Ουροδυναμικός Έλεγχος
Συγγραφέας Αντώνης Λογοθέτης Γράφτηκε στις ,
Τι είναι η ουροδυναμική μελέτη;
Η ουροδυναμική μελέτη ή ο ουροδυναμικός έλεγχος είναι μία παρακλινική εξέταση που χρησιμεύει στη λειτουργική αξιολόγηση του κατώτερου ουροποιητικού.
Σε τι χρησιμεύει η ουροδυναμική μελέτη;
Η εξέταση αυτή μελετά τη λειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος (της κύστης και του σφιγκτηριακού μηχανισμού). Η αξιολόγηση της λειτουργίας τους περιλαμβάνει τόσο τη φάση πλήρωσης (όσο η κύστη γεμίζει με ούρα), όσο και τη φάση κένωσης (όσο διαρκεί η ούρηση). Η εξέταση είναι απαραίτητη για την αξιολόγηση της νευρογενούς κύστης, τη διερεύνηση της ακράτειας των ούρων, την τεκμηρίωση της υποκυστικής απόφραξης ή της υπολειτουργίας του εξωστήρα.
Τι ακριβώς μετρά η ουροδυναμική μελέτη;
Η ουροδυναμική μελέτη καταγράφει κυρίως πιέσεις και ροή ούρων. Η πίεση που αναπτύσσεται στο εσωτερικό της κύστης μπορεί να είναι υπεύθυνη για την ακράτεια των ούρων κατά τη φάση πλήρωσης, ενώ ο συσχετισμός πίεσης και ροής ούρων χρησιμεύει για τη διερεύνηση της απόφραξης ή της υπολειτουργίας του εξωστήρα.
Ποιες επιμέρους εξετάσεις περιλαμβάνει η πλήρης ουροδυναμική μελέτη;
Απαραίτητες εξετάσεις:
- Ελεύθερη ροή ούρων (ουρομετρία)
- Κυστεομανομετρία πλήρωσης (αφορά στη φάση πλήρωσης)
- Μελέτη πίεσης ροής (αφορά στη φάση κένωσης)
Προαιρετικές/πιθανά απαραίτητες:
- Ηλεκτρομυογραφία σφιγκτήρων πυελικού εδάφους
Χωρίς ιδιαίτερη κλινική εφαρμογή:
- Μελέτη ουρηθρικών πιέσεων (προφιλομετρία ουρήθρας)
Πως γίνεται η ουροδυναμική μελέτη;
Ο ασθενής τοποθετείται στην επιθυμητή θέση (όρθιος, καθιστός, ύπτια ή σε γυναικολογική θέση) ανάλογα με την κλινική περίπτωση που εξετάζουμε και τοποθετούνται ειδικοί λεπτοί καθετήρες στην κύστη (δια της ουρήθρας) και στο ορθό.
Τα ούρα που θα διαφύγουν (σε περιπτώσεις ακράτειας) ή που θα ουρήσει ο ασθενής οδηγούνται στο ροόμετρο. Εάν χρησιμοποιείται ηλεκτρομυογραφία σφιγκτήρων πυελικού εδάφους, τοποθετούνται αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια στο περίνεο.
Στις περιπτώσεις νευρογενούς κύστης όπου η ηλεκτρομυογραφία σφιγκτήρων πυελικού εδάφους είναι άκρως απαραίτητη μπορεί να χρησιμοποιηθούν και ηλεκτρόδια τύπου βελόνης.
Η κύστη του ασθενούς γεμίζει προοδευτικά με τη βοήθεια ειδικής αντλίας δια του καθετήρα της κύστης. Σε όλη τη διάρκεια της πλήρωσης της κύστης καταγράφονται οι πιέσεις εντός αυτής καθώς και ενδεχόμενη απώλεια ούρων. Παράλληλα ο ασθενής αναφέρει και βαθμονομεί την αίσθηση και την επιθυμία του για ούρηση.
Όταν τερματιστεί η φάση πλήρωσης, δίδεται στον ασθενή η εντολή να ουρήσει. Η ούρηση γίνεται με τον καθετήρα εντός της ουρήθρας καθώς αυτός είναι λεπτός και τα ούρα «περνούν από δίπλα». Κατά τη φάση της κένωσης μετράται η πίεση που αναπτύσσεται προκειμένου να εξέλθουν τα ούρα και συσχετίζεται με τη ροή των ούρων.
Πότε πρέπει να κάνω ουροδυναμικό έλεγχο;
Η ουροδυναμική μελέτη είναι μία εξέταση που ξεκαθαρίζει το τοπίο και διευκολύνει τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων. Δεν είναι εξέταση ρουτίνας και δεν πρέπει να γίνεται αν προηγουμένως δεν έχει θεσπιστεί το ουροδυναμικό ερώτημα που η εξέταση καλείται να απαντήσει (π.χ. τι τύπος ακράτειας υπάρχει; Πόσο υψηλές είναι οι πιέσεις κατά την ούρηση ενός νευρολογικού ασθενή; Κινδυνεύει το ανώτερο ουροποιητικό από τις πιέσεις που αναπτύσσονται; Να χειρουργηθεί ή όχι ο ασθενής με χρόνια επίσχεση;).
Η ουροδυναμική μελέτη είναι η εξέταση που θα συμπληρώσει το παζλ των κλινικών, εργαστηριακών και απεικονιστικών ευρημάτων προκειμένου να αποσαφηνιστούν δύσκολα διαφοροδιαγνωστικά θέματα και να παρθούν οι κατάλληλες θεραπευτικές αποφάσεις.
Ο κλινικός ρόλος της ουροδυναμικής μελέτης είναι :
- Η ανεύρεση των αιτίων που προκαλούν συμπτώματα του ουροποιητικού
- Η συλλογή πληροφοριών για τη λειτουργία ή δυσλειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού
- Η πρόβλεψη μελλοντικών επιπλοκών στο ανώτερο ουροποιητικό
- Η πρόβλεψη των αποτελεσμάτων μιας σχεδιαζόμενης θεραπείας και
- Η κατανόηση των αιτίων αποτυχίας μιας προηγηθείσας θεραπείας.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρίας ορίζουν ότι ουροδυναμική μελέτη πρέπει να διενεργείται όταν μπορεί να αλλάξει την θεραπευτική προσέγγιση και ότι είναι απαραίτητη για τον καθορισμό της δυσλειτουργίας του κατώτερου ουροποιητικού σε νευρολογικούς ασθενείς.
Η επιτροπή του 5ου διεθνούς συνεδρίου ακράτειας συνιστά να γίνεται ουροδυναμική μελέτη:
- σε όλες τις γυναίκες πριν από χειρουργική επέμβαση για ακράτεια προσπάθειας
- σε ηλικιωμένους άνδρες με ακράτεια ούρων με σκοπό την κατανόηση του προβλήματος
- σε ηλικιωμένους άνδρες με ακράτεια μετά από χειρουργική επέμβαση για καλοήθη υπερπλασία προστάτη
- σε όλους τους ενήλικες άνδρες με νυκτερινή ενούρηση
- σε ασθενείς με νόσο Parkinson όταν παρατηρηθούν ανωμαλίες στην ουροροομετρία και στο υπόλειμμα μετά την ούρηση
- σε ασθενείς με νευρολογική πάθηση (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, σκλήρυνση κατά πλάκας, κρανίο-εγκεφαλική κάκωση, κάκωση νωτιαίου μυελού) και δυσλειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού, όταν το αποτέλεσμα της μελέτης μπορεί να αλλάξει την θεραπευτική αντιμετώπιση ή όταν οι θεραπείες πρώτης γραμμής έχουν αποτύχει
- σε όλους τους ασθενείς με μυελοδυσπλασία ή λανθάνουσα δισχιδή ράχη σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά την διάρκεια της ζωής τους και ξεκινώντας από την νεώτερη δυνατή ηλικία
- σε παιδία με αγενεσία ιερού ή κάκωση σπονδυλικής στήλης
- σε όλους τους ασθενείς με σπαστική εγκεφαλική παράλυση
Σε ποιο νοσοκομείο γίνεται ουροδυναμικός έλεγχος;
Το ιατρικό κέντρο Αθηνών στο Μαρούσι διαθέτει πλήρες σύστημα ουροδυναμικής μελέτης. Ο υπεύθυνος του ουροδυναμικού ιατρείου ουρολόγος Αντώνης Λογοθέτης έχει εξειδικευτεί στη νευροουρολογία και στην ουροδυναμική στο Bristol Urological Institute το οποίο είναι το διεθνές κέντρο αναφοράς για την ακράτεια ούρων.
Πόσο κοστίζει ο ουροδυναμικός έλεγχος;
Ο ουρολόγος Αντώνης Λογοθέτης μπορεί να εκτελέσει την ουροδυναμική μελέτη στο Ιατρικό Αθηνών στην ειδική τιμή των 270 ευρώ.
Αντώνης Λογοθέτης,
Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος
