Καρκίνος Μαστού: Προδιαθεσιακοί παράγοντες
Συγγραφέας Βασίλειος Καρυδάκης Γράφτηκε στις ,
Μία στις οκτώ γυναίκες (12,5% των γυναικών) θα νοσήσει στη διάρκεια της ζωής της από καρκίνο μαστού. Παγκοσμίως 5 εκατομμύρια γυναίκες θα νοσήσουν από καρκίνο μαστού την επόμενη δεκαετία. Στην Ελλάδα 1500-1800 γυναίκες νοσούν κάθε χρόνο. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το 30% των καρκίνων στη γυναίκα. Είναι το δεύτερο αίτιο θανάτου στις γυναίκες όλων των ηλικιών και το πρώτο σ’ αυτές μεταξύ 40-50 ετών.
Επιδιμιολογικά Στοιχεία
ΦΥΛΟ: Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται εκατό φορές πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.
ΗΛΙΚΙΑ: Στις ηλικίες κάτω των 30 ετών είναι εξαιρετικά σπάνιος ενώ αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης ειδικά μετά την ηλικία των 45 ετών. Ενδεικτικά ο ετήσιος κίνδυνος εμφάνισης στην ηλικία των 30 ετών είναι 1:6000 ενώ στην ηλικία των 80 ετών είναι μόνο 1:250.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ: Υψηλού κινδύνου για εμφάνιση της νόσου είναι οι γυναίκες που ζουν στη Βόρεια Αμερική και τη Βόρεια Ευρώπη, ενδιάμεσου κινδύνου είναι οι γυναίκες που ζουν στη Νότια Αμερική και τη Νότια Ευρώπη ενώ χαμηλού κινδύνου αυτές που ζουν στην Ασία και την Αφρική. Οι μαύρες γυναίκες έχουν σημαντικά μικρότερη πιθανότητα καρκίνου μαστού, πιθανόν λόγω πολλών κυήσεων και τοκετών και μάλιστα σε μικρή ηλικία. Όμως οι ίδιες γυναίκες έχουν υψηλότερη θνητότητα προφανώς λόγω καθυστερημένης διάγνωσης και μη επαρκούς θεραπείας εξαιτίας της χαμηλής κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ: Ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού είναι σπάνιος και αφορά μόνο στο 5-10% των περιπτώσεων. Αντίθετα στο 90% των περιπτώσεων είναι τυχαίος (σποραδικός ή οικογενής). Ο συνολικός κίνδυνος κληρονομικότητας εξαρτάται από: – τον αριθμό συγγενών με καρκίνο μαστού – το βαθμό συγγένειας με τις ασθενείς – τη νεαρή ηλικία διάγνωσης – την εμφάνιση της νόσου στον ένα ή και στους δύο μαστούς
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: Καλοήθη νοσήματα όπως αδένωση, ιναδενώματα, εκτασία πόρων, απλή υπερπλασία και ινοκυστικές αλλαγές του μαστού δεν αυξάνουν τον κίνδυνο. – Υπερπλαστικές παθήσεις μαστού αυξάνουν τον κίνδυνο. Η άτυπη υπερπλασία πόρων ή λοβιδίων : 4-5 φορές Το λοβιακό in situ Ca: 8-10 φορές – Προϋπάρχων καρκίνος στον ένα μαστό αυξάνει πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης και στον άλλο μαστό.
ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: Εμμηναρχή και κανονική έμμηνη ρύση σε ηλικία μικρότερη των 13 ετών αυξάνει τον κίνδυνο. Εμμηνόπαυση καθυστερημένη και συνολική διάρκεια αναπαραγωγικής ηλικίας μεγαλύτερη των 30 ετών αυξάνουν τον κίνδυνο. Μικρή ηλικία πρώτου τοκετού και μεγάλος αριθμός τοκετών ελαττώνουν τον κίνδυνο. Γυναίκες με πρώτο τοκετό μεταξύ 30 και 34 ετών έχουν ίδιο κίνδυνο με τις άτεκνες ενώ όταν ο πρώτος τοκετός είναι σε ηλικία μεγαλύτερη των 35 ετών ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από ότι στις άτεκνες. Η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (HRT) στην κλιμακτήριο και η λήψη αντισυλληπτικών πάνω από δέκα χρόνια αυξάνουν τον κίνδυνο. Ακτινοθεραπεία για νεοπλάσματα (π.χ. για θεραπεία N. Hodgkin), ιδίως πριν την ηλικία των 30 ετών, αυξάνει τον κίνδυνο. Η παχυσαρκία πριν την εμμηνόπαυση φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο ενώ η παχυσαρκία μετά την εμμηνόπαυση φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο. Το αλκοόλ φαίνεται να αυξάνει λίγο τον κίνδυνο χωρίς να συσχετίζεται με την ηλικία.
