Τελευταίες εξελίξεις στην λαπαροσκοπική χειρουργική: τρισδιάστατη λαπαροσκόπηση (3D laparoscopy)

Κατά την κλασική λαπαροσκόπηση, η προβολή του τρισδιάστατου χειρουργικού πεδίου σε μία οθόνη δύο διαστάσεων προκαλεί αναγκαστικά μείωση της αίσθησης του βάθους. Το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον λαπαροσκόπο χειρουργό, ο οποίος καλείται να αναπληρώσει αυτή την απώλεια βάθους μέσω συνεχούς εξάσκησης και πολυετούς εμπειρίας.

Οι τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις στα ενδοσκοπικά συστήματα οπτικής, επεξεργασίας εικόνας και απεικόνισης έχουν πλέον καταστήσει δυνατή την εφαρμογή και τρισδιάστατης όρασης κατά την λαπαροσκόπηση. Η τρισδιάστατη εικόνα αναπληρώνει την μειωμένη αίσθηση βάθους, διευκολύνοντας τον χειρουργό ιδιαίτερα κατά την διενέργεια πολύπλοκων χειρισμών, που απαιτούν μέγιστη ακρίβεια.

Η τρισδιάστατη όραση αποτελούσε μέχρι σήμερα ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της κατά τα άλλα πολυδάπανης και δύσχρηστης ρομποτικής χειρουργικής σε σχέση με την κλασική λαπαροσκοπική χειρουργική. Το πλεονέκτημα αυτό εξαλείφεται πλέον με την εφαρμογή της 3D λαπαροσκόπησης.

Τι είναι η λαπαροσκόπηση;

Η λαπαροσκόπηση είναι μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος, η οποία εφαρμόζεται επιτυχώς εδώ και πολλά χρόνια για την διάγνωση και την θεραπεία διαφόρων παθολογικών καταστάσεων στην περιοχή της κοιλιακής και πυελικής κοιλότητας. Η εφαρμογή της λαπαροσκόπησης στην διεξαγωγή χειρουργικών επεμβάσεων είναι συνυφασμένη με την μοντέρνα αντίληψη της ελαχιστα παρεμβατικής χειρουργικής.

Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, η τεχνική, που χρησιμοποιείται κατά την διάρκεια μίας χειρουργικής επέμβασης, πρέπει να είναι τέτοια ώστε η φυσιολογία του ασθενούς να επιβαρύνεται όσον το δυνατό λιγότερο εξαιτίας της ίδιας της επέμβασης. Αυτό μπορεί καταρχάς να επιτευχθεί μέσω της ελαχιστοποίησης του συνολικού χειρουργικού τραύματος.

Πώς διενεργείται η λαπαροσκόπηση;

Σε αντίθεση με τις ανοικτές χειρουργικές μεθόδους, κατά την λαπαροσκόπηση η εισαγωγή των απαραίτητων χειρουργικών εργαλείων γίνεται μέσω πολύ μικρών τομών στο δέρμα, μήκους λίγων χιλιοστών. Μέσω κατάλληλων συστημάτων, ένα αέριο (συνήθως CO2) εισάγεται στην κοιλιακή κοιλότητα, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για την διενέργεια της εκάστοτε επέμβασης.

Με την βοήθεια μίας ειδικής οπτικής – κάμερας (λαπαροσκόπιο), το εσωτερικό της κοιλιακής χώρας μεγενθύνεται και προβάλλεται έγχρωμα σε μια οθόνη στην αίθουσα του χειρουργείου.

Αυτό επιτρέπει την τόσο την λεπτομερή εξέταση όσο και την άμεση θεραπεία οργάνων της κοιλιακής χώρας όπως συκώτι, χοληδόχος κύστη, στομάχι, σπλήνα, λεπτό και παχύ έντερο, ουρητήρες, διάφραγμα, κοιλιακό τοίχωμα κλπ. και οργάνων της πυελικής κοιλότητας όπως ουροδόχος κύστη, ορθό, μήτρα, ωοθήκες, σάλπιγγες κ.α.

Οι τελευταίες μάλιστα τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν την δημιουργία τρισδιάστασης εικόνας του χειρουργικού πεδίου, κάτι που διευκολύνει ιδιαίτερα τον λαπαροσκόπο χειρουργό στους ειδικούς χειρισμούς του.

Πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης

Σαν ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος, η λαπαροσκόπηση μπορεί έχει πολλά οφέλη για τον ασθενή σε σχέση με τις συμβατικές ανοικτές χειρουργικές μεθόδους:

• βελτιωμένη ορατότητα, ιδιαίτερα σε δύσκολα προσβάσιμες περιοχές των οργάνων, λόγω της μεγένθυσης των ιστών μέσω συστήματα οπτικής υψηλής ανάλυσης.
• πολύ μικρότερο χειρουργικό τραύμα και συνεπώς μικρότερη πιθανότητα επιπλοκών, που σχετίζονται με αυτό (διαπύηση, μετεγχειρητική κήλη, διάσπαση, χρόνιος πόνος, μετεγχειρητικές συμφύσεις κλπ.)
• σημαντική μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και πιο γρήγορη κινητοποίηση του ασθενούς.
• ταχύτερη ανάρρωση και έξοδος από την κλινική.
• ταχεία επάνοδος στις φυσιολογικές δραστηριότητες και στην εργασία.
• καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα λόγω μικρότερων τομών.

Αντεδείξεις της λαπαροσκόπησης

Η λαπαροσκόπηση είναι μια απολύτως ασφαλής χειρουργική μέθοδος αλλά μπορεί να έχει και ορισμένα μειονεκτήματα για τον ασθενή σε σχέση με τις συμβατικές ανοικτές χειρουργικές μεθόδους. Για αυτόν εξάλλου το λόγο, πολλές χειρουργικές επεμβάσεις δεν διενεργούνται λαπαροσκοπικά αλλά μόνο με κλασική – ανοικτή μέθοδο.

Ας σημειωθεί ότι:

• συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως για παράδειγμα σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια ή επικείμενη αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς καθιστούν αδύνατη την λαπαροσκόπηση. Επίσης η λαπαροσκόπηση αποφεύγεται σε ασθενείς με χρόνια πνευμονοπάθεια ή εμφύσημα.
• ανάλογα με τον τύπο της επέμβασης και το εύρος της πάθησης, η διάρκεια της επεμβασης μπορεί να είναι μεγαλύτερος. Η διάρκεια διεξαγωγής της λαπαροσκόπησης είναι εξάλλου σε άμεση συνάρτηση με το βαθμό εκπαίδευσης και την κατάρτιση του χειρουργού.
• ανατομικές ιδιαιτερότητες, φλεγμονές ή εκτεταμένες συμφύσεις λόγω προηγουμένων επεμβάσεων κ.α. μπορούν να καταστήσουν αδύνατη την ασφαλή διεξαγωγή της λαπαροσκόπησης σε λογικό χρόνο.
• ορισμένες φορές παρατηρείται πόνος στην περιοχή του ώμου μετεγχειρητικά, ο οποίος οφείλεται στον ερεθισμό του φρενικού νεύρου λόγω της εισαγωγής αερίου στην κοιλιά. Οι ενοχλήσεις αυτές διαρκούν συνήθως μόνο λίγες ώρες.

Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις

Παρακάτω παρατίθεται μια ενδεικτική λίστα χειρουργικών επεμβάσεων, οι οποίες μπορούν να διεξαχθούν λαπαροσκοπικά. Για πολλές από τις επεμβάσεις αυτές, η λαπαροσκοπική μέθοδος έχει πλέον καθιερωθεί, πολλες φορές μάλιστα σαν πρώτη επιλογή:

• Αφαίρεση της χολυδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή)
• Αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης (σκωληκοειδεκτομή)
• Διερεύνηση της κοιλιακής χώρας και της πυέλου σε περίπτωση ασαφών ευρημάτων / συμπτωμάτων
• Βιοψία οργάνων της κοιλιακής και πυελικής κοιλότητας
• Λύση περιτοναικών συμφύσεων
• Επεμβάσεις λεπτού εντέρου
• Επεμβάσεις παχέος εντέρου
• Επεμβάσεις στομάχου
• Επεμβάσεις παχυσαρκίας
• Αποκατάσταση διαφραγματοκήλης
• Αποκατάσταση κήλης κοιλιακού τοιχώματος
• Επεμβάσεις γυναικολογικών οργάνων (σαλπίγγων, ωοθηκών, μήτρας)
• Επεμβάσεις ουρολογικών οργάνων (νεφρών, προστάτη)