Καρδιοτοξικότητα Χημειοθεραπευτικών Φαρμάκων
Συγγραφέας Γεώργιος Σαμέλης Γράφτηκε στις ,
Πολλά φάρμακα που χρησιμοποιούμε για τη χημειοθεραπεία συμπαγών και αιματολογικών κακοηθειών εκτός από την τοξική δράση στους όγκους έχουν επίσης τοξική επίδραση και σε υγιή όργανα όπως είναι το μυοκάρδιο.
Οι ανθρακυκλίνες με κυριώτερο εκπρόσωπο την Αδριαμυκίνη χρησιμοποιείται στη συνδυασμένη χημειοθεραπεία αρκετών κακοηθειών (όπως μαστού, πνεύμονος κα). Αθροιστικές δόσεις των ≥500-550 mg/m2 ενέχουν τον κίνδυνο πρόκλησης συμπιεστικής μυοκαρδιοπάθειας μέσω μηχανισμών παρέμβασης στην ομοιοστασία του ασβεστίου στα μιτοχόνδρια, δημιουργίας ελευθέρων ριζών, απενεργοποίησης των πρωτεϊνών IRP-1, IRP-2 που ρυθμίζουν την ομοιοστασία του σιδήρου ή άλλων μεταβολικών οδών.
Η 5 φθοριουρακίλη, φάρμακο χρησιμοποιούμενο σε συνδυασμό στον καρκίνο του παχέως εντέρου, μαστού, κεφαλής και τραχήλου κ.α. μπορεί να προκαλέσει προβλήματα από την καρδιά [ανάλογα με τον τρόπο χορήγησης (συνήθως σε συνεχή IV έγχυση)] όπως σύνδρομο καρδιακού πόνου, στηθάγχη, αρρυθμίες, υπέρταση, συμπιεστική καρδιακή ανεπάρκεια ή και αιφνίδιο θάνατο μέσω μηχανισμού αγγειοσπασμού ή πρόκλησης τοξικής μυοκαρδιοπάθειας.
Η ιρινοκετάνη (CPT-11), ένα νεώτερο ημισυνθετικό ανάλογο της καμπτοθεκίνης που παρουσιάζει αντιογκική δραστηριότητα έναντι Ca παχέως εντέρου, πνεύμονα, τραχήλου μήτρας κ.α. δύναται να προκαλέσει φλεβοκομβική βραδυκαρδία.
Οι ταξάνες (πακλιταξέλη – ντοσιταξέλη), νεώτερα φάρμακα που έχουν αντιογκική δράση μέσω σχηματισμού μικροσωληναρίων σε πολλούς καρκίνους εμφανίζουν καρδιοτοξικότητα (αρρυθμίες) και επιτείνουν την καρδιοτοξικότητα της αδριαμυκίνης συνδυαζόμενες με αυτή λόγω επίτασης και παρέμβασης στο μεταβολισμό των τοξικών παραγόντων της. (Δοξορουμπισινόλη). Στο συνδυασμό ταξανών με αδριαμυκίνη η αθροιστική δόση της θα πρέπει να είναι ≤ 360-400 mg/m2 προς αποφυγή πρόκλησης διατατικής μυοκαρδιοπάθειας.
Το trastuzumab (Herceptin), ένα εξανθρωπισμένο αντίσωμα κατευθυνόμενο έναντι της HER-2 ογκοπρωτείνης υπερεκφράζεται στο 25% των γυναικών με Ca μαστού, χρησιμοποιούμενο μαζί με ανθρακυκλίνες ή ταξάνες προκαλεί στο 30% των ασθενών καρδιομυοπάθεια αντιστρεπτή. Παθοφυσιολογικώς τα erb-2 μονοκλωνικά αντισώματα προκαλούν το καρδιοτοξικό τους αποτέλεσμα στην επιφάνεια των καρδιακών μυικών κυττάρων και οι ανθρακυκλίνες επηρεάζουν τον υποδοχέα erb-2, -4 της νευρογιλίνης και δημιουργείται συνέργεια.
