Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για τα βλαστοκύτταρα.

Facebooktwitterpinterest

Τα βλαστοκύτταρα είναι τα βασικά δομικά στοιχεία που δημιουργούν όλα τα κύτταρα του σώματός μας λόγω της δυνατότητας που έχουν να διαφοροποιούνται σε άλλους τύπους κυττάρων και ιστών καθώς επίσης να αυτοαανεώνονται , να επισκευάζουν και να αναπληρώνουν άλλα κύτταρα καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Ποιά η διαφορά μεταξύ αιμοποιητικών και μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων;

Σήμερα, μία από τις κύριες πηγές αιμοποιητικών βλαστικών κυττάρων είναι το αίμα του ομφαλίου λώρου και χρησιμοποποιούνται κυρίως σε θεραπείες ασθενειών του αιμοποιητικού και ανοσοσποιητικού συστήματος. Τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα βρίσκονται σε διάφορους ιστούς του ανθρώπινου σώματος , όπως ο ιστός του ομφαλίου λώρου και έρευνες δείχνουν θετικά αποτελέσματα εφαρμογών στην αναγεννητική ιατρική και ανάπλαση ιστών (π.χ χόνδρους,τένοντες, οστά κλπ.)

Γιατί είναι χρήσιμη η φύλαξη και των αιμοποιητικών και των μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων;

Πέραν των θεραπευτικών αποτελεσμάτων που λαμβάνουμε όταν χρησιμοποιούνται ξεχωριστά, σχετικές εργασίες έχουν δείξει ότι η συνδυαστική χρήση τους μπορεί να βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη θεραπεία ορισμένων ασθενειών. Είναι σημαντικό η τράπεζα φύλαξης να διαθέτει πιστοποίηση καιγια τη φύλαξη ιστού ομφαλίου λώρου. Πιστοποιημένες υπηρεσίες επεξεργασίας και φύλαξης και των δύο τύπων κυττάρων προσφέρει μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες φύλαξης στην Ευρώπη, στο Νόττινγχαμ της Μ. Βρετανίας.

Τα βλαστικά κύτταρα έχουν την δυνατότητα να θεραπεύσουν τον ίδιο τον άνθρωπο από τον οποίο προέρχονται (αυτόλογη μεταμόσχευση);

Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού μεταμοσχεύσεων το 57,5% των μεταμοσχεύσεων μυελού των οστών που πραγματοποιήθηκαν το 2002 ήταν αυτόλογες. Επίσης στατιστικά δεδομένα του Κέντρου Διεθνών Ερευνών για μεταμοσχεύσεις Μυελού και Αίματος δείχνουν ότι η πλειοψηφία των μεταμοσχεύσεων (56,8%) που καταγράφηκαν το 2003 στη Β. Αμερική ήταν αυτόλογες. Ο Ομοσπονδιακός Οργανισμός Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) έχει αναγνωρίσει το αίμα του ομφάλιου λώρου και το μυελό των οστών ως ισάξιες πηγές βλαστικών κυττάρων. Συνεπώς η αυτόλογη μεταμόσχευση αποτελεί πλέον συνηθισμένη ιατρική πρακτική με πολύ θετικά αποτελέσματα.

Πόσο χρονικό διάστημα πρέπει να μεσολαβεί από τον τοκετό μέχρι την επεξεργασία του δείγματος;

Μελέτες έχουν δείξει ότι η επεξεργασία του δείγματος πρέπει να γίνει μέσα σε 72 ώρες από τον τοκετό. Η πλειονότητα των δειγμάτων συνήθως επεξεργάζεται μέσα σε 48 ώρες. Πρέπει να επισημάνουμε επίσης ότι η συντήρηση του δείγματος σε κατάλληλες συνθήκες μέχρι την επεξεργασία του παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα των κυττάρων που τελικά φυλάσσονται. Για αυτό το λόγο η συσκευασία μεταφοράς θα πρέπει να είναι πιστοποιημένη από επίσημο φορέα σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες ασφαλούς μεταφοράς βιολογικού υλικού και να αναγράφεται επάνω στη συσκευασία ο ειδικός αριθμός πιστοποίησης.

Η φύλαξη πρέπει να γίνεται σε κρυοασκό ή κρυοφυαλίδιο;

Η φύλαξη σε κρυοασκούς είναι προτιμότερη καθώς έχουν αναφερθεί προβλήματα κατά τη μακροχρόνια κρυοσυντήρηση του δείγματος σε φιαλίδια. Ο κρυοασκός θα πρέπει να είναι υψηλών προδιαγραφών με πολλαπλές επιστρώσεις και δυνατότητας πολλαπλών χρήσεων του δείγματος. Εξάλλου είναι γνωστό ότι παγκοσμίως οι δημόσιες τράπεζες χρησιμοποιούν κρυοασκούς αντί για κρυοφιαλίδια. Την χρήση κρυοασκών απαιτούν και οι προδιαγραφές του Netcord – FACT που είναι διεθνής επιστημονικός οργανισμός στον τομέα των βλαστικών κυττάρων. Οι προδιαγραφές του Netcord – FACT δεν έχουν νομικό χαρακτήρα αλλά είναι επιστημονικά σωστές. Ολες οι τράπεζες οφείλουν να έχουν απαραίτητα άδεια λειτουργίας από τους αρμόδιους επίσημους ελεγκτικούς φορείς του κάθε κράτους.

Γιατί είναι απαραίτητα 2 σετ ιολογικών εξετάσεων στο αίμα της μητέρας;

Το κάθε δείγμα πρέπει να ελέγχεται ποιοτικά έτσι ώστε να είναι καταγεγραμένες στο αρχείο που το συνοδεύει όλες οι σχετικές λεπτομέρειες και παράμετροι. Μέρος των ελέγχων αποτελούν και οι εξετάσεις στο αίμα της μητέρας που έχουν σκοπό να διαπιστώσουν αν η μητέρα έχει κάποια επιμόλυνση η οποία θα μπορούσε να μεταδοθεί και στο δείγμα. Ο έλεγχος για όλους τους σπάνιους παράγοντες είναι πρακτικά αδύνατος. Ακόμη και οι γνωστοί ιοί δεν ανιχνεύονται πάντα με τις εξετάσεις γιατί στα πρώτα στάδια της νόσου μπορεί να μην έχουν σχηματιστεί αντισώματα που μπορούν εντοπισθούν από την εξέταση. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές που πρέπει να ακολουθούν οι Τράπεζες Ανθρωπίνων Ιστών, o ιολογικός έλεγχος του μητρικού αίματος κατά την χρονική περίοδο του τοκετού και ο επαναληπτικός έλεγχος με τη συμπλήρωση 6 μηνών από τον τοκετό διασφαλίζει 100% την καταλληλότητα του δείγματος για μεταμόσχευση.

Φύλαξη σε δήμόσια ή σε ιδιωτική τράπεζα;

Δωρίζοντας το δείγμα σε δημόσια τράπεζα είναι μία πράξη αλτρουισμού. Το δείγμα έτσι δεν ανήκει πλέον στην οικογένεια του παιδιού δότη και είναι διαθέσιμο σε οποιοδήποτε ιστοσυμβατό ασθενή το χρειασθεί. Η φύλαξη σε πιστοποιημένη ιδιωτική τράπεζα σημαίνει ότι το δείγμα, το οποίο είναι 100% ιστοσυμβατό με το παιδί, ανήκει αποκλειστικά στην οικογένεια του παιδιού και μπορεί να το χρησιμοποιήσει το ίδιο το παιδί ή να το διαθέσει σε κάποιο συγγενή ή να το δωρίσει σε όποιο άλλο ιστοσυμβατό ασθενή επιθυμεί. Όταν αναζητηθεί συμβατό μόσχευμα σε δημόσια τράπεζα, δεν είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί σύντομα, ενώ αν έχει φυλαχθεί σε ιδιωτική τράπεζα, η διάθεσή του είναι άμεση οπότε δεν χάνεται πολύτιμος χρόνος. Προκειμένου να αναζητηθεί & χρησιμοποιηθεί ένα μόσχευμα από Δημόσια τράπεζα θα πρέπει να καταβληθεί ένα σημαντικό χρηματικό ποσό προκειμένου να διατεθεί προς μεταμόσχευση. Αντίθετα, στην ιδιωτική τράπεζα το κόστος αυτό είναι πολύ μικρότερο και έχει ήδη καταβληθεί κατά την υπογραφή της σύμβασης φύλαξης.

Πόσο ενημερωμένοι είναι οι Έλληνες γονείς όσον αφορά τη φύλαξη των βλαστικών κυττάρων του παιδιού τους;

Οι Έλληνες γονείς, αν και είναι από τους πιο ευαισθητοποιημένους στην Ευρώπη σχετικά με τη φύλαξη αυτού του πολύτιμου βιολογικού υλικού, δεν έχουν πάντα σωστή ενημέρωση σχετικά με τις προδιαγραφές που θα πρέπει να έχουν οι τράπεζες φύλαξης βλαστικών κυττάρων. Εξαιτίας της μοναδικότητας αυτού του βιολογικού υλικού, θα πρέπει η διαχείρησή του να γίνεται αποκλειστικά από αδειοδοτημένη «Τράπεζα Ανθρωπίνων Ιστών». Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχει εφαρμοσθεί ακόμη το νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη λειτουργία των τραπεζών φύλαξης βλαστοκυττάρων, όπως επίσης δεν υπάρχει επίσημος κρατικός φορέας ελέγχου των τραπεζών αυτών. Θα πρέπει λοιπόν οι γονείς να επιλέγουν πιστοποιημένες τράπεζες στο εξωτερικό οι οποίες επεξεργάζονται και φυλάσσουν το δείγμα στα εργαστήριά τους κάτω από αυστηρές κρατικά ελεγχόμενες προδιαγραφές, μέχρι να εφαρμοσθεί το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα.

Ποια κριτήρια πρέπει να έχουν υπόψη τους οι γονείς κατά την επιλογή της τράπεζας φύλαξης;

Το βασικότερα κριτήρια είναι η άδεια λειτουργίας & ο τύπος της πιστοποίησης που διαθέτει η τράπεζα φύλαξης. Σύμφωνα με τις Οδηγίες της Ε.Ε. οι τράπεζες βλαστικών κυττάρων θα πρέπει να διαθέτουν άδεια λειτουργίας ως «Τράπεζα Ανθρωπίνων Ιστών» και να έχουν πιστοποιηθεί από επίσημο κρατικό υγειονομικό φορέα. Οι προδιαγραφές είναι πολύ αυστηρές εξαιτίας του γεγονότος ότι τα βλαστικά κύτταρα προορίζονται για χρήση σε άνθρωπο, είναι δηλαδή υλικό που πρέπει να πληρεί τις προδιαγραφές ενέσιμου φαρμακευτικού υλικού. Αν η τράπεζα στην οποία επεξεργάσθηκαν και κρυοσυντηρήθηκαν δε διαθέτει την κατάλληλη πιστοποίηση και άδεια λειτουργίας, τότε το μεταμοσχευτικό κέντρο ή νοσοκομείο στην Ε.Ε. μπορεί να αρνηθεί τη χρήση τους, καταστώντας έτσι το δείγμα μη αξιοποιήσιμο. Οι γονείς θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους το μέγεθος της εταιρείας, τα έτη λειτουργίας και την οικονομική ευρωστία ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο σίγουροι για τη σωστή λειτουργία της και μετά από 20 έτη που θα λήξει το πρώτο διάστημα φύλαξης. Η σύμβαση φύλαξης των κυττάρων που θα κληθούν να υπογράψουν οι γονείς με την τράπεζα βλαστοκυττάρων θα πρέπει να είναι λεπτομερής και όχι απλά μονόφυλλα ή δίφυλλα ιδιωτικά συμφωνητικά.

Facebooktwitterpinterest

Στείλτε τις απορίες σας

Στείλτε τις απορίες σας στο Γιατρό - Συγγραφέα του παραπάνω άρθρου
  • This field is for validation purposes and should be left unchanged.