Αυχενική Μοίρα Σπονδυλικής Στήλης
Συγγραφέας Γεώργιος Γκουδέλης Γράφτηκε στις ,
Η σπονδυλική στήλη κρατά το κεφάλι, τους ώμους και τον κορμό, υποστηρίζει την όρθια στάση και εξασφαλίζει ελαστικότητα για την κάμψη, έκταση καθώς και στρέψη του κορμού. Τέλος προστατεύει τον νωτιαίο μυελό από όπου ξεκινούν τα νεύρα που μοιράζονται στο σώμα και τα άκρα.
Αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης σε πλάγια όψη. Διακρίνονται οι σπόνδυλοι, οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, καθώς και οι σύνδεσμοι.
ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από μικρές οστικές δομές που λέγονται σπόνδυλοι οι οποίοι είναι τοποθετημένοι σε κατακόρυφη διάταξη με ειδικές αρθρικές επιφάνειες που διαθέτουν. Οι αρθρικές επιφάνειες αυτές αποτελούνται από αρθρικό χόνδρο αποτελώντας ουσιαστικά μια μικρογραφία μιας μεγάλης άρθρωσης όπως το γόνατο και το ισχίο. Με το πέρας του χρόνου μπορεί να αναπτυχθεί εκφυλιστικού τύπου αρθρίτιδα (σπονδυλαρθρίτιδα) με αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου.
Οι επτά πρώτοι σπόνδυλοι ανήκουν στην αυχενική μοίρα. Ο πρώτος σπόνδυλος ενώνεται με τη βάση του κρανίου και ο έβδομος με την άνω θωρακική χώρα.
Οι αυχενικοί σπόνδυλοι ενώνονται μεταξύ τους με ισχυρούς συνδέσμους οι οποίοι αποτελούν δεσμίδες από μαλακό αλλά πολύ ισχυρό ιστό και σε συνεργασία με τους παρασπονδυλικούς μύες δημιουργούν ένα εξαιρετικά ευκίνητο και ταυτόχρονα σταθερό αυχένα.
εικόνα: το ισχυρό σύστημα των συνδέσμων που ενώνει τους σπονδύλους μεταξύ τους προσφέρει σταθερότητα και ευλυγισία ταυτόχρονα.
Η ανώτερη αυχενική μοίρα η οποία αποτελεί μια ιδιαίτερη κατασκευαστική δομή και αποτελείται από τους δύο πρώτους σπονδύλους, είναι τόσο χαλαρή ώστε να επιτρέπει το 50% της κίνησης της στροφής του αυχένα, τόσο σφιχτή ώστε να προστατεύει τα ευγενή στοιχεία της (νωτιαίος μυελός και αγγεία) καθώς και τόσο δυνατή ώστε να κρατά το βάρος της κεφαλής και να αντιστέκεται στις δυνάμεις των μυών.
Η ανατομική των δύο πρώτων αυχενικών σπονδύλων είναι διαφορετική από τους υπόλοιπους διότι ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος ενώνεται με το κρανίο και ονομάζεται ‘ατλαντας’ και ο δεύτερος σπόνδυλος που ονομάζεται ‘άξονας’ συνδέεται με το πρώτο με μια ξεχωτιστή κατασκευαστική δομή προσφέροντας το 50% της στροφικής ικανότητας του αυχένα.
Τρισδιάστατη απεικόνιση με αξονική τομογραφία της ανατομικής του άτλαντα, άξονα και της βάσης του κρανίου
ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΙ ΔΙΣΚΟΙ
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σπονδύλους και αποτελεί το σύστημα απορρόφησης κραδασμών της σπονδυλικής στήλης. Αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο στη περιφέρεια μια σκληρή και ανθεκτική κατασκευή η οποία περικλείει τον πηκτοειδή πυρήνα.
Ο πηκτοειδής πυρήνας αποτελείται από υψηλά ποσοστά ύδατος δίνοντας στον μεσοσπονδύλιο δίσκο ελαστικότητα και δύναμη. Κατά την κίνηση της σπονδυλικής στήλης τα φορτία μεταβιβάζονται ουσιαστικά στον πηκτοειδή πυρήνα ο οποίος διευρύνεται και συγκρατείται στο κέντρο του δίσκου από τον ινώδη δακτύλιο.
Όταν τα φορτία υπερβούν ένα όριο ή ασκηθούν με λανθασμένο τρόπο τότε μπορεί να επέλθει ρήξη (σπάσιμο) του ινώδη δακτυλίου και να υπάρξει μετακίνηση του πυρήνα έξω από τον δίσκο (κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου), πιέζοντας τις ρίζες των νεύρων, προκαλώντας πόνο τοπικά –αυχεναλγία- αλλά και ανακλώμενο άλγος στα άνω άκρα.
ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΚΑΙ ΝΕΥΡΑ
Ο νωτιαίος μυελός αποτελεί την προέκταση του εγκεφάλου, εξέρχεται από τη βάση του κρανίου (ινιακό τρήμα) ως την οσφυϊκή χώρα και βρίσκεται στο κεντρικό κανάλι το οποίο δημιουργείται από τα οπίσθια στοιχεία των σπονδύλων.
Τα νωτιαία νεύρα εξέρχονται της σπονδυλικής στήλης από τα σπονδυλικά τρήματα και φθάνουν στους μύες μεταφέροντας σε αυτούς τα μηνύματα από τον εγκέφαλο. Ο νωτιαίος μυελός φθάνει μέχρι τον πρώτο – δεύτερο οσφυϊκό σπόνδυλο και από εκεί και κάτω συναντάται η υπουρίδα η οποία αποτελείται από δέσμη νεύρων.
ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
Η σπονδυλική στήλη κρατά το κεφάλι, τους ώμους και τον κορμό, υποστηρίζει την όρθια στάση και εξασφαλίζει ελαστικότητα για την κάμψη, έκταση καθώς και στρέψη του κορμού. Τέλος προστατεύει τον νωτιαίο μυελό από όπου ξεκινούν τα νεύρα που μοιράζονται στο κορμό και τα άκρα.
Oπίσθια όψη της σπονδυλικής στήλης. Διακρίνονται οι δώδεκα θωρακικοί σπόνδυλοι οι οποίοι ενώνονται προς τα πάνω με τον έβδομο αυχενικό σπόνδυλο και προς τα κάτω με τον πρώτο οσφυϊκό σπόνδυλο.
Φυσιολογική ακτινογραφία της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης σε πλάγια προβολή σε νέο άνδρα.
ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από μικρές οστικές δομές που λέγονται σπόνδυλοι οι οποίοι είναι τοποθετημένοι σε κατακόρυφη διάταξη με ειδικές αρθρικές επιφάνειες που διαθέτουν. Οι αρθρικές επιφάνειες αυτές αποτελούνται από αρθρικό χόνδρο αποτελώντας ουσιαστικά μια μικρογραφία μιας μεγάλης άρθρωσης όπως το γόνατο και το ισχίο. Με το πέρας του χρόνου μπορεί να αναπτυχθεί εκφυλιστικού τύπου αρθρίτιδα (σπονδυλαρθρίτιδα) με αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου.
Η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από δώδεκα σπονδύλους. Οι πλευρές που εξέρχονται από τους σπονδύλους σχηματίζουν τον θωρακικό κλωβό μέσα στον οποίο βρίσκονται η καρδιά, οι πνεύμονες και μεγάλα αγγεία. Ο χώρος που δημιουργούν τα οπίσθια στοιχεία για τη φιλοξενία του νωτιαίου μυελού είναι αρκετά στενός γεγονός που υποδηλώνει ότι ένας τραυματισμός με μικρή μετατόπιση των σπονδύλων θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη στο νευρικό σύστημα.
Η σπονδυλική στήλη σε πλάγια όψη αποτελείται από τρία φυσιολογικά κυρτώματα. Το αυχενικό και οσφυϊκό που γέρνουν το κυρτό προς τα μπροστά και το θωρακικό κύρτωμα προς τα πίσω.
Τα κυρτώματα αυτά δίνουν φυσικό πλεονέκτημα (ελαστικότητα, ισορροπία) στη σπονδυλική στήλη και αποτελούν πρωταρχικό παράγοντα για την επίτευξη της όρθιας θέσης. Σε περίπτωση που τα κυρτώματα αυτά είναι μεγαλύτερα ή μικρότερα από το φυσιολογικό δημιουργείται πρόβλημα στη διατήρηση της σωστής όρθιας στάσης.
Η κύφωση και η λόρδωση είναι η αύξηση του κυρτώματος της θωρακικής και της οσφυϊκής μοίρας πέραν του φυσιολογικού.
Η σκολίωση αποτελεί έναν ξεχωριστό τύπο παραμόρφωσης. Κατά την παρατήρηση της σπονδυλικής στήλης από πίσω διαπιστώνετε η πλάγια παραμόρφωση τύπου ‘S’ ή ‘C’ αντί του φυσιολογικού ‘I’.
οπίσθια όψης της φυσιολογικής σπονδυλικής στήλης.
πλάγια όψη της φυσιολογικής σπονδυλικής στήλης. Διακρίνονται τα τρία κυρτώματα, το αυχενικό και το οσφυϊκό που γέρνουν το κύρτωμα προς τα μπροστά και το θωρακικό που γέρνει το κύρτωμα προς τα πίσω.
οπίσθια όψης της σπονδυλικής στήλης η οποία εμφανίζει σκολίωση. Παρουσιάζει πλάγια κυρτώματα τα οποία μπορεί να εμφανιστούν στη θωρακική ή την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή να είναι μεικτά.
πλαγία όψη της σπονδυλικής στήλης με κύφωση. Το κύρτωμα της θωρακικής μοίρας είναι μεγαλύτερο από το φυσιολογικό.
πλάγια όψη της σπονδυλικής στήλης με λόρδωση. Το κύρτωμα της οσφυϊκής μοίρας είναι μεγαλύτερο από το φυσιολογικό.
ΟΣΦΥΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
Η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελεί από πέντε σπόνδυλους οι οποίοι είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος σε σχέση με τους αυχενικούς και θωρακικούς. Αυτό γιατί ουσιαστικά υποβαστάζουν το μεγαλύτερο βάρος του σώματος.
Η ιεροκοκκυγική χώρα η οποία αποτελείται από συνοστεομένους σπονδύλους (δεν παρεμβάλλονται μεσοσπονδύλιοι δίσκοι μεταξύ των), και ενώνεται στα πλάγια με τα οστά της λεκάνης.
Ανατομική της σπονδυλικής στήλης. Η σπονδυλική μονάδα αποτελείται από τους δύο σπονδύλους και ενδιάμεσα βρίσκεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος. Πίσω υπάρχει ο νωτιαίος μυελός ο οποίος διατρέχει τη σπονδυλική στήλη από τον πρώτο αυχενικό σπόνδυλο ως τον πρώτο με δεύτερο οσφυϊκό. Από τον νωτιαίο μυελό εξέρχονται τα νωτιαία νεύρα.
ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΙ ΔΙΣΚΟΙ
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σπονδύλους και αποτελεί το σύστημα απορρόφησης κραδασμών της σπονδυλικής στήλης. Αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο στη περιφέρεια μια σκληρή και ανθεκτική κατασκευή η οποία περικλείει τον πηκτοειδή πυρήνα.
Ο πηκτοειδής πυρήνας αποτελείται από υψηλά ποσοστά ύδατος δίνοντας στον μεσοσπονδύλιο δίσκο ελαστικότητα και δύναμη. Κατά την κίνηση της σπονδυλικής στήλης τα φορτία μεταβιβάζονται ουσιαστικά στον πηκτοειδή πυρήνα ο οποίος διευρύνεται και συγκρατείται στο κέντρο του δίσκου από τον ινώδη δακτύλιο.
Όταν τα φορτία υπερβούν ένα όριο ή ασκηθούν με λανθασμένο τρόπο τότε μπορεί να επέλθει ρήξη (σπάσιμο) του ινώδη δακτυλίου και να υπάρξει μετακίνηση του πυρήνα έξω από τον δίσκο (κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου), πιέζοντας τις ρίζες των νεύρων, προκαλώντας πόνο τοπικά –οσφυαλγία- αλλά και ανακλώμενο –οσφυοϊσχιαλγία- .
Οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Διακρίνονται ο νωτιαίος μυελός (spinal cord), τα νωτιαία νεύρα (spinal nerve), οι σπόνδυλοι (vertebra), οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι (intervertebral disc), οι σύνδεσμοι (ligaments) και οι σπονδυλικές αρθρώσεις (facets joints).
Κάτοψι του οσφυϊκού σπονδύλου που διακρίνεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος (ινώδης δακτύλιος στη περιφέρεια και πηκτοειδής πυρήνας στο κέντρο). Ο νωτιαίος μυελός και τα σπονδυλικά νεύρα που οδεύουν προς τα κάτω άκρα.
