Οισοφάγος Barrett!
Συγγραφέας Γιάννης Καφέζας Γράφτηκε στις ,
Είναι κατάσταση που αφορά το κατώτερο τμήμα του οισοφαγικού σωλήνα και συμβαίνει σε εκείνους που έχουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Πρόκειται για αλλαγή στην εσωτερική επένδυση του οισοφάγου, δηλαδή το βλεννογόνο, ο οποίος το πλακώδες επιθήλιο που έχει φυσιολογικά, το μετατρέπει σε κυλινδρικό, (αυτό που υπό ομαλές συνθήκες βρίσκεται μόνο στο έντερο).
Αιτία είναι η προσπάθεια αντίδρασης στην χρόνια έκθεση σε γαστρικό οξύ, διότι ο εντερικός τύπος βλεννογόνου, ανθίσταται περισσότερο.
Όμως ο έκτοπος αυτός ιστός (που αναπτύσσεται στα 3-4 τελευταία εκατοστά του οισοφάγου), αυξάνει το ενδεχόμενο ανάπτυξης καρκίνου.
Ισχύει πάντως ότι:
Για να υπάρξει μετάπλαση του βλεννογόνου του οισοφάγου θα χρειαστούν πέντε ή περισσότερα χρόνια συνεχούς έκθεσης και ερεθισμού του βλεννογόνου από το HCL οξύ.
Η μετάπλαση αυτή είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση (;)
Μπορεί να παραμένει στάσιμη ή και να εξελίσσεται
Στην δεύτερη περίπτωση (και μετά από χρόνια), ίσως οδηγήσει σε αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου. (Ο δια βίου κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου σε εκείνους που έχουν Barrett είναι περίπου 5%)
Προς αποφυγή παρερμηνειών
Μελέτες που έγιναν πρόσφατα υπολογίζουν ότι το 15-18% των ασθενών με χρόνια παλινδρόμηση θα παρουσιάσει οισοφάγο Barrett. Έτσι θα έχει 40 έως 100 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξει καρκίνο του οισοφάγου, από ότι ο γενικός πληθυσμός.
Αυτό βέβαια δεν μεταφράζεται σε καμιά περίπτωση ότι όποιος έχει Barrett θα πάθει καρκίνο. Στην πραγματικότητα οι αριθμοί που προκύπτουν από τις μελέτες λένε ότι κάθε χρόνο μόνο 1 άτομο από τα 200 που έχουν αναπτύξει Barrett, θα πάθει καρκίνο.
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι εάν όσοι πάσχουν από παλινδρόμηση:
• ελέγχονται συστηματικά
• δεν εγκαταλείπουν το πρόβλημα τους,
• λαμβάνουν τα φάρμακα τους
• και ακολουθούν με συνέπεια τις οδηγίες (που εδώ που τα λέμε δεν είναι και δύσκολο)
τότε η νόσος τους (που είναι ως γνωστόν χρονία) δεν θα έχει αυξημένο ρίσκο.
Τα στάδια εξέλιξης του οισοφάγου Barrett
Η εξέλιξη σε καρκίνο του οισοφάγου δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη αλλά γίνεται σταδιακά και περνάει από τα παρακάτω στάδια:
• Στάδιο της εντερικής μετάπλασης
Τα κύτταρα του οισοφαγικού επιθηλίου αλλάζουν, το κανονικό ροζ χρώμα γίνεται κόκκινο όπως δηλαδή είναι το εντερικό επιθήλιο.
• Στάδιο χαμηλού βαθμού δυσπλασίας
Όπου λιγότερο από το 50% των κύτταρων έχουν αλλάζει (σχήμα, μέγεθος, οργάνωση). Δεν υπάρχει διείσδυση τους στα βαθύτερα στρώματα του οισοφάγου.
• Υψηλού βαθμού δυσπλασία:
Όπου περισσότερα από το 50% των κυττάρων έχουν κάνει παθολογικές μορφολογικές αλλοιώσεις, αλλά εξακολουθούν να μην διεισδύουν στα βαθύτερα στρώματα.
• Αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου
Τα παθολογικά κύτταρα, με ταχεία και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, διεισδύουν και στα βαθύτερα στρώματα του οισοφάγου.
Ποια είναι τα συμπτώματα του οισοφάγου Barrett ;
Είναι αυτά της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Αυτά πρέπει να ελεγχθούν όταν υπάρχουν και να μην παραβλέπονται. Ας μην ξεχνάμε πως ο οισοφάγος Barrett δεν προκύπτει από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά είναι προϊόν μακράς έκθεσης σε ερεθισμό.
Πως γίνεται η διάγνωση του οισοφάγου Barrett;
Η διάγνωση του οισοφάγου Barrett γίνεται με την οισοφαγο – γαστροσκόπηση και με τη λήψη βιοψιών από το κατώτερο τμήμα του οισοφαγικού βλεννογόνου.
Το αποτέλεσμα των βιοψιών, καθορίζει τα περαιτέρω.
Με την θετική διάγνωση, ο ασθενής τίθεται σε θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ενώ ελέγχεται δια βίου για το ενδεχόμενο εξέλιξης της νόσου (σύμφωνα με όσα είπαμε για τα στάδια).
Ο δια βίου αυτός έλεγχος γίνεται με ενδοσκόπηση και βιοψίες που επαναλαμβάνονται μια φορά το χρόνο.
Θεραπευτική προσέγγιση του οισοφάγου Barrett
Ιδανικό είναι σε όσους πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση να αποτραπεί η εντερική μετάπλαση με σωστή και έγκαιρη θεραπεία.
Η οισοφαγίτιδα μπορεί να αντιμετωπισθεί με την χρήση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων (PPI). Αυτό όμως δεν εξαλείφει τον οισοφάγο Barrett(*). Ο έλεγχος εντούτοις των επεισοδίων παλινδρόμησης οξέος, περιορίζει σημαντικά το ενδεχόμενο εξέλιξης σε δυσπλασία και τελικά καρκίνο.
(*) Μελέτες που έγιναν πρόσφατα ή και συνεχίζονται, λένε ότι θολοπλαστική Nissen (χειρουργική διόρθωση της Γ.Ο.Π) μπορεί να επηρεάσει τη πορεία του οισοφάγου Βarett και να προλάβει τη εξέλιξη σε αδενοκαρκίνωμα αναστρέφοντας την εντερική μετάπλαση.
Χειρουργική επέμβαση
Είναι επιβεβλημένη και (ίσως) σωτήρια σε περιπτώσεις βαριάς δυσπλασίας Γίνεται οισοφαγεκτομή για να αποφευχθεί η εξέλιξη σε καρκίνο. Βαριά επέμβαση που ακόμα και όταν επιτύχει, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Ενδοσκοπική αντιμετώπιση.
Τεχνική που αφορά την καταστροφή των παθολογικών κυττάρων του οισοφάγου Barrett με ραδιοκύματα, μέσω καθετήρα που εισάγεται υπό αναισθησία.
Τα αποτελέσματα θα εκτιμηθούν στα επόμενα χρόνια.
