Πώς να βοηθήσετε το παιδί να κόψει την πάνα
Συγγραφέας Αλέξανδρος Παναγόπουλος Γράφτηκε στις ,
Το παιδί θεωρείται καθαρό όταν χωρίς υπενθυμίσεις, μπορεί μόνο του να πάει στο γιογιό, να κατεβάσει το βρακάκι, να ουρήσει ή/και να αφοδεύσει και στο τέλος να ξαναφορέσει το βρακάκι. Τα περισσότερα παιδιά αποκτούν ταυτόχρονα τον έλεγχο της κύστης και του εντέρου, ενώ μερικά πρώτα του εντέρου ή πρώτα της κύστης. Ο έλεγχος της κύστης τη νύχτας έρχεται αρκετά χρόνια αργότερα από αυτόν της ημέρας κάτι το οποίο είναι απολύτως φυσιολογικό.
Ο προοδευτικός τρόπος εκμάθησης του να είναι καθαρό όπως περιγράφεται στον παρακάτω οδηγό μπορεί να ολοκληρωθεί σε περίπου 3 μήνες αν φυσικά το παιδί είναι έτοιμο.
Προετοιμασία πριν την έναρξη της εκμάθησης
Για να ξεκινήσει η έκμαθηση, πρέπει απαραίτητα να έχει γίνει και η κατάλληλη προετοιμασία. Η προετοιμασία αυτή μπορεί να αρχίσει από την ηλικία των 18 μηνών ή και γρηγορότερα. Σχεδόν όλα τα παιδιά θα είναι έτοιμα να μπουν στο στάδιο της εκμάθησης μέχρι την ηλικία των 3 ετών ενώ πολλά θα μπουν σ’αυτό το στάδιο από τα 2 ή και νωρίτερα. Η προετοιμασία μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:
18 μηνών : Μιλήστε του για το πιπί, τα κακά και το πως δουλεύει το σώμα.
• Μάθετέ του το λεξιλόγιο (πιπί, κακά, γιογιό).
•Εξηγήστε του οτι όλοι κάνουν πιπί και κακά.
•Τραβήξτε του την προσοχή όταν ένας σκύλος ή κάποιο άλλο ζώο κάνει πιπί ή κακά
•Όταν παρατηρείτε ότι παίρνει μια ειδική στάση (π.χ. σφίγγεται) πείτε του με λόγια τι γίνεται : π.χ. “ο ποπός σου θέλει να κάνει κακά”.
•Πείτε του “μπράβο” όταν κάνει κακά στην πάνα.
•Μην αναφέρεσθε στα κακά με αρνητικές λέξεις (π.χ. βρωμιά).
•Κάντε τις αλλαγές πάνας ευχάριστες για το παιδί σας, έτσι θα έρθει εύκολα σε σας.
•Αλλάξτε το παιδί σας συχνά, έτσι θα προτιμήσει να έχει καθαρή πάνα.
•Μάθετέ του να έρχεται σε σας όταν η πάνα είναι λερωμένη.
21 μηνών : αρχίστε την επαφή με το γιογιό και την τουαλέτα
•Μάθετέ του τη χρησιμότητα της τουαλέτας ή του γιογιό (“τα κακά πάνε σε αυτό το μέρος”). Δείξτε του πετώντας τα κακά της πάνας στην τουαλέτα.
•Αφήστε το παιδί να παρατηρήσει τη χρησιμοποίηση της τουαλέτας από εσάς ή άλλα μεγαλύτερα παιδιά της οικογένειάς σας.
•Δώστε στο παιδί σας το γιογιό. Ενθαρύνετέ το να κάτσει επάνω με τα ρούχα την ώρα που θα ασχολείται με ευχάριστες δραστηριότητες (π.χ. παίζοντας, τρώγοντας, κοιτώντας τηλεόραση).
•Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει ένα αίσθημα ιδιοκτησίας (“το γιογιό μου”)
•Βάλτε το γιογιό στο μπάνιο και βάλτε το παιδί να κάτσει εκεί όταν εσείς πηγαίνετε στην τουαλέτα.
2 ετών. Αρχίστε τις ενισχύσεις διδασκαλίας.
•Βοηθήστε το παιδί σας να προσποιηθεί πως εκπαιδεύει μια κούκλα να χρησιμοποίει το γιογιό.
•Εισάγετε το εσώρουχο ως προνόμιο. Τοποθετήστε το σε μέρος που να μπορεί το παιδί να το δει.
Το Γιογιό μερικές οδηγίες
Να είναι στο επίπεδο του πατώματος. Τα πόδια του παιδιού πρέπει να στηρίζονται στο πάτωμα όταν το παιδί είναι καθισμένο στο γιογιό. Αυτό παρέχει τη δύναμη για ώθηση και μια αίσθηση ασφάλειας. Επιτρέπει επίσης στο παιδί να κατεβαίνει όποτε θέλει. Πάρτε το παιδί μαζί σας όταν πάτε να αγοράσετε το γιογιό. Εξηγήστε του ότι του ανήκει. Αφήστε το να το διακοσμήσει ή ζωγραφίσει όπως αυτό θέλει. Αφήστε το να το χρησιμοποίησει αρχικά ως καρέκλα (δηλ. με τα ρούχα και κατά τη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων). Γι αυτό το λόγο αφήστε το γιογιό για κάποιο χρονικό διάστημα στο δωμάτιο πριν το τοποθετήσετε στο μπάνιο. Μην προχωρήσετε πριν το παιδί αποκτήσει θετική σχέση με το γιογιό
Το στάδιο της εξάσκησης
Το στάδιο της εξάσκησης ξεκινά με το παιδί να πηγαίνει μέχρι το γιογιό και να κάθεται με κατεβασμένη την πάνα. Ενθαρρύνετε το παιδί λέγοντάς του π.χ. “δοκίμασε να πας για πιπί στο γιογιό”, ή “τα κακά (ή τα τσία) θέλουν να βγουν έξω”. Διαλέξτε την κατάλληλη στιγμή για να το στείλετε π.χ. όταν η έκφραση του προσώπου του ή οι κινήσεις του δείχνουν ότι είναι έτοιμο να κάνει κακά. Άλλες καλές στιγμές είναι μετά από το μεσημεριανό ύπνο, όταν έχουν περάσει 2 ώρες χωρίς να ουρήσει, ή ακόμα 20 λεπτά μετά το γεύμα.
Εάν το παιδί δείχνει απρόθυμο να κάτσει στο γιογιό, μπορείτε να του διαβάσετε μια ιστορία. Αν αποφασίσει να σηκώθει μετά από μόλις ένα λεπτό, αφήστε το χωρίς να αντιδράσετε. Μην πιέσετε ποτέ το παιδί να κάτσει η να μείνει καθισμένο στο γιογιό. Μην αφήνετε το παιδί πάνω από 5 λεπτά στο γιογιό ακόμα και αν φαίνεται να το απολαμβάνει. Αν τα πράγματα είναι δύσκολα στην αρχή, μπορείτε να αφήσετε για λίγο καιρό το γιογιό μέσα στο δωμάτιο του παιδιού ή ακόμα και να έχετε δύο γιογιό (ένα στο δωμάτιο κι ένα στο μπάνιο).
Κάτα τη διάρκεια του σταδίου της εξάσκησης, θα πρέπει το παιδί να φοράει ρούχα που να το διευκολύνουν. Το πιο εύκολο είναι να κυκλοφορεί με την πάνα μέσα στο σπίτι. Αποφύγετε παπούτσια και παντελόνια.
Επαινέστε το παιδί σας για την προσπάθεια ή την επιτυχία.
Δώστε του εύσημα κάθε φορά που συνεργάζεται μαζί σας. Πείτε για παράδειγμα “μπράβο, μπορείς και κάθεσε στο γιογιό όπως η μαμά”, ή “βλέπω πως προσπαθείς πολύ για να κάνεις κακά”. Αν το παιδί τα καταφέρει και κάνει πιπί στο γιογιό, ανταμείψτε το με μια αγκαλιά, ένα μπισκότο (όχι καραμέλες και σοκολάτα), ένα αυτοκόλλητο. Παρά το ότι τις περισσότερες φορές η αίσθηση ολοκλήρωσης είναι από μόνη της αρκετή ώς κίνητρο, μερικά παιδιά χρειάζονται τις μικρές ανταμοιβές για να κρατήσουν την προσοχή τους στο θέμα. Τέλος, σε περίπτωση που πάει μόνο του ( ή ζητώντας σας να το συνοδεύσετε) στο γιογιό και το χρησιμοποιήσει, επιφυλάξτε του μια μεγαλύτερη ανταμοιβή, π.χ. μια βόλτα μέχρι το μαγαζί με τα παιχνίδια.
Όταν το παιδί χρησιμοποιήσει μόνο του το γιογιό 3 ή περισσότερες φορές, τότε σταματήστε τις ασκήσεις/υπενθυμίσεις. Αυτό θα συμβεί περίπου μετά από 1-2 μήνες εξάσκησης. Την εβδομάδα που θα ακολουθήσει συνεχίστε πάντως να του λέτε συχνά “μπράβο” όταν χρησιμοποιεί το γιογιό.
Σε περίπτωση ατυχήματος.
Ανταποκριθείτε με κατανόηση. Πείτε κάτι περίπου σαν κι αυτό: “Ήθελες να κάνεις πιπί στο γιογιό αλλά τα έκανες στην πάνα σου. Δεν πειράζει, θα τα καταφέρεις σιγά σιγά”. Αν αισθανθείτε την ανάγκη να το μαλώσετε πείτε κάτι ήπιο, π.χ. “τα μεγάλα κορίτσια δεν κάνουν πιπί στο βρακί τους”. Αλλάξτε το παιδί χωρίς να δείξετε θυμωμένος ή απογοητευμένος. Αποφύγετε φωνές, τιμωρίες, πιέσεις.
Δοκιμάστε να αντικαταστήσετε την πάνα με βρακάκι όταν ξεκινά και χρησιμοποιεί το γιογιό.
Το εσώρουχο είναι κι αυτό ένα κίνητρο για το παιδί. Βάλτε του βρακάκι αντί για πάνα όταν συνεργάζεται εύκολα για να πάει στο γιογιό και έχει ουρήσει εκεί από μόνο του τουλάχιστον 10 φορές. Πάρτε το μαζί σας όταν πάτε να αγοράσετε το εσώρουχο και παρουσιάστε το του σαν ανταμοιβή. Αγοράστε εσώρουχα χαλαρά έτσι ώστε να μπορεί μόνο του να τα ανεβάσει και να τα κατεβάσει. Όταν το παιδί ξεκινά και φορά βρακάκι, χρησιμοποιήστε τις πάνες μόνο για τον ύπνο (βραδυνό ή μεσημεριανό), και μετακινήσεις έξω από το σπίτι.
Μιλήστε με το γιατρό αν
•το παιδί είναι ήδη 2 1/2 ετών και εμφανίζεται αρνητικό ώς προς την εκμάθηση του να είναι καθαρό.
•δεν είναι καθαρό μετά την ηλικία των 3 ετών.
•αρνείται να κάτσει στο γιογιό ή την τουαλέτα.
•κατακρατεί τα κακά του
•η παραπάνω μέθοδος δεν αποφέρει αποτελέσματα μετά από 6 μήνες.
