Ψυχολογία μετά τη γέννα – Επιλόχεια κατάθλιψη
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Η περίοδος που διανύει μια γυναίκα μετά τη γέννα – η λοχεία – είναι τόσο σημαντική όσο και κρίσιμη για τη θεμελείωση της σωματικής αλλά και ψυχικής υγείας του βρέφους. Προϋπόθεση για την ομαλή διεξαγωγή αυτής της τόσο κρίσιμης περιόδου είναι όχι μόνο το περιβάλλον, πρακτικό και συναισθηματικό, της μητέρας αλλά και η συναισθηματική ετοιμότητά της να φέρει στον κόσμο ένα παιδί.
Η λοχεία είναι μια κατ’ εξοχήν φορτισμένη περίοδος με προσδοκίες αναφορικά με το νεογέννητο, ανησυχία, αγωνία και συχνά σωματική εξάντληση. Φαντάζεται λοιπόν κανείς το πόσο απαραίτητη είναι η πρωτύτερη ετοιμότητα της γυναίκας να γίνει μητέρα. Οι περισσότεροι από εμάς περιμένουμε τη μητέρα να είναι πανευτυχής για τη γέννηση του παιδιού της και να επιδεικνύει ακλόνητο μητρικό ένστικτο που αλάνθαστα θα την οδηγεί στις σωστές κινήσεις και αποφάσεις όσον αφορά το νεογέννητο μωρό της. Η εικόνα που έχουμε είναι αρκετά ρομαντική και συχνά απωθούμε υποσυνείδητα οτιδήποτε δεν ταιριάζει σε αυτήν την ιδανική αντίληψη της μητρότητας. Όμως, οι περισσότερες μητέρες ομολογούν πως το δέσιμο με το παιδί τους δεν είναι τόσο ακαριαίο και άμεσο όσο περιμένουμε και πως συχνά ‘γονατίζουν’ από τη σωματική κούραση και εύχονται κάποιος να τις αποδέσμευε από το ρόλο της μητρότητας έστω και για κάποιες ώρες. Επίσης συχνά μια μητέρα θα εκνευριστεί από ένα ανήσυχο μωρό, ενδέχεται να έχει και αρνητικές σκέψεις για αυτό, όπως και να είναι γενικότερα ευερέθιστη αυτήν την περίοδο. Σαφώς και οι ορμονολογικές αλλαγές παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάθεση, αν και δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για μια τόσο σοβαρή διαταραχή όπως η επιλόχεια κατάθλιψη παρά μόνο συνεργούν με άλλους παράγοντες και συνεισφέρουν στην ένταση της νόσου.
ΑΙΤΙΕΣ
Δεν έχει εντοπιστεί κάποια συγκεκριμένη αιτία που να θεωρείται υπεύθυνη για την εμφάνιση επιλόχειας κατάθλιψης:
Ορμονικές διαταραχές πιστεύεται ότι παίζουν κάποιο ρόλο.
Τα επίπεδα ορμονών όπως τα οιστρογόνα, η προγεστερόνη και η κορτιζόλη πέφτουν δραματικά 48 ώρες μετά τη γέννηση.
Γυναίκες που παρουσιάζουν επανειλημμένα συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης μετά από τοκετούς μπορεί να είναι πιο ευαίσθητες σ’ αυτές τις ορμονικές αλλαγές.
Άλλοι γνωστοί παράγοντες κινδύνου:
Ψυχική ασθένεια πριν την εγκυμοσύνη.
Ψυχική ασθένεια στην οικογένεια, συμπεριλαμβανομένης και της επιλόχειας κατάθλιψης.
Επιλόχεια ψυχική διαταραχή μετά από προηγούμενη εγκυμοσύνη.
Συγκρούσεις στο γάμο, απόλυση από τη δουλειά ή έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης από φίλους και οικογένεια.
Διακοπή της εγκυμοσύνης (π.χ. αποβολή)
Ο κίνδυνος για μείζονα κατάθλιψη μετά από μια αποβολή είναι υψηλός για γυναίκες που δεν έχουν παιδιά καθώς και για γυναίκες που η εγκυμοσύνης τους ήταν ανεπιθύμητη.
Ο κίνδυνος για εμφάνιση κατάθλιψης μετά τον τοκετό είναι υψηλότερος μέσα στους πρώτους 6 μήνες μετά από μια αποβολή.
Η γέννηση παιδιού είναι μια στιγμή μεγάλων αλλαγών για μια γυναίκα.
Η ανάγκη προσαρμογής σ’ αυτές τις αλλαγές μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση κατάθλιψης.
Σημαντικές αλλαγές για μια γυναίκα
Μπορεί να αισθάνεται κουρασμένη μετά από τη γέννηση του μωρού
Ευαισθησία και πόνος στην περιοχή του περινέου μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα. Το διάστημα της σωματικής ανάρρωσης μετά από καισαρική τομή μπορεί να είναι μεγαλύτερο απ’ ότι μετά από φυσιολογικό τοκετό.
Ορμονικές αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση.
-Συναισθηματικές αλλαγές μετά τον τοκετό.
Αίσθημα ότι έχασε την παλιά της ταυτότητα και ότι είναι εγκλωβισμένη στο σπίτι
Αίσθημα ότι είναι καταβεβλημένη από τις ευθύνες του μητρικού ρόλου
Αίσθημα άγχους από τις αλλαγές στο τρόπο ζωής
Αίσθημα κούρασης εξαιτίας των συνεχών διακοπών του νυχτερινού ύπνου.
Αίσθημα ότι είναι λιγότερο ελκυστική σωματικά και σεξουαλικά
Η ηλικία μιας μητέρας και ο αριθμός των παιδιών που είχε δεν σχετίζονται με την πιθανότητα να αναπτύξει επιλόχεια κατάθλιψη.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Αν και η αυτοβοήθεια δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ιατρική φροντίδα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει μια γυναίκα για να βελτιώσει τη διάθεσή της και την ικανότητα να παραμένει λειτουργική στο σπίτι.
Αυτοβοήθεια στο σπίτι
Φρόντισε να έχεις δίπλα σου μέλη της οικογένειάς σου ή φίλους που σε υποστηρίζουν και ζήτησε τη βοήθειά τους στην φροντίδα του μωρού.
Φρόντιζε τον εαυτό σου. Ξεκουράσου όσο περισσότερο μπορείς. Κοιμήσου όταν κοιμάται το μωρό.
Προσπάθησε να μην περνάς πολύ καιρό μόνη σου.
Αφιέρωσε κάποιο χρόνο με τον σύζυγο ή τον σύντροφό σου.
Κάνε ένα μπάνιο και περιποιήσου τον εαυτό σου καθημερινά
Βγές απ’ το σπίτι. Πήγαινε μια βόλτα, βρες ένα φίλο, κάνε κάτι που σε ευχαριστεί. Πάρε κάποιον για να φροντίζεις το μωρό εάν μπορείς. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, πάρε το μωρό μαζί σου.
Μην έχεις υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό σου. Μην ανησυχείς τόσο πολύ για τις δουλειές του σπιτιού.
Ζήτα από τους φίλους ή την οικογένεια να βοηθήσουν σ’ αυτές.
Μίλησε με άλλες μητέρες. Μπορεί να μάθει η μια από την άλλη και οι εμπειρίες τους μπορεί να λειτουργήσουν καθησυχαστικά.
Επίσης μπορεί να χρειαστεί ιατρική βοήθεια ή ακόμα και φαρμακευτική θεραπεία. Εξαρτάται βέβαια με τη σοβαρότητα της κατάστασης.
