Πώς δημιουργείται η περιτοναϊκή καρκινωμάτωση;
Συγγραφέας Ιωάννης Δ. Σπηλιώτης Γράφτηκε στις ,
Η περιτοναϊκή καρκινωμάτωση αντιποσωπεύει ένα προχωρημένο εξελικτικό στάδιο διαφόρων όγκων που αναπτύσσονται σε διάφορα ενδοκοιλιακά όργανα, όπως το έντερο, οι ωοθήκες, η σκωληκοειδής απόφυση, το στομάχι, το πάγκρεας και το συκώτι. Επιπλέον υπάρχουν όγκοι – ευτυχώς σπανιότεροι – που αναπτύσσονται κατευθείαν απ’το περιτόναιο (Μεσοθηλίωμα, Ψευδομύξωμα).
Το μεσοθηλίωμα του περιτόναιου: Αποτελεί ένα σπάνιο όγκο, με συχνότητα εμφάνισης 2/1.000.000/χρόνο και αντιπροσωπεύει περίπου το 10-20% ανά 2.000 νέα περιστατικά μεσοθηλιώματος που καταγράφονται ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συχνότητα εμφάνισής του είναι συνεχώς αυξανόμενη και συνδέεται στενά με την έκθεση σε αμίαντο.
Όλα τα ενδοκοιλιακά και ενδοπυελικά όργανα μπορεί να προσβληθούν από ένα όγκο και με μεγαλύτερη συχνότητα το ορθό, το στομάχι και η ωοθήκη.
Το ψευδομύξωμα του περιτόναιου: Πρωτοπαθής όγκος που συνήθως εξορμάτε από την σκωληκοειδή απόφυση και έχει διάμεση επιβίωση από 6 έως 10 χρόνια με την κλασική αντιμετώπιση. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι γεμίζει η κοιλιά με απεριόριστες ποσότητες ενός κολλοειδούς υγρού – μύξας. Η θεραπεία εκλογής που μπορεί να προσφέρει 20ετή επιβίωση έως και πλήρη ίαση είναι η κυτταρομειωτική χειρουργική και η εφαρμογή της HIPEC.
Ορθοκολικός καρκίνος: Αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότερη κακοήθεια στο γενικότερο πληθυσμό σε συχνότητα 47,7/100.000 στους άνδρες και 36,2/100.000 στις γυναίκες. Ο ορθολογικός καρκίνος αυξάνει σε συχνότητα κατά τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας ιδιαίτερα του κακού τρόπου διατροφής.
Καρκίνος στομάχου: Έχει στενή αιτιολογική σύνδεση με τις διατροφικές συνήθειες και φαίνεται ότι ο κίνδυνος εμφάνισης αυξάνει σε άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες κονσερβοποιημένων τροφών και σε μικρότερο ποσοστό φρούτα και λαχανικά.
Καρκίνος ωοθηκών: Ο πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου είναι η κληρονομικότητα με συχνότητα εμφάνισης 5-10% του πληθυσμού. Γυναίκες που έχουν πρώτο βαθμό συγγένειας (μητέρα, αδερφή, κόρη), με άτομο που προσβλήθηκε από καρκίνο των ωοθηκών είναι σε αυξημένο κινδύνο να αναπτύξει κάποια στιγμή το ίδιο πλεόνασμα.
Κατά την επέκταση της νόσου, τα καρκινικά κύτταρα φθάνουν και διασπείρονται στην περιτοναϊκή μεμβράνη που καλύπτει τα ενδοκοιλιακά και ενδοπυελικά όργανα (σπαγχνικό περιτόναιο). Εφόσον ξεπεραστεί αυτός ο “φραγμός”, τα καρκινικά κύτταρα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στην ενδοκοιλιακή κοιλότητα, με τη βοήθεια του περιτοναϊκού υγρού. Στην περίπτωση του μεσοθηλιώματος όπου προσβάλλεται απευθείας το περιτόναιο, τα καρκινικά κύτταρα διασπούν την περιτοναϊκή μεμβράνη και διαχέονται στο περιτοναϊκό υγρό.
Τα καρκινικά κύτταρα που θα βρεθούν στο περιτοναϊκό υγρό, μπορεί να επιβιώσουν ή να πεθάνουν ανάλογα με τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στο υγρό αυτό. Τα κύτταρα αυτά τείνουν να συσσωρεύονται σ’εκείνα τα σημεία όπου το περιτοναϊκό υγρό ανακυκλώνεται μέσω επαναρρόφησης, δημιουργώντας έτσι συσπειρώσεις που όλο και μεγαλώνουν σε μέγεθος, διασπείρονται σε όλη την κοιλιακή χώρα και έτσι ξεκινούν το μηχανισμό της καρκινωμάτωσης.
