικής άλεσης, καθώς και το νερό. Κάποιες φορές μπορεί να χρειασθεί ο γυναικολόγος σας να σας προτείνει κάποιο φαρμακευτικό σκεύασμα.
Μυκητίαση
Η μυκητίαση προκαλεί άσπρο παχύρευστο κολπικό υγρό και κνησμό. Τα κολπικά υπόθετα και αλοιφές θεωρούνται ασφαλή στην εγκυμοσύνη.
Συχνοουρία, ακράτεια ούρων και κυστίτιδες
Είναι φυσιολογικό στην εγκυμοσύνη να παρουσιάζεται συχνοουρία και κάποιες φορές και μικρή ακράτεια. Αυτό οφείλεται στις ορμόνες της εγκυμοσύνης, στη χαλάρωση των μυών της πυέλου αλλά και στην πίεση που ασκεί η μήτρα στην ουροδόχο κύστη. Ο γιατρός σας βέβαια προσέχει ιδιαίτερα γιατί μία ουρολοίμωξη μπορεί να προκαλέσει τα ίδια συμπτώματα, αλλά και αίσθηση καψίματος κατά την ούρηση. Σίγουρα για την αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης χρειάζονται αντιβίωση αλλά και πολλά υγρά.
Κιρσοί και αιμορροΐδες
Οι κιρσοί δηλαδή οι διογκωμένες φλέβες εμφανίζονται κυρίως στα πόδια αλλά και στο αιδοίο της εγκύου. Υπάρχουν ειδικές κάλτσες, πρέπει να αποφεύγετε την ορθοστασία ,ενώ όταν ξαπλώνει η έγκυος ένα μαξιλάρι κάτω από τα πόδια βοηθάει αρκετά. Οι αιμορροΐδες είναι ενοχλητικές προκαλώντας πόνο και κνησμό. Οφείλονται στην δυσκοιλιότητα. Η σωστή διατροφή αλλά και κάποια σκευάσματα που θα σας δώσει ο γιατρός σας σίγουρα βελτιώνουν τα συμπτώματα.
Πόνος στη μέση και οιδήματα στα πόδια
Ο πόνος στη μέση οφείλεται κυρίως στη χαλάρωση των συνδέσμων λόγω των ορμονών της εγκυμοσύνης αλλά και λόγω αύξησης του βάρους του σώματος και του μεγέθους της κοιλιάς. Τα χαμηλά παπούτσια και η αποφυγή άρσης βαριών αντικειμένων θα βοηθήσει, αλλά ίσως χρειασθεί και μασάζ, φυσιοθεραπεία ή και φαρμακευτική αγωγή.
Τα οιδήματα στα πόδια, τα χέρια και το πρόσωπο οφείλονται στην κατακράτηση υγρών που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πάντοτε όμως θα πρέπει να προσέξετε γιατί τα οιδήματα μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα μιας σοβαρής κατάστασης που λέγεται προεκλαμψία (δείτε παρακάτω). Γενικά για τα οιδήματα βοηθάει η ξεκούραση και ένα μαξιλάρι κάτω από τα πόδια.
Χολόσταση
Συχνά στην εγκυμοσύνη παρουσιάζεται έντονος κνησμός λόγω των ορμονών. Συνήθως είναι ένα ακίνδυνο αλλά ενοχλητικό σύμπτωμα που αντιμετωπίζεται με ειδικές αλοιφές και χάπια. Σπάνια όμως μπορεί να υπάρχει μία κατάσταση που λέγεται χολόσταση και η οποία αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο ήπαρ.
Υπερέμεση
Συνήθως στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης παρουσιάζονται συμπτώματα επιγαστραλγίας, ναυτίας αλλά και εμετός. Οφείλονται στις ορμόνες της εγκυμοσύνης που επηρεάζουν τη λειτουργία και το ΡΗ του στομάχου. Συνήθως μικρά γεύματα και η αποφυγή του καφέ, των χυμών και των λιπαρών τροφών βοηθούν. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί η χορήγηση αντιεμετικών φαρμάκων αλλά και η νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Προεκλαμψία (υπέρταση της κύησης)
Είναι μία αρκετά σοβαρή κατάσταση που μπορεί να είναι επικίνδυνη και για το έμβρυο αλλά και για τη μητέρα. Παρουσιάζεται σαν αυξημένη πάνω από τα φυσιολογικά όρια αρτηριακή υπέρταση σε συνδυασμό με οιδήματα, πρωτεϊνουρία, έντονη επιγαστραλγία, εμετό, κεφαλαλγία και διαταραχές στην όραση. Ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε κάποιες ειδικές εξετάσεις αίματος και ούρων γιατί πρέπει η διάγνωση της κατάστασης να γίνει έγκαιρα καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως υπολειπόμενη ανάπτυξη, δυσφορία και πρόωρο τοκετό του εμβρύου, αλλά και σε σπασμούς της μητέρας.
Αναιμία
Η αναιμία στην κύηση οφείλεται κυρίως στην έλλειψη σιδήρου και φυλικού οξέος, ή βιταμίνης Β 12 σπανιότερα. Η διάγνωση γίνεται με την εξέταση αίματος και αντιμετωπίζεται με σωστή διατροφή και σίδηρο. Σπάνια μπορεί να χρειασθεί μετάγγιση αίματος όταν ο αιματοκρίτης είναι πολύ χαμηλός. Η αναιμία επηρεάζει και την έγκυο προκαλώντας κούραση, ζάλη και αδυναμία αλλά και το έμβρυο προκαλώντας υπολειπόμενη ανάπτυξη και πρόωρο τοκετό.
Αιμορραγίες
Σε κάθε περίπτωση αιμορραγίας θα πρέπει να ενημερώνετε το γιατρό σας. Η αιμορραγία είναι μία επικίνδυνη κάποιες φορές κατάσταση καθώς μπορεί να σχετίζεται με αποβολή στα αρχικά στάδια της εγκυμοσύνης, ενώ αργότερα με πρόωρο τοκετό, αποκόλληση αλλά και προδρομικό πλακούντα (πλακούντας που βρίσκεται χαμηλά κοντά στο τραχηλικό στόμιο και εμποδίζει το φυσιολογικό τοκετό).
Προγεννητικός έλεγχος για χρωμοσωμικές ανωμαλίες (σύνδρομο DOWN)
Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που γεννιούνται είναι φυσιολογικά. Το 1% όμως παρουσιάζει κάποια μορφή νοητικής ή σωματικής βλάβης. Μία από τις συχνότερες διαταραχές είναι το σύνδρομο DOWN, όπου το έμβρυο έχει ένα χρωμόσωμα 21 παραπάνω. Αυτό συμβαίνει συχνότερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και είναι αποτέλεσμα μιας γεννητικής βλάβης κατά τη στιγμή της σύλληψης. Έτσι ανάλογα με την ηλικία της μητέρας αυξάνει και ο κίνδυνος για το σύνδρομο αυτό. Τα άτομα που γεννιούνται με αυτό το σύνδρομο έχουν δυσκολίες μάθησης, νοητική υστέρηση και καρδιόπαθειες. Έχουν αναπτυχθεί διάφορα τεστ επεμβατικά και μη επεμβατικά τα οποία βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση του συνδρόμου αυτού αλλά και πολλών άλλων παθήσεων όπως οι καρδιοπάθειες.
Μη επεμβατικά τεστ προγεννητικού ελέγχου:
Το τεστ του πρώτου τριμήνου: γίνεται μέτρηση κάποιων ορμονών της μητέρας με μια εξέταση αίματος και υπολογισμός της αυχενικής διαφάνειας του εμβρύου με τον υπέρηχο. Η αυχενική διαφάνεια είναι με απλά λόγια η ποσότητα υγρού στον αυχένα του εμβρύου. Έχει βρεθεί πως το υγρό αυτό είναι αυξημένο στα έμβρυα με σύνδρομο DOWN, καρδιοπάθειες και άλλες παθήσεις. Το τεστ καλύπτει σε ποσοστό που φθάνει έως το 90% περίπου και πραγματοποιείται από την11η έως την 14η εβδομάδα περίπου. Εάν μία γυναίκα έχει αυξημένο κίνδυνο για στο σύνδρομο (μικρότερο από 1/250) τότε συστήνεται επεμβατική μέθοδος προγεννητικής διάγνωσης.
Το τεστ του δευτέρου τριμήνου: γίνεται λίγο αργότερα από το πρώτο. Περιλαμβάνει μέτρηση κάποιων ορμονών στο αίμα της μητέρας και μας καλύπτει έως και 60-70% περίπου και γίνεται από τη 15η έως την 19η εβδομάδα.. Εάν μία γυναίκα έχει αυξημένο κίνδυνο για στο σύνδρομο (μικρότερο από 1/250) τότε συστήνεται επεμβατική μέθοδος προγεννητικής διάγνωσης.
Το υπερηχογράφημα του δευτέρου επιπέδου: γίνεται μεταξύ της 20ης και 24ης εβδομάδας. Είναι από τα σημαντικότερα υπερηχογραφήματα καθώς γίνεται λεπτομερής έλεγχος όλων των εμβρυϊκών οργάνων. Περίπου το 70% των βλαβών μπορεί να ανακαλυφθούν με αυτή την εξέταση. Εάν βρεθεί κάποια βλάβη τότε ανάλογα συστήνεται επεμβατική μέθοδος προγεννητικής διάγνωσης.
Επεμβατικά τεστ προγεννητικού ελέγχου
Αμνιοπαρακέντηση. Πραγματοποιείται μετά τη 15η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Με μία λεπτή βελόνη αφαιρείται λίγο αμνιακό υγρό το οποίο και περιέχει κύτταρα από το έμβρυο. Στη συνέχεια το υγρό αυτό εξετάζεται σε ειδικό εργαστήριο για χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Τα αποτελέσματα βγαίνουν σε μερικές ημέρες. Έχει ποσοστό διάγνωσης πάνω από 99% αλλά και ποσοστό αποβολής του εμβρύου σχεδόν 1%.
Λήψη χοριακής λάχνης. Γίνεται πιο νωρίς από την αμνιοπαρακέντηση από τις 11 έως τις 14 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Με μία λεπτή βελόνη αφαιρούνται λίγα κύτταρα από τον πλακούντα τα οποία και εξετάζονται σε ειδικό εργαστήριο για χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Τα αποτελέσματα βγαίνουν σε μερικές ημέρες. Έχει ποσοστό διάγνωσης πάνω από 99% αλλά και ποσοστό αποβολής του εμβρύου σχεδόν 1%.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε λοιπόν πως παρόλο που οι δυνατότητες σήμερα σωστού προγεννητικού ελέγχου έχουν αναπτυχθεί σε τεράστιο βαθμό σίγουρα δεν μας καλύπτουν ακόμη 100%. Πάντοτε η τελική επιλογή ανήκει στο ζευγάρι και ο γιατρός απλά παραθέτει τα ευρήματα.
Κίνδυνος για σύνδρομο DOWN με βάση την ηλικία της μητέρας
Ηλικία (χρόνια)
Γέννηση
20
1/1530
25
1/1350
30
1/900
32
1/660
34
1/450
35
1/360
36
1/280
38
1/170
40
1/100
42
1/55
