Συμβουλές για τη διατροφή των παιδιών και των εφήβων

Facebooktwitterpinterest

Η υιοθέτηση ενός τρόπου διατροφής που βασίζεται στο πρότυπο της Κρητικής είναι ιδανική για τα παιδιά και τους εφήβους, ανεξάρτητα από το βάρος τους. Όμως, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προσαρμόζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτονται οι ιδιαίτερες διατροφικές ανάγκες των ηλικιών αυτών. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι η εγκατάσταση σωστών συνηθειών διατροφής σε αυτή την ηλικία είναι σημαντική για να τεθούν οι βάσεις της σωστής διατροφής για όλη τη διάρκεια της ζωής.

Οι παρακάτω συμβουλές είναι σημαντικές για όλα τα παιδιά και κυρίως για αυτά με αυξημένο σωματικό βάρος. Παρόλα αυτά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τις συμβουλές ενός ειδικού διαιτολόγου ο οποίος θα καθορίσει το πρόγραμμα διατροφής και την πορεία της θεραπείας με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες του κάθε παιδιού.

Κατανάλωση πρωινού γεύματος

Η κατανάλωση πρωινού γεύματος είναι σημαντική τόσο για τη ρύθμιση του βάρους, όσο και για την καλύτερη απόδοση των παιδιών στο σχολείο. Ένα ισορροπημένο πρωινό περιλαμβάνει την κατανάλωση γάλακτος, γιαουρτιού ή τυριού χαμηλών λιπαρών, την κατανάλωση ψωμιού ή δημητριακών ολικής αλέσεως και την κατανάλωση φρέσκων φρούτων ή φρέσκου χυμού.

Προγραμματισμένα γεύματα και σνακ

Η τακτική κατανάλωση γευμάτων σε συγκεκριμένες ώρες βοηθά τον οργανισμό να ρυθμίσει πιο αποτελεσματικά την πρόσληψη τροφής με βάση τις απαιτήσεις του σε ενέργεια, και μειώνει τις πιθανότητες υπερκατανάλωσης φαγητού. Θα πρέπει πέρα από το πρωινό να καταναλώνονται 2 γεύματα μέσα στην ημέρα, ένα μεσημεριανό κι ένα πιο ελαφρύ βραδινό γεύμα, καθώς και δύο καλής ποιότητας σνακ, ένα στο σχολείο κι ένα κατά τη διάρκεια του απογεύματος, τα οποία καλό είναι να προετοιμάζονται από τους γονείς στο σπίτι.

Τα γεύματα ως ευχάριστη εμπειρία

Τα γεύματα θα πρέπει να αποτελούν μια ευχάριστη εμπειρία τόσο για τους γονείς, όσο και για τα παιδιά, και μια ευκαιρία για να έρθουν σε επαφή τα μέλη της οικογένειας. Αντίθετα, η κατανάλωση γευμάτων μπροστά στην τηλεόραση είναι πιθανό να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση φαγητού.

Ποικιλία τροφίμων

Η ποικιλία στα τρόφιμα που καταναλώνονται είναι αυτή που θα εξασφαλίσει την επάρκεια σε θρεπτικά συστατικά αφού κανένα τρόφιμο δεν περιέχει από μόνο του όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός.
Η συμμετοχή των παιδιών τόσο στην αγορά των τροφίμων, όσο και στην παρασκευή των γευμάτων, σε κάποιες περιπτώσεις βοηθά στο να διευρύνουν τις γευστικές τους προτιμήσεις.

Φρούτα και λαχανικά

Τα φρούτα και τα λαχανικά θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής του παιδιού αφού θα πρέπει να καταναλώνονται τουλάχιστον 5 μερίδες από τα τρόφιμα αυτά κατά τη διάρκεια της ημέρα. 1 μερίδα φρούτων αποτελεί 1 μικρό φρούτο ή ½ ποτήρι φρέσκος χυμός, ενώ 1 μερίδα λαχανικών αποτελεί η 1 κούπα ωμών λαχανικών και η ½ κούπα βρασμένων λαχανικών. Για να επιτευχθεί ο στόχος των 5 μερίδων θα πρέπει σε κάθε βασικό γεύμα να συμπεριλαμβάνεται ωμή σαλάτα ή μαγειρεμένα λαχανικά, ενώ τα φρούτα θα πρέπει να αποτελούν επιλογές στο πρωινό γεύμα ή στα ενδιάμεσα σνακ.

Είναι προτιμότερο να επιλέγονται εποχιακά φρούτα και λαχανικά, τοπικής παραγωγής, και να καταναλώνεται ποικιλία των τροφίμων αυτών. Τα άγρια χόρτα επίσης αποτελούν πολύ καλή επιλογή.

Οι υδατάνθρακες ως βάση της διατροφής

Τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες θα πρέπει να αποτελούν τη βάση της διατροφής των παιδιών, αλλά και των ενηλίκων. Περίπου οι μισές από τις θερμίδες που καταναλώνονται ημερησίως θα πρέπει να προέρχονται από υδατάνθρακες. Τα όσπρια, το ψωμί, τα δημητριακά και τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, το αναποφλοίωτο ρύζι και οι βραστές ή ψητές πατάτες αποτελούν καλές επιλογές από την κατηγορία αυτή.

Το κορεσμένο λίπος

Η ποιότητα του λίπους στη δίαιτα είναι εξαιρετικά σημαντική. Προτιμήστε το ελαιόλαδο στην παρασκευή των φαγητών, αλλά ακόμη και των γλυκών, και αποφύγετε τα ζωικά λιπαρά όσο είναι δυνατό. Καλές επιλογές αποτελούν τα χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά, τα άπαχα κρέατα, τα πουλερικά και τα ψάρια, καθώς και τα γλυκά που παρασκευάζονται στο σπίτι με βάση το ελαιόλαδο. Τα τρόφιμα αυτά έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος το οποίο ασκεί διάφορες δυσμενείς δράσεις στον οργανισμό.

Διαθεσιμότητα υγιεινών τροφίμων στο σπίτι

Η διαθεσιμότητα στο σπίτι υγιεινών σνακ και ο αποκλεισμός των τροφίμων χαμηλής ποιότητας βοηθά στην καλύτερη διατροφή των παιδιών. Τα φρούτα, τα γιαούρτια χαμηλών λιπαρών που συνδυάζονται με φρούτα, μέλι και ξηρούς καρπούς, τα ροφήματα που μπορούν να παρασκευαστούν στο σπίτι με γάλα και φρούτα, τα τοστ με ψωμί ολικής αλέσεως και τυρί χαμηλών λιπαρών αποτελούν κάποιες μόνο από τις πολλές επιλογές για υγιεινά σνακ στο σπίτι.

Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» τρόφιμα

Στα πλαίσια της ισορροπημένης διατροφής και της υγιούς διατροφικής συμπεριφοράς δεν θα πρέπει να δημιουργούνται εμμονές σε σχέση με τις επιλογές των τροφίμων. Τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν ακόμη και «κακά» τρόφιμα, σε αραιά όμως χρονικά διαστήματα, και ενώ υπάρχει συμφωνία των παιδιών με τους γονείς ως προς την συχνότητα αυτή.

Το φαγητό ως μέσο θρέψης και απόλαυσης

Σε καμία περίπτωση τα τρόφιμα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως επιβράβευση, απειλή ή δωροδοκία. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να αντιμετωπίζουν το φαγητό μόνο ως μέσο θρέψης και απόλαυσης, γιατί μόνο έτσι θα μάθουν να ανταποκρίνονται στο πραγματικό αίσθημα της πείνας. Για τους ίδιους λόγους δεν συνίσταται η επιμονή των γονέων για να καταναλώσει τον παιδί όλη την ποσότητα φαγητού που υπάρχει στο πιάτο του. Επίσης, τα τρόφιμα που ενδεχομένως δεν αρέσουν στο παιδί θα πρέπει να παρουσιάζονται στο τραπέζι, αλλά με δεδομένη την ελευθερία του παιδιού να τα επιλέξει η όχι. Αυτή η τακτική έχει τις περισσότερες πιθανότητες να βοηθήσει τελικά στη συμφιλίωση των παιδιών με τα τρόφιμα αυτά.

Οι γονείς ως πρότυπο για τα παιδιά

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω οι γονείς με τη δική τους συμπεριφορά τόσο στο φαγητό, όσο και στην άσκηση, επηρεάζουν τη συμπεριφορά που τελικά θα υιοθετήσουν τα παιδιά. Οι σωστές συνήθειες διατροφής και η τακτική σωματική δραστηριότητα θα πρέπει επομένως να αποτελέσουν μέρος της ζωής των γονέων, όχι μόνο για τη δική τους υγεία, αλλά και για την υγεία των παιδιών τους.

Βιβλιογραφία:

    • Cali AM, Caprio S. Obesity in children and adolescents. J Clin Endocrinol Metab. 2008;93(11 Suppl 1):S31-6. Review.

Chatzi L, Torrent M, Romieu I, et al. Mediterranean diet in pregnancy is protective for wheeze and atopy in childhood. Thorax. 2008;63(6):507-13.

Chatzi L, Kogevinas M. Prenatal and childhood Mediterranean diet and the development of asthma and allergies in children. Public Health Nutr. 2009;12(9A):1629-34.

Daniels S. The consequences of childhood overweight and obesity. Future Child. 2006;16:47–67.

Daniels SR, Jacobson MS, McCrindle BW, et al. American Heart Association Childhood Obesity Research Summit: executive summary. Circulation. 2009;119(15):2114-23.

Freedman DS, Dietz WH, Srinivasan SR, et al. The relation of overweight to cardiovascular risk factors among children and adolescents: the Bogalusa Heart Study. Pediatrics. 1999;103:1175–1182.

Gruber KJ, Haldeman LA. Using the family to combat childhood and adult obesity. Prev Chronic Dis. 2009;6(3):A106.

Haslam DW, James WPT. Obesity. Lancet 2005;366:1197–1209.

Hassapidou M, Fotiadou E, Maglara E, et al. Energy intake, diet composition, energy expenditure, and body fatness of adolescents in northern Greece. Obesity (Silver Spring). 2006;14(5):855-62.

Kontogianni MD, Vidra N, Farmaki AE, et al. Adherence rates to the Mediterranean diet are low in a representative sample of Greek children and adolescents. J Nutr. 2008;138(10):1951-6.

Lazarou C, Panagiotakos DB, Matalas AL. Physical activity mediates the protective effect of the Mediterranean diet on children’s obesity status: The CYKIDS study. Nutrition. 2009. [Epub ahead of print]

Parry LL, Netuveli G, Parry J, et al. A systematic review of parental perception of overweight status in children. J Ambul Care Manage. 2008;31(3):253-68.

Sinha R, Fisch G, Teague B, et al. Prevalence of impaired glucose tolerance among children and adolescents with marked obesity. N Engl J Med. 2002;346:802–810.

Wang Y, Lobstein T. Worldwide trends in childhood overweight and

obesity. Int J Pediatr Obes. 2006;1:11–25

Wang Y, Lobstein T. Worldwide trends in childhood overweight and obesity. Int J Pediatr Obes. 2006;1(1):11-25. Review.

Whitaker RC, Wright JA, Pepe MS, et al. Predicting obesity in young adulthood from childhood and parental obesity. N Engl J Med. 1997;337:869–873.

 

http://www.cretan-nutrition.gr

 

Facebooktwitterpinterest

Στείλτε τις απορίες σας

Στείλτε τις απορίες σας στο Γιατρό - Συγγραφέα του παραπάνω άρθρου
  • This field is for validation purposes and should be left unchanged.