Χρόνια Προστατίτιδα
Συγγραφέας Δημήτρης Χατζηχρήστου Γράφτηκε στις ,
Η προστατίτιδα είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη φλεγμονή του προστάτη. Είναι η πιο συχνή ουρολογική πάθηση σε άντρες κάτω των 50 ετών και η τρίτη πιο συχνή μετά την ηλικία των 50. Τέσσερα διαφορετικά είδη προστατίτιδας υπάρχουν:
Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα
Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα
Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα / χρόνιος πυελικός πόνος
Η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα
Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα.
Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι μια λοίμωξη του προστάτη που προκαλείται από κάποια βακτήρια. Τα πιο συχνά είναι η E.coli, η Klebsiella και ο Proteus. Το μικρόβιο μπορεί να μεταφερθεί με τη σεξουαλική επαφή, μέσω του αίματος ή να είναι μια επιπλοκή της βιοψίας του προστάτη. Ο ασθενής παρουσιάζει έντονα συμπτώματα λοίμωξης δηλαδή πυρετό, ρίγος, αδυναμία με συνοδό συχνουρία και δυσουρία. Από το ιστορικό και την κλινική εξέταση ο γιατρός σας θα συμπεράνει εάν πρόκειται για οξεία προστατίτιδα. Η γενική εξέταση αίματος θα επιβεβαιώσει τη λοίμωξη ενώ η καλλιέργεια ούρων θα εντοπίσει το μικρόβιο που είναι υπεύθυνο. Είναι μια ιδιαίτερα σοβαρή πάθηση που πρέπει να αντιμετωπίζεται επειγόντως άμεσα για να μη κινδυνεύσει η ζωή του ασθενούς. Θεραπευτικά χορηγούνται αντιβιοτικά από το στόμα ή ενέσιμα, αντιπυρετικά και αντιφλεγμονώδη, άφθονη λήψη υγρών και συχνά απαιτείται νοσηλεία για χορήγηση υγρών και αντιβιοτικών από τη φλέβα. Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι πλήρως ιάσιμη με την λήψη αντιβιοτικών για μικρό χρονικό διάστημα (συνήθως 3 εβδομάδων).
Χρόνια προστατίτιδα (βακτηριακή και μη βακτηριακή)
Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα συνήθως προκαλείται από τα ίδια βακτήρια που προκαλούν και την οξεία. Πιο σπάνια έχουν ενοχοποιηθεί και άλλοι μικροοργανισμοί όπως ο γονόκοκκος, χλαμύδια, μυκόπλασμα και μύκητες. Συχνά υπάρχει χρόνια λοίμωξη των ούρων τα οποία παλινδρομούν στον προστάτη και προκαλούν την προστατίτιδα. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια και για τις δύο μορφές και περιλαμβάνουν:
Αίσθημα τάσης ή βάρους στο περίνεο, την περιοχή ανάμεσα στους όρχεις και τον πρωκτό
Συχνουρία και επιτακτική ανάγκη κένωσης του εντέρου
Αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης
Δυσκολία στην ούρηση
Καύσος κατά την ούρηση
Αίσθημα πόνου στους όρχεις ή στη βουβωνική χώρα
Διαταραχές στη στύση
Επώδυνη εκσπερμάτιση
Αιμοσπερμία (αιμα στο σπέρμα)
Νυκτουρία
Η διάγνωση θα τεθεί από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Η καλλιέργεια ούρων μπορεί να μην εντοπίσει το μικρόβιο που προκαλεί την προστατίτιδα. Η συλλογή ούρων μετά από μάλαξη του προστάτη αυξάνει την πιθανότητα να βρεθεί ο μικροοργανισμός.
Η θεραπεία γίνεται με χορήγηση αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων από 3 έως και 8 εβδομάδες. Παράλληλα, θα πρέπει να διερευνηθούν τα αίτια τα οποία συμβάλουν στη δημιουργία της πάθησης. Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα παρόλο που υποτροπιάζει, ανταποκρίνεται καλά στα αντιβιοτικά και ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός μετά την αγωγή.
Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα
Είναι ακριβώς αυτό που περιγράφει το όνομα της, δηλαδή δεν υπάρχουν συμπτώματα. Συνήθως διαγιγνώσκεται τυχαία σε κάποια βιοψία προστάτη που γίνεται για άλλο λόγο. Συνήθως δεν χρειάζεται αντιμετώπιση γιατί δεν είναι κλινικά σημαντική.
Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα – χρόνιος πυελικός πόνος
Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα είναι μια πρόκληση τόσο για τον ασθενή όσο και το γιατρό. Συνήθως τα συμπτώματα δεν εξαλείφονται πλήρως αλλά παρουσιάζουν υφέσεις και εξάρσεις. Σε αυτό συμβάλει το γεγονός ότι η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα δεν μπορεί να τεκμηριωθεί εργαστηριακά (οι εξετάσεις αίματος, ούρων, υπέρηχοι είναι φυσιολογικές)
H διάγνωση της, η οποία γίνεται με αποκλεισμό άλλων παθήσεων και άλλων τύπων προστατίτιδας, τα συμπτώματα θα πρέπει να επιμένουν για διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών.
Επειδή δεν είναι γνωστά τα αίτια που την προκαλούν δεν υπάρχει μια και μοναδική θεραπεία για όλες τι περιπτώσεις. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων τα οποία διαφέρουν σε κάθε ασθενή. Συχνά οι ασθενείς παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις, ενώ τα αίτια που μπορεί να πυροδοτήσουν την επανεμφάνιση της είναι διαφορετικά για τον καθένα. Η θεραπεία συνήθως είναι μακροχρόνια και συνοδεύεται από αλλαγές στον τρόπο ζωής του αρρώστου. Όλα τα παραπάνω συμβάλουν αρνητικά στην ποιότητα ζωής του ασθενούς, επηρεάζουν την ψυχολογία του ενώ δεν είναι σπάνιο να προκαλέσουν άγχος και κατάθλιψη.
Αυτή η πολύπλοκη οντότητα απαιτεί εμπειρία από το γιατρό, ο οποίος θα πρέπει να εξατομικεύει και προσαρμόζει τις διάφορες θεραπείες που υπάρχουν ανά ασθενή. Στόχος είναι ο ασθενής να έχει καλή ποιότητα ζωής και να μην επηρεάζεται η κοινωνικότητα του. Συχνά χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών που στόχο έχουν να μετριάσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά, φάρμακα που βελτιώνουν τη ροή των ούρων και τη συχνουρία (α-αδρενεργικοί αποκλειστές, αντιχολινεργικά), φάρμακα που βοηθούν τη στυτική λειτουργία, φυτικά εκχυλίσματα καθώς και νευροληπτικά σε ασθενείς με χρόνιο πόνο. Τροφές, ποτά ή συνήθειες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα θα πρέπει να αποφεύγονται.
Σε κάποιες περιπτώσεις εξειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τόσο στο χρόνιο πυελικό πόνο, όσο και εκπαιδεύοντας τον ασθενή να χαλαρώνει το πυελικό έδαφος. Όταν τα συμπτώματα από την ψυχική σφαίρα είναι σοβαρά ίσως χρειαστεί η συνεργασία ψυχιάτρου ή ψυχολόγου.
Θεραπεία με κρουστικά κύματα
Τα τελευταία 10 χρόνια εφαρμόζονται με επιτυχία για την αντιμετώπισή της τα κρουστικά κύματα. Η εφαρμογή τους γίνεται στην περιοχή του περινέου, δηλαδή ανάμεσα στους όρχεις και τον πρωκτό. Το ειδικό πρωτόκολλο για την πάθηση περιλαμβάνει 6 συνεδρίες διάρκειας 30 λεπτών. Η μέθοδος είναι εντελώς ανώδυνη, άρα δεν χρειάζεται αναισθησία. Η επιτυχία της μεθόδου συνίσταται κυρίως στην αντιμετώπιση του πόνου και την ενεργοποίηση αντιφλεγμονωδών μηχανισμών.
Δημήτρης Γ. Χατζηχρήστου
Χειρουργός Ουρολόγος
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
