Η υπερλιπιδαιμία είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε διάφορες επίκτητες ή γενετικές διαταραχές, που προκαλούν υψηλά επίπεδα λιπιδίων (χοληστερίνη, τριγλυκερίδια και άλλα λίπη) στο αίμα. Αν και ο όρος υπερλιπιδαιμία παραπέμπει σε ποικίλες καταστάσεις, για τους περισσότερους ανθρώπους αφορά τα αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης ή τριγλυκεριδίων.

Ο οργανισμός μας καθημερινά ανάλογα με τις ανάγκες του παράγει και χρησιμοποιεί συγκεκριμένο αριθμό λιπιδίων. Κάποιες φορές όμως, είτε λόγω μιας γενετικής προδιάθεσης, είτε λόγω μιας υψηλής σε λίπη δίαιτας, είτε λόγω καθιστικής ζωής ο μηχανισμός αυτορρύθμισης των λιπιδίων αποσυντονίζεται.

Τα πλεονάζοντα λιπίδια συσσωρεύονται στα τοιχώματα των αρτηριών μας αυξάνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης (σκλήρυνση των αρτηριών), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρωτιδική νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο, σε στεφανιαία νόσο και καρδιακή προσβολή καθώς και σε περιφερική αρτηριακή νόσο και ακρωτηριασμό. Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο εμφάνισης αθηροσκλήρωσης είναι το κάπνισμα, ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η νεφρική ανεπάρκεια.

Η υπερλιπιδαιμία καθ’αυτή δεν προκαλεί συμπτώματα πέραν της «αργής και σιωπηλής» ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης. Συνήθως ο γιατρός είναι αυτός που θα συστήσει, προληπτικά, εξετάσεις αίματος προκειμένου να ελεγχθούν τα επίπεδα λιπιδίων, θα προτείνει αλλαγές στον τρόπο ζωής σας και, εφόσον απαιτείται, ιατρική θεραπεία. Ανεξάρτητα από τα αίτια που οδήγησαν στην αύξηση λιπιδίων στο αίμα, στόχος της θεραπείας είναι η μείωσή τους. Για τους ανθρώπους λοιπόν που έχουν ήπια έως μέτρια αύξηση λιπιδίων χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου (συμπεριλαμβανομένης της κληρονομικότητας), η αλλαγή του τρόπου ζωής (διατροφή και άσκηση) και μόνο είναι αρκετή για να επαναφέρει τα επίπεδα λιπιδίων στα φυσιολογικά όρια. Στη περίπτωση που αυτό δεν αποδειχθεί αρκετό ή που ο ασθενής δεν μπορεί να αλλάξει τον τρόπο ζωής του (π.χ. δεν μπορεί να ασκηθεί), τότε θα χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή. Δεδομένου ότι κάθε περίπτωση έχει και τις ιδιορρυθμίες της, είναι απαραίτητη η ιατρική συμβουλή. Για παράδειγμα, σε άτομα με υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, το αλκοόλ μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, ενώ σε άτομα με υψηλή χοληστερίνη ένα ποτήρι κρασί ή άλλου είδους αλκοόλ σε καθημερινή βάση και σε συνδυασμό με υγιεινή διατροφή και άσκηση, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.