Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Συγγραφέας Γεώργιος Μισιχρόνης Γράφτηκε στις ,
Πρόκειται για ένα από τα συχνότερα προβλήματα των νέων γυναικών , αφού υπολογίζεται ότι αφορά 5-10% του γενικού πληθυσμού.
Χαρακτηρίζεται από:
1) Υπερανδρογοναιμία δηλαδή αύξηση των ανδρογόνων στον γυναικείο οργανισμό.
Τα ανδρογόνα είναι ορμόνες που παράγονται σε μικρές ποσότητες στη γυναίκα (αντίθετα στον άνδρα η παραγωγή τους είναι πολύ μεγαλύτερη) από τις ωοθήκες και τα επινεφρίδια.έχουν πολλαπλές δράσεις και η παρουσία τους είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του γεννητικού συστήματος.
2)Χρόνια ανωοθυλακιορρηξία.Στο φυσιολογικό κύκλο της γυναίκας που διαρκεί περίπου 28 ημέρες ,κατά το μέσο (την 14η ημέρα) συμβαίνει η ωοθυλακιορρηξία.Ένα ωοθυλάκιο ωριμάζει ταχύτερα από τα άλλα κι απµαυτό προκύπτει ένα ωάριο που αποτελεί το γεννητικό “κύτταρο” της γυναίκας.Αν το ωάριο συναντηθεί με ένα σπερματοζωάριο είναι πιθανό να επέλθει σύλληψη (ένωση των δύο) και απαρχή της δημιουργίας ενός νέου οργανισμού.Η διαδικασία της ωοθυλακιορρηξίας , γίνεται με τη δράση αρκετών ορμονών.Όταν η ορμονική ισορροποία διαταραχθεί, χαθεί δηλαδή ο ρυθμός της έκκρισης των ορμονών,δεν γίνεται ωοθυλακιορρηξία.Έτσι ο κύκλος παρατείνεται σε διάρκεια και κάποια στιγμή μετά από πολλές ημέρες,τυχαία,δηλαδή,χωρίς ορμονική δράση, επέρχεται η αιμόρροια (περίοδος) και ξεκινάει ένας νέος εμμηνορυσιακός κύκλος .
3)Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών, όπως φαίνεται συνήθως στο υπερηχογράφημα.
Οι ωοθήκες είναι δύο όργανα,στο κάτω μέρος της κοιλιάς της γυναίκας,που παράγουν τα ωοθυλάκια και μεγάλο αριθμό ορμονών,είναι δηλαδή ενδοκρινείς αδένες.
Στις γυναίκες με το σύνδρομο αυτό,οι ωοθήκες έχουν συνήθως πολλά μικρά κυστίδια κι από εκεί προήλθε και το όνομα (Polusystic Ovary).
Η αιτία του συνδρόμου είναι άγνωστη.Έχουν γίνει χιλιάδες μελέτες και υπάρχουν τόμοι δημοσιεύσεων γύρω από το σύνδρομο αυτό,δυστυχώς όμως πειστική αιτία για τη δημιουργία του δεν έχει βρεθεί.
Επειδή η αναφορά σε θεωρίες και η προσπάθεια εξήγησης των μηχανισμών και δύσκολη αλλά και δυσνόητη είναι,χρησιμοποιώντας την εμπειρία θα προσπαθήσω να διαλύσω διαφόρους “μύθους”και να φωτίσω τις “πραγματικότητες”χρησιμοποποιώντας ερωτήσεις που δέχομαι καθημερινά από νέες γυναίκες που τις απασχολεί το συγκεκριμένο πρόβλημα.
Μύθος και πραγματικότητα στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. (για συντομία θα αναφέρεται σαν ΣΠΩ)
1.Οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν πρόβλημα στειρότητος: (Π)
Oι γυναίκες με ΣΠΩ και φυσιολογικούς κύκλους (26 έως 30 ημέρες),συνήθως δεν έχουν πρόβλημα γονιμότητας.Αντίθετα πρόβλημα έχουν γυναίκες με σοβαρή αραιομηνόρροια ή αμηνόρροια (πολλή μεγάλη καθυστέρηση ή έλλειψη κύκλου),όμως κι αυτές μπορεί να βοηθηθούν με κατάλληλες θεραπείες.
2.Το ΣΠΩ δημιουργεί παχυσαρκία (M)
Το ΣΠΩ είχε περιγραφεί αρχικά σε γυναίκες με παχυσαρκία.Σήμερα γνωρίζουμε ότι πάσχουν από το σύνδρομο γυναίκες φυσιολογικού,ακόμη και χαμηλού σωματικού βάρους.Άρα δεν υπάρχει αιτιολογική συσχέτιση με την παχυσαρκία.
3.Το ΣΠΩ δημιουργεί ακμή και υπερτρίχωση (Π)
Η συχνότερη αιτία ακμής και υπερτρίχωσης σε νέες γυναίκες είναι το ΣΠΩ.Η υπερτρίχωση αφορά συνήθως το πρόσωπο,τους μαστούς και την κοιλιά,ενώ η ακμή το πρόσωπο,το στήθος και τους ώμους.
Η δημιουργία των δυο αυτών ενοχλητικών διαταραχών οφείλεται στη δράση των ανδρογόνων στο δέρμα.
4.Υπάρχει μόνιμη θεραπεία για το ΣΠΩ (M)
Υπάρχουν θεραπείες φαρμακευτικές,οι οποίες μπορούν να ρυθμίσουν τον κύκλο,και να βοηθήσουν παράλληλα τις αισθητικές διαταραχές (ακμή,υπερτρίχωση).Συχνά όμως με τη διακοπή της θεραπείας τα προβλήματα υποτροπιάζουν.
5.Οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν προβλήματα με την σεξουαλική επιθυμία,την διέγερση ή την σεξουαλική επαφή (M)
Δεν υπάρχουν αναφορές σε μελέτες που να υποστηρίζουν ότι το ΣΠΩ σχετίζεται με διαταραχές της σεξουαλικής ζωής των γυναικών που πάσχουν.Άρα πρόκειται για γυναίκες με φυσιολογική επιθυμία και σεξουαλική ζωή.
6.Οι γυναίκες με ΣΠΩ κινδυνεύουν σε μεγαλύτερη ηλικία να πάθουν σακχαρώδη διαβήτη. (Π)
Oι μισές περίπου από τις γυναίκες με ΣΠΩ εμφανίζουν αυξημένη ινσουλίνη (υπερινσουλιναιμία),μια κατάσταση που φαίνεται να συνδέεται με πολλές μεταβολικές διαταραχές στη μέση ηλικία (Σ.Διαβήτης,Διαταραχές των λιπιδίων,Αρτ.Υπέρταση,αθηρωμάτωση).
Το ΣΠΩ πιθανόν να προδιαθέτει κάποιες γυναίκες στην εμφάνιση Σακχ.Διαβήτη.
7.H αραιομηνόρροια ή η αμηνόρροια σε νέες γυναίκες δεν είναι απαραίτητο να θεραπεύται.(M)
H σοβαρή αραιομηνόρροια ή αμηνόρροια πρέπει πάντοτε να θεραπεύεται στις νέες γυναίκες,γιατί στο βάθος του χρόνου μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα(κίνδυνος αναπτύξεως καρκίνου του ενδομητρίου).
8.To ΣΠΩ κληρονομείται. (M)
Δεν έχει αποδειχθεί κληρονομικότητα για το ΣΠΩ.
Φαίνεται όμως ότι είναι οικογενής κατάσταση (αφορά αρκετά μέλη της ίδιας οικογένειας).Κληρονομικότητα με την έννοια πάσχει η μητέρα άρα θα πάσχει και η κόρη δεν έχει βρεθεί.
9.Οι αισθητικές θεραπείες στην υπερτρίχωση εξ αιτίας του ΣΠΩ πρέπει να προηγούνται της φαρμακευτικής θεραπείας (Μ)
Συνήθως οι αισθητικές θεραπείες (Laser,ριζική αποτρίχωση) έχουν καλύτερο αποτέλεσμα όταν ακολουθούν την φαρμακευτική αγωγή.Δηλαδή έναρξη αγωγής με φαρμακα και μετά ένα εξάμηνο περίπου αισθητική θεραπεία.
10.Οι γυναίκες με ΣΠΩ δεν μπορούν να αδυνατίσουν (Μ)
Ένα τμήμα των γυναικών με ΣΠΩ,περίπου οι μισές ,παρουσιάζουν αυξημένο σωματικό βάρος ή παχυσαρκία.
Οι γυναίκες αυτές,όπως και οι άλλες γυναίκες χωρίς ΣΠΩ,αν υποβληθούν σε δίαιτα και σωματική άσκηση μπορούν να αδυνατίσουν,κι αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου (ομαλοποίηση του κύκλου,ελαφρά βελτίωση της υπερτρίχωσης).
11.Μόνο το ΣΠΩ δημιουργεί Υπερτρίχωση και ακμή (M)
Υπάρχουν ορμονικές διαταραχές των επινεφριδίων που μπορεί να δημιουργήσουν την ίδια εικόνα (ενζυμικές ανεπάρκειες,σύνδρομο Cushing).Σπάνια όγκοι που εκκρίνουν ορμόνες μπορεί να δημιουργήσουν υπερτρίχωση και ακμή η οποία συνήθως είναι έντονη και δεν προϋπήρχε.
12.Γυναίκες με φυσιολογικό κύκλο και υπερτρίχωση δεν πάσχουν από ΣΠΩ . (Μ)
Για να τεθεί η διάγνωση του ΣΠΩ,χρειάζεται ορμονολογικός έλεγχος
(αιματολογικές εξετάσεις) και υπερηχογραφικός έλεγχος των ωοθηκών.Για να υπάρχει ΣΠΩ δεν πρέπει να υπάρχουν πάντα όλες οι διαταραχές.
13.Το ΣΠΩ σταματά να υπάρχει μετά την τεκνοποίηση (M)
Έχει παρατηρηθεί,χωρίς να είναι γνωστό γιατί,ότι ορισμένες γυναίκες με ΣΠΩ,έχουν υποχώρηση της συμπτωματολογίας μετά την τεκνοποίηση.Πιθανώς το σύνδρομο περνά τότε σε φάση ύφεσης.
14.Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του ΣΠΩ είναι τοξικά για το συκώτι και γενικά επικίνδυνα (M)
Tα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται στο ΣΠΩ είναι οιστρογόνα και αντιαδρογόνα.Είναι φάρμακα αρκετά ασφαλή,χωρίς συχνές παρανέργειες,αλλά πάντοτε χορηγούνται με τη συνταγή Γιατρού και κατά τη θεραπεία υπάρχει ιατρική παρακολούθηση.
15.Υπάρχουν νέα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στο ΣΠΩ και είναι πιθανό να βελτιώνουν την γονιμότητα (Π)
Πράγματι την τελευταία 10ετία έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται νέα φάρμακα (γλιταζόνες και μετφορμίνη) που φαίνεται να βοηθούν αρκετά στο θέμα της γονιμότητας.
16.Υπάρχουν χειρουργικές θεραπείες που θεραπεύουν οριστικά το ΣΠΩ (M)
Χειρουργικές θεραπείες έχουν εφαρμοσθεί εδώ και πολλά χρόνια και μάλλον έχουν εγκαταλειφθεί. Χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις όπου οι φαρμακευτικές θεραπείες αποτυγχάνουν και τα αποτελέσματα τους είναι αμφιλεγόμενα.
