Από Χρόνια Νεφρική Νόσο πάσχουν 1.000.000 Έλληνες
Συγγραφέας Ιωάννης Μπολέτης Γράφτηκε στις ,
Νόσημα που εξελίσσεται ουσιαστικά σε επιδημία αποτελεί η χρόνια νεφρική νόσος, η οποία σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα αφορά περίπου το 10% του πληθυσμού είτε στην Ελλάδα είτε παγκοσμίως. Παρ’ όλο που ένας στους 10 ενήλικες φαίνεται ότι έχει κάποιας μορφής νεφρική ανεπάρκεια, το πιο πιθανό είναι να μην το γνωρίζει κι αυτό γιατί πρόκειται για μια σιωπηρή νόσο. Καθοριστική είναι η πρόληψη.
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη χρόνια νεφρική νόσο παρουσιάστηκαν στο Δορυφορικό Συμπόσιο «Τα σημαντικά οικονομικά οφέλη και η αξία της πρόληψης στην επιβράδυνση της εξέλιξης στη Χρόνια Νεφρική Νόσο», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο του 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας που διοργάνωσε η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) στις 15 – 18 Δεκεμβρίου, στην Αθήνα.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες, ο αριθμός των ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ) αυξάνει συνεχώς από το στάδιο 1 έως και 5 . Στην Ελλάδα 1.000.000 περίπου του πληθυσμού πάσχει από ΧΝΝ σταδίου 1-5, ενώ το 10% εξ΄ αυτών (δηλ. 100.000) υπολογίζεται ότι έχει σοβαρή ΧΝΝ (σταδίου 3-5). Διεθνώς υπολογίζεται ότι το 10% του πληθυσμού κάθε κράτους πάσχει από ΧΝΝ σταδίου 1-5.
Ειδικότερα, όπως τόνισε ο Χρήστος Ιατρού Νεφρολόγος, Δ/ντης Νεφρολογικού Κέντρου ”Γ. Παπαδάκη” Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας -Πειραιά ‘Άγιος Παντελεήμων’ πρόληψη υπάρχει και γίνεται αρχικά μέσω της πρώιμης παρέμβασης σε γνωστή χρόνια νεφρική νόσο, μέσω των ειδικών γιατρών, των νεφρολόγων, αλλά και μέσω της πρώιμης και σωστής ενημέρωσης και εκπαίδευσης γιατρών άλλων ειδικοτήτων, όπως το γιατρό της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ούτως ώστε και να αντιμετωπίζουν σωστά τους ασθενείς και να τους παραπέμπουν γρήγορα στο νεφρολόγο. Όσο νωρίτερα απευθύνονται οι ασθενείς στο νεφρολόγο τόσο καλύτερα. Στη συνέχεια ο κ. Ιατρού τόνισε ότι «πολλές φορές δυστυχώς δεν μπορούμε να παρέμβουμε ούτε θεραπευτικά ούτε προληπτικά γιατί υπάρχουν δυσκολίες μέσω της πολιτείας ή μέσω των ταμείων, ως προς την πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα. Όλα αυτά τα εμπόδια μας δημιουργούν μακροπρόθεσμα πρόβλημα όπου αντί να προλαμβάνουμε οδηγούμε περισσότερους ασθενείς στο τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής νόσου, στην αιμοκάθαρση, στην περιτοναϊκή κάθαρση και μετέπειτα στη μεταμόσχευση».
Ασφαλιστική κάλυψη
Στη συνέχεια ο κ. Κ. Σουλιώτης Δρ. Πολιτικής και Οικονομικών της Υγείας Λέκτορας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, μιλώντας για το υφιστάμενο ασφαλιστικό πλαίσιο και τη σημασία της πρόληψης επισημαίνει ότι «Σε ασθενείς σταδίου 5 η φαρμακευτική περίθαλψη καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από την κοινωνική ασφάλιση, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τις δαπάνες για αιμοκάθαρση, διαγνωστικές εξετάσεις κ.λπ. Τα στάδια 3 και 4 αντιμετωπίζονται όπως οι υπόλοιποι ασθενείς, κάτι το οποίο μπορεί να λειτουργεί και αποτρεπτικά για τη λήψη φαρμάκων (λόγω της απαιτούμενης συμμετοχής των ασθενών στο κόστος), ειδικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης και εάν υπολογιστεί και η δαπάνη για εξετάσεις, επισκέψεις σε ιατρούς κ.ά. Ως προς αυτό, πρόσφατες μελέτες σημειώνουν ότι η ανάληψη μεγαλύτερου μέρους της δαπάνης από την κοινωνική ασφάλιση στα πρώιμα στάδια της ασθένειας, θα μπορούσε να αποδειχθεί και οικονομικά ωφέλιμη για τα ασφαλιστικά ταμεία καθώς θα καθυστερούσε ή θα απέτρεπε το στάδιο της αιμοκάθαρσης για το οποίο η ετήσια δαπάνη εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 40.000€ χωρίς να υπολογίζεται και η συννοσηρότητα η οποία προκαλεί περαιτέρω δαπάνη».
Τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς
Τέλος, ο κ. Γ. Καστρινάκης , Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Νεφροπαθών σημείωσε ότι «οι νεφροπαθείς αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια καθώς δεν έχουν πάντα τη δυνατότητα να βρουν μονάδα αιμοκάθαρσης στην περιοχή τους.
Σύμφωνα με τον ίδιο προβλήματα παρουσιάζονται και για τους μεταμοσχευμένους με την έλλειψη μοσχευμάτων ή τη μη έγκαιρη δυνατότητα παρακολούθησης της κατάστασης τους «καθώς τα κέντρα μεταμόσχευσης που διαθέτουμε ενώ επανδρώνονται από πολύ καλούς επιστήμονες, είναι λίγοι σε αριθμό και έτσι τα κέντρα δεν είναι τόσο καλά οργανωμένα ώστε να πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις της σωστής λειτουργίας». Στη συνέχεια ο κ. Καστρινάκης έδωσε έμφαση στη σημασία της πρόληψης τονίζοντας ότι «είναι σημαντικό ότι αν στην Ελλάδα υπήρχε οργανωμένη πρόληψη δεν θα είχαμε φτάσει στο σημείο να έχουμε τόσους πολλούς νεφροπαθείς ούτε να υπάρχουν τόσα πολλά προβλήματα στην αντιμετώπισή τους».
Ο ίδιος υπογράμμισε τη σημασία προώθησης μιας οργανωμένης καμπάνιας και ενημέρωσης για τη σωστή διατροφή αλλά και άλλες δράσεις όπως τη χρήση του πιεσόμετρου σε κάθε σπίτι. Επιπλέον, τόνισε ότι είναι σημαντικό να δίνονται παροχές σε κάποια στάδια της νόσου πριν το τελικό στάδιο, «καθώς και λιγότερα χρήματα θα μπορούσαμε να ξοδεύουμε για την υγεία και οι υπηρεσίες που θα παρέχονταν θα ήταν πιο ποιοτικές».
Στο Συμπόσιο συντονιστής ήταν ο κ. Ιωάννης Μπολέτης, Νεφρολόγος, Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος & Μεταμοσχευτικού Κέντρου Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό».
Λίγα λόγια για τη Χρόνια Νεφρική Νόσο
Ως Χρόνια Νεφρική Νόσος ορίζεται η σταδιακή έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας η οποία διακρίνεται σε 5 στάδια ανάλογα με τις τιμές ενός δείκτη, του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR). Στο πέμπτο και τελικό στάδιο της νόσου, ο ασθενής χρειάζεται υποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας με τεχνητά μέσα (αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση).
Η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι συχνή: 1 στους 10 ενήλικες παγκοσμίως φαίνεται ότι έχει κάποιας μορφής νεφρική ανεπάρκεια αλλά το πιο πιθανό είναι να μην το γνωρίζει κι αυτό γιατί η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι μια σιωπηρή νόσος. Δεν προειδοποιεί με σαφή συμπτώματα αλλά γίνεται γνωστή μέσω των επιπλοκών της: Αναιμία, καρδιαγγειακά προβλήματα, δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός, επιπτώσεις στα οστά κλπ.
Ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, οι σπειραματονεφρίτιδες, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι κληρονομικές παθήσεις των νεφρών, είναι οι σημαντικότερες αιτίες που οδηγούν στη Χρόνια Νεφρική Νόσο.
Η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι επικίνδυνη: όχι μόνο γιατί μερικοί ασθενείς θα καταλήξουν σε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και θα χρειαστούν αιμοκάθαρση, αλλά γιατί η Χρόνια Νεφρική Νόσος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επιπλοκών και θανάτου, λόγω αυτών. Μάλιστα φαίνεται, ότι οι ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσος διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να καταλήξουν από κάποιο καρδιαγγειακό συμβάν, από ότι να καταλήξουν τελικά στην αιμοκάθαρση.
Η αντιμετώπιση
Όμως η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι αντιμετωπίσιμη! Η εξέλιξή της μπορεί να προληφθεί και να επιβραδυνθεί, αρκεί να γίνει έγκαιρη διάγνωση. Αρκεί μια απλή εξέταση αίματος και ούρων ώστε μεταξύ άλλων να υπολογιστεί ο ρυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR) και να σταδιοποιηθεί ο ασθενής με ΧΝΝ. Επιπλέον σε ασθενείς που θα εντοπιστεί έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας, η έγκαιρη παραπομπή στο νεφρολόγο από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, είναι ένα σημείο- κλειδί στον επιτυχή χειρισμό της νόσου.
Υπάρχουν ισχυρά τεκμηριωμένες ενδείξεις ότι η έγκαιρη διάγνωση, η αντιμετώπιση των πρωτογενών αιτιών της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου όπως η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα για τους διαβητικούς ασθενείς και αλλαγές στον τρόπο ζωής (διακοπή του καπνίσματος, έλεγχος σωματικού βάρους) όχι μόνο επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου προς το τελικό στάδιο, αλλά παράλληλα ελαττώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Παράλληλα αυτό θα σήμαινε και σημαντική μείωση του δυσβάσταχτου κόστους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αυτών των ασθενών για τα συστήματα υγείας σε όλον τον κόσμο.
