Ολική αρθροπλαστική γόνατος
Συγγραφέας Κωνσταντίνος Α. Ζάχος Γράφτηκε στις ,
Σήμερα η χειρουργική αντικατάσταση της άρθρωσης του γόνατος αποτελεί την πιο κοινή μορφή αρθροπλαστικής. Το 2010 πάνω από 721.000 τέτοιες επεμβάσεις έγιναν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μεταξύ του 1991 και του 2010, η συχνότητα εμφάνισης της αρθροπλαστικής του γόνατος αυξήθηκε κατά 161%. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε βελτιώσεις των εμφυτευμάτων, στην εμπειρία των χειρουργών, και στην αύξηση του πληθυσμό των ασθενών που χρήζουν αντικατάσταση του γόνατος (αρθροπλαστική).
Η ολική αντικατάσταση του γόνατος, που ονομάζεται επίσης και ολική αρθροπλαστική του γόνατος, είναι μια ιδιαίτερα επιτυχής χειρουργική επέμβαση η οποία περιλαμβάνει την αντικατάσταση όλων των διαμερισμάτων του γόνατος. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο βασικά οφέλη που προκύπτουν από την αρθροπλαστική του γόνατος:
1. η εξάλειψη του πόνου και
2. η βελτίωση του εύρους της κίνησης
Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος έχει ένα πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας και προσφέρει μεγάλη βελτίωσης στην ποιότητα της ζωής. Όταν ένας χειρουργός κρίνει ότι ένας ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική του γόνατος, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ηλικία του ασθενούς, τον τρόπο ζωής, και την έκταση της καταστροφής της άρθρωσης. Επιπλέον, η απόφαση ενός χειρουργού να χρησιμοποιήσει μία τεχνική αντί για μια άλλη, ή ένα είδος εμφυτεύματος αντί για ένα άλλο, εξαρτάται από την εκπαίδευση που χειρουργού και την κλινική εμπειρία.
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Ποιός ασθενής χρειάζεται ολική αρθροπλαστική του γόνατος;
Οι περισσότεροι ασθενείς που υποβάλλονται σε αντικατάστασης του γόνατος (αρθροπλαστική) είναι άνω των 60 ετών. Επίσης υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να επιβάλουν την αντικατάσταση του γόνατος και σε νεότερους ανθρώπους. Σήμερα υπάρχει μια αύξηση των ασθενών στα ’50, στα ’40 ακόμη και στα ’30, και οι οποίοι υποβάλλονται με μεγάλη επιτυχία σε αρθροπλαστική του γόνατος. Ο κυριότερος παράγοντας που επιβάλει την αντικατάσταση του γόνατος είναι η προχωρημένη αρθρίτιδα. Ωστόσο, άλλοι παράγοντες, όπως η οστεονέκρωση (μειωμένη παροχή αίματος στα οστά που προκαλεί την νέκρωση και τον πόνο των οστών), και οι τραυματισμοί (τραύματα από ατυχήματα ή αθλητικές κακώσεις), μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη της άρθρωσης του γόνατος και δημιουργούν την ανάγκη για χειρουργική αντικατάστασή της.
Γενικότερα ο όρος αρθρίτιδα χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιαδήποτε κατάσταση κατά την οποία υπάρχει φθορά του αρθρικού χόνδρου. Η αρθρίτιδα είναι μια πάθηση μη αναστρέψιμη και οι διάφορες μη χειρουργικές (συντηρητικές) θεραπείες μπορούν μόνο να επιβραδύνουν την εξέλιξή της χωρίς να μπορούν να την σταματήσουν ή να επιφέρουν επούλωση των περιοχών που έχουν επηρρεαστεί (ο χόνδρος που έχει φθαρεί δεν αναπτύσσεται ξανά).
Η θεραπεία της αρθρίτιδας του γόνατος επικεντρώνεται στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης. Στην αρχή είναι συντηρητική και περιλαμβάνει: φυσιοθεραπεία, ανάπαυση, έλεγχο του σωματικού βάρους, αποφόρτιση, φάρμακα από το στόμα (ΜΣΑΦ) και ενδοαρθρικές εγχύσεις. Όταν ο πόνος αρχίζει να περιορίζει τις συνηθισμένες καθημερινές δραστηριότητες παρά τη λήψη των ΜΣΑΦ και η κίνηση της άρθρωσης μειώνεται σε μεγάλο βαθμό η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τη μόνη λύση. Η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει την εμφύτευση μιας τεχνητής άρθρωσης (πρόθεση) η οποία αντικαθιστά την φθαρμένη.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Πώς μπορώ να ξέρω οτι χειάζομαι ολική αρθροπλαστική του γόνατος ;
Η πιο συχνή αιτίας πόνου στο γόνατο που χρήζει ολικής αρθροπλαστικής είναι η οστεοαρθρίτιδα. Ο πόνος τείνει να έρθει σε μια διαδοχή διαφόρων σταδίων.
1. Κατά το πρώτο στάδιο, μπορεί να αισθάνεστε ένα χαμηλής έντασης πόνο που αναπτύσσεται σταδιακά με την πάροδο ορισμένων ετών. Όταν φορτίζεται (βάζετε το βάρος) το αρθριτικό γόνατό σας, ο πόνος γίνεται πολύ πιο εμφανής. Στη συνέχεια, θα δείτε ότι είναι σταδιακά όλο και πιο δύσκολο να σηκωθείτε από μια καρέκλα ή από την τουαλέτα, ή να ανεβοκατεβείτε τις σκάλες. Τέλος ο πόνος θα αρχίσει να διαταράσσει τον βραδινό σας ύπνο και μπορεί να χρειαστεί να αρχίσετε να παίρνετε παυσίπονα.
2. Στο δεύτερο στάδιο, ο πόνος θα αρχίσει να περιορίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Για παράδειγμα, μπορείτε να περπατάτε λιγότερο, δεν θα μπορείτε να κάνετε τις δουλειές του σπιτιού και ίσως να αισθάνεστε ότι δεν θα μπορείτε να μεταφέρτει τα ψώνια στο σπίτι πια. Πιθανόν να χρειαστεί να αποφεύγετε τις σκάλες και να μην μπορείτε να λάβετε μέρος σε ορισμένες ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, όταν εμφανιστεί δυσκολία στην εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων της ζωής, αυτό αποτελεί την κύρια ένδειξη για αντικατάσταση του γόνατος.
3. Στο τρίτο στάδιο, το άτομο αρχίζει να λαμβάνει συστηματικά και καθημερινά παυσίπονα για να αντιμετωπίσει τον πόνο στην άρθρωση του γόνατος ο οποίος πολλές φορές δεν υφίεται. Εάν καμία από τις συντηρητικές θεραπείες που περιλαμβάνουν τα φάρμακα, τις ενέσεις, τους κηδεμόνες, και τη φυσικοθεραπεία, δεν επιτρέπει την ανάκτηση μέρος της λειτουργία, τότε η αρθροπλαστική του γόνατος αποτελεί τη θεραπεία εκλογής.
ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟΥ
Η σωστή (ανατομική) τοποθέτηση της πρόθεσης είναι ζωτικής σημασίας διότι κάθε απόκλιση από την ιδανική θέση έχει αρνητικό αντίκτυπο στην φόρτιση του γόνατος και τελικά στην επιβίωση του εμφυτεύματος. Σκοπός του χειρουργείου είναι η ακριβής αναπαραγωγή του εμβιομηχανικού περιβάλλοντος της άρθρωσης όπως αυτό υπήρχε όταν ο ασθενής δεν είχε κανένα πρόβλημα.
Η διαδικασία αυτή ονομάζεται «εξισορρόπηση των μαλακών μορίων του γόνατος». Σε αυτή τη διαδικασία η επιλογή της κατάλληλης πρόθεσης για τον κάθε ασθενή είναι μια σύνθετη διαδικασία για τον χειρουργό και απαιτεί μεγάλη εμπειρία του αντικειμένου.
Στην αγορά υπάρχουν πληθώρα προθέσεων. Όλες αυτές οι προθέσεις δεν είναι ίδιες όπως ίδιοι δεν είναι και όλοι οι ασθενείς. Για να καταλήξει στη καλύτερη για τον ασθενή επιλογή ο χειρουργός θα πρέπει να συνυπολογίσει πολλούς παράγοντες όπως:
- · Την παθολογία (π.χ. οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα)
- · Την ποιότητα του οστού (π.χ. οστεοπόρωση)
- · Την ανατομία του γόνατος (π.χ. δυσπλαστικό γόνατο, παλιό κάταγμα)
- · Την προσπέλαση (π.χ. κλασσική ή ελάχιστα επεμβατική, Navigation, Custom mMde)
- · Την ηλικία (κάτω των 65-75 ετών)
- · Τις απαιτήσεις του ασθενούς (υψηλών ή χαμηλών δραστηριοτήτων)
- · Την πιθανότητα αναθεώρησης στο μέλλον (ασθενείς κάτω των 60 ετών)
Τέλος ο χειρουργός πριν από το χειρουργείο θα σχεδιάσει την επέμβαση με κάθε λεπτομέρεια πάνω στην ακτινογραφία καθορίζοντας έτσι το σωστό τύπο και μέγεθος του εμφυτεύματος καθώς και τη σωστή τους θέση έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η «εξισορρόπηση των μαλακών μορίων του γόνατος» Παράλληλα με αυτόν τον τρόπο προγραμματίζει και τις πιθανές διεγχειρητικές διορθώσεις που πρέπει να κάνει στα οστά του γόνατος π.χ τοποθέτηση μοσχεύματος, επιπωματισμό κύστεων κλπ.
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΤΗΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ;
Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος αντικαθιστά τις κατεστραμμένες επιφάνειες του γόνατος που προκαλούν πόνο. Το κάτω άκρο του μηριαίου οστού παρασκευάζεται (κόβεται) για να δεχθεί ένα ειδικά διαμορφωμένο μεταλλικό εμφύτευμα και το άνω άκρο της κνήμης ομοίως παρασκευάζαται για να δεχτεί μια μεταλλική πλατφόρμα. Σε αυτή τη πλατφόρμα θα πρέπει να τοποθετηθεί ένα πλαστικό που αποτελεί την επιφάνεια στήριξης. Τα εμφύτευματα μπορεί να στερεωθούν στις επιφάνειες των οστών είτε με την χρήση μιας ιδικής ρητίνης που λέγεται οστικό τσιμέντο είτε με την τεχνική ενσφήνωσης όπου το εμφύτευμα αρχικά σφηνώνεται στο οστο το οποίο με την πάροδο του χρόνου το ενσωματώνει. Η πλειονότητα των αρθροπλαστικών του γόνατος γίνονται με χρήση οστικού τσιμέντου. 
Η εξωτερική επιφάνεια του μηριαίου εμφυτεύματος είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να επιτρέπει στην επιγονατίδα (επιγονατίδα) να ολισθαίνει πάνω και κάτω μέσα στην τροχιλία. Ο χειρουργός μπορεί να επιλέξει να διατηρήσει την επιγονατίδα ή εάν είναι φθαρμένη να την αντικαταστήσει. Οι χιαστοί σύνδεσμοι είναι σημαντικοί γιατί συνεισφέρουν στην σταθερότητα του γόνατος καθώς και στην ιδιοδεκτικότητα. Στην ολική αρθροπλαστική του γόνατος, ο ΟΧΣ μπορεί να διατηρηθεί ή να αφαιρεθεί και αυτή η επιλογή εξαρτάται από την κατάστασή του, το είδος του εμφυτεύματος καθώς και την χειρουργική τεχνική που εφαρμόζει ο χειρουργός.
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Όπως με κάθε χειρουργική επέμβαση, επιπλοκές μπορεί να συμβούν και μετά από μια αρθροπλαστική του γόνατος. Ο χειρουργός θα πρέπει να ενειμερώσει τους ασθενείς του σχετικά με αυτές τις πιθανές επιπλοκές πριν από την επέμβαση.
Εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα των κάτω άκρων: Αυτή είναι η πιο κοινή επιπλοκή της αρθροπλαστικής του γόνατος. Οι θρόμβοι μπορεί να αποσπαστούν και να ταξιδέψουν μέσω των φλεβών στην καρδιά και στους πνεύμονες (πνευμονική εμβολή). Ο ασθενής θα πρέπει να καλύπτεται με φάρμακα τα οποία προκαλούν αραίωση του αίματος. Οι αντιθρομβωτικές καλτσες χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της θρομβωσης. Ο σημαντικότερος όμως παράγοντας είναι η άμεση κινητοποίηση.
Συμφύσεις, περιορισμένη κάμψη: Οι συμφύσεις (ή ουλώδης ιστός) που μπορεί να σχηματιστούν μετά απο κάθε τομή είναι δυνατόν να περιορίσουν την κάμψη και έκταση που έχει επιτευχθεί με τη χειρουργική επέμβαση. Αυτή η κατάσταση θα απαιτήσει κινητοποιηση υπό αναισθησία (MUA) μερικές εβδομάδες ή μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση για να σπάσουν οι συμφυσεις.
Κακή ευθυγράμμισή ή κακή επιλογή του μεγέθους του εμφυτεύματος: Η κακή ευθυγράμιση δεν είναι μια συχνή επιπλοκή, αλλά μπορεί να συμβεί όταν τα κοψίματα δεν γίνουν σωστά (σε μια ακατάλληλη γωνία). Επιλογή ενός εσφαλμένου εμφυτεύματος μπορεί να κυμαίνεται από ένα μηριαίο εμφύτευμα που είναι πάρα πολύ μεγάλο. παχύ ή πολύ λεπτό. Αυτο μπορεί να προκαλέσει μετεγχειρητικο πόνο ή πριορισμο στο εύρος κίνησης. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο αυτό, κάνοντας ότι ο χειρουργός θα επιλέξετε να έχει κάποια σημαντική εμπειρία στις αντικατάστασεις του γόνατος.
Λοίμωξη: Η λοίμωξη είναι σπάνια μετά από μια αρθροπλαστική του γόντος. Αύτη μπορεί να είναι μια οξεία λοίμωξη, μια χρόνια η καθυστερημένη λοίμωξη ή ακόμη και μια επιφανειακή λοίμωξη. Η χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης του γόνατος διεξάγεται σε ένα αποστειρωμένο χειρουργείο με αποστειρωμένα εργαλεία. Αντιβιοτικά δίνονται στον ασθενή πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη επέμβαση για να μειωθεί ο κίνδυνος της λοίμωξης. Ακόμη και με αυτές τις προφυλάξεις, η λοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί. Ο κίνδυνος για λοιμωξη είναι αυξημένος σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, διαβήτη, σε ασθενείς που έχουν λάβει κορτιζόνη για παρατεταμένες περιόδους, σε ασθενείς των οποίων η άρθρωση είχε προηγουμένως μολυνθεί και σε ασθενείς οι οποίοι είχαν λοίμωξη σε ένα άλλο μέρος του σώματος τους κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης.
Χαλάρωση του εμφυτεύματος: Χαλάρωση του εμφυτεύματος από το οστό αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα στην βιωσιμότητα της πρόθεσης. Η χαλάρωση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα λοίμωξης, ελαττωματικής τεχνικής, κακής ποιότητας του οστού, ( οστεοπόρωση ή ρευματοειδή αρθρίτιδα), τραυματισμών και της παχυσαρκίας. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο της χαλάρωσης του εμφυτεύματος επιλέγοντας κάποιο χειρουργό γόνατος που είναι ειδικός στο αντικείμενο και έχει σημαντική εμπειρία.
Αλλεργικές ή άλλες αντιδράσεις: Σπάνια είναι δυνατόν να έχουν μια αλλεργική αντίδραση στο μέταλλο που χρησιμοποιείται σε μια αρθροπλαστική γόνατος. Οι ασθενείς που έχουν γνώση των αλλεργιών τους στα μεταλλικά αντικείμενα θα πρέπει να ενημερώνουν το χειρουργό. Αλλεργία στα πλαστικά εξαρτήματα δεν έχει ποτέ αναφερθεί.
Νευρική βλάβη: Σε σπάνιες περιπτώσεις βλάβη των νεύρων μπορεί να προκύψει μετά από μια ολική αρθροπλαστική γόνατος. Οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά χαμηλές, αλλά όταν αυτό συμβεί το προσβεβλημένο νεύρο ανακάμπτει συνήθως μετά από 6 έως 12 μήνες. Δεν είναι ασυνήθιστο για το δέρμα στο μπροστινό μέρος του γονάτου και στην εξωτερικής πλευράς της τομής να υπάρχει υπαισθησία επειδή ένας κλάδος ενός μικρού νεύρο κόβεται κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Η αίσθηση συνήθως επανέρχεται στο φυσιολογικό μέσα σε λίγους μήνες. Υπάρχουν πολλές άλλες πιθανές επιπλοκές μετά από μια χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης του γόνατος. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μεγάλη πλειοψηφία των αρθροπλαστικών του γόνατος είναι επιτυχείς και χωρίς σημαντικές επιπλοκές.
ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην αποκατάσταση μετά από μια αρθροπλαστική του γόνατος, αλλά συνήθως οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στις φυσιολογικές τους δραστηριότητες μέσα σε 3 έως 6 μήνες ενω αν γίνει με τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας (MIKS) ο χρονος αυτός μειώνεται στο μισό.
1. Βραχυπρόθεσμη αποκατάσταση
Η βραχυπρόθεσμη αποκατάσταση περιλαμβάνει τα πρώτα στάδια της αποκατάστασης, και χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα του ασθενούς να αυτοεξυπηρετείται. Στις ημέρες 1 ή 2, οι περισσότεροι ασθενείς με ολική αρθροπλαστική του γόνατος μπορούν να κινητοποιηθούν άμεσα με πλήρη φόρτιση και χρήση βακτηρίων αγκώνα. Την 5 – 6 ημέρα μετά τη χειρουργική επέμβαση, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στο σπίτι τους, ενω αν γίνει με τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας (MIKS) η επιστροφή στο σπιτι γίνεται την 2 ή 3 ημέρα. Η βραχυπρόθεσμη αποκατάσταση περιλαμβάνει επίσης τη λήψη παυσίπονων τα οποία απαλύνουν τον πόνο, την λήψη αντιθρομβωτικών χαπιών για την μείωση της πιθανότητας θρόμβωσης και την χρήση αντιθρομβωτικών καλτσών. Μόλις ένας ασθενής δεν χρειάζεται πλέον βοηθήματα βάδισης, μπορεί να περπατήσει γύρω από το σπίτι χωρίς πόνο και είναι σε θέση να περπατήσει δύο τετράγωνα γύρω από το σπίτι χωρίς πόνο ή ανάπαυσης τότε ο ασθενής έχει ολοκληρώσει την βραχυπρόθεσμη αποκατάσταση. Ο μέσος όρος βραχυπρόθεσμης αποκατάστασης για μια ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι περίπου 12 εβδομάδες. Με τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας (MIKS) αυτή μπορεί να μειωθεί στις 4 – 6 εβδομάδες
Η ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ
Ενώ η χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης του γόνατος είναι σε μεγάλο βαθμό πολύ επιτυχής, η επιτυχία του χειρουργείου εξαρτάται εν μέρει και από την περιόδο αποκατάστασης που ακολουθεί τη χειρουργική επέμβαση. Η σημασία αυτής δεν πρέπει να υποτιμηθεί! Η αποκατάσταση μετά από μια αρθροπλαστική του γόνατος αρχίζει σχεδόν αμέσως. Η έμφαση στα πρώτα στάδια της αποκατάστασης είναι να διατηρηθεί η κίνηση του γόνατος και να εξασφαλιστεί ότι ο ασθενής μπορεί να περπατήσει με ασφάλεια.
Το σώμα αντιδρά σε χειρουργική επέμβαση, κάνοντας ουλώδη ιστό. Αυτός μπορεί να περιορίσει την κάμψη και την έκταση του γόνατος. Μια αρθροπλαστική όσο κάλο αποτέλεσμα και αν έχει στο χειρουργείο μπορεί να μην το διατηρήσει αν ο ασθενής δεν κάνει την πρέπουσα κινησιοθεραπεία σύμφωνα με τις συστάσεις του γιατρού και τις οδηγίες του φυσιοθεραπευτή.
Η φυσιοθεραπεία και οι ασκήσεις ρουτίνας στο σπίτι μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες για την πλήρη αποκατάσταση της αντικατάστασης του γόνατος. Η μυϊκή ενδυνάμωση και η αύξηση του εύρους κίνησης είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της κινητικότητας του γόνατος
Πολλοί γιατροί τονίζουν τη σημασία της φυσιοθεραπείας κατά τη διάρκεια των έξι πρώτων εβδομάδων μετά την επέμβαση ως βοήθεια για τη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση Φυσιοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει το εύρος της κίνησης του γόνατος και να βοηθήσει στη μετάβαση πίσω στις κανονικές κινήσεις του γόνατος που πραγματοποιούνται στις καθημερινές δραστηριότητες.
Σε γενικές γραμμές, το γόνατο χρειάζεται περισσότερο χρόνο από ότι το ισχίο για να ανακτήσει πλήρως μετά από μια αρθροπλαστική. Θα πρέπει ακόμη να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ο χρόνος αποκατάστασης για μια ολική αρθροπλαστική του γόνατος μπορεί να διαφέρει πολύ από ασθενή σε ασθενή. Μπορεί να χρειαστούν οκτώ έως δώδεκα μήνες για ένα ασθενή για να επανακτήσει φυσιολογικό εύρος της κίνησης της άρθρωσης.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ;
Ο πόνος είναι μια σημαντική ανησυχία για τους ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ολικής αντικατάστασης του γόνατος. Οι ασθενείς μπορούν να διαχειριστούν τον πόνο με:
* Ανάπαυση
Η ολική αρθροπλαστική είναι μια εξαιρετικά βαρεία επέμβαση και για το λόγο αυτό, δεν μπορεί ο ασθενής να περιμένει να επαναλάβει τις τακτικές καθημερινές δραστηριότητες του μέσα σε τέσσερις ή πέντε ημέρες μετά την επέμβαση. Ο πόνος, το οίδημα, και η υπερ-δραστηριότητα είναι όλα σχετικά. Το αντίδοτο σε αυτά τα τρία είναι η ανάπαυση. Η ορθοστασία προκαλεί πόνο και πρήξιμο. Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη, και πιο σύνθετη άρθρωση στο σώμα. Όταν γίνεται υπερχρήση, το γόνατο θα αντιδράσει απότομα, προκαλώντας δυσφορία και πόνο. Μετά την πρώτη εβδομάδα από το χειρουργείο ο ασθενής μπορεί να είναι ενεργός για μικρά διαστήματα και να αναπαύεται για μεγάλα διαστήματα. Μην περιμένει κάποιος να είναι σε θέση να κάνει δουλειές του σπιτιού για τουλάχιστον 2-4 εβδομάδες, ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα ανακάμψει.
* Παγοθεραπεία
Η παγοθεραπεία είναι απολύτως απαραίτητη για την αντιμετώπιση του πόνου μετά από μια αρθροπλαστική του γόνατος. Ο πάγος σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μειώσει τον πόνο. Η παγοθεραπεία πρέπει να γίνεται 6 έως 8 φορές την ημέρα για τις πρώτες 15 ημέρες μετά το χειρουργείο. Πάντα να προστατεύεται το δέρμα από τον πάγο γιατί μπορεί εύκολα να καεί. Η Ανύψωση του σκέλους κατά την παγοθεραπεία βελτιστοποιεί το αποτέλεσμα.
* Φαρμακευτική αγωγή
Μετά από χειρουργική επέμβαση στο γόνατο σας ο χειρουργός πιθανότατα θα συνταγογραφησει ήπια ναρκωτικά παυσίπονα. Όπως συμβαίνει με όλα τα ναρκωτικά, μπορεί να υπάρξουν παρενέργειες. Τονίζουμε τη σημασία του φαρμάκου για έναν απλό λόγο. Ο πόνος προκαλεί πρήξιμο, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τη φυσιοθεραπεία. Εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί να χρειαστούν ακόμα χάπια για τον πόνο, ακόμη κι αν ο ασθενής έχει επιστρέψει πίσω στις κανονικές του δραστηριότητες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα τη νύχτα όταν ο πόνος τείνει να γίνει πιο εμφανής.
* Ανύψωση σκέλους
Με τον όρο «ανύψωση», εννοούμε ότι τα πόδι πρέπει να είναι ψηλότερα από τους γοφούς. Η ανύψωση του σκέλους θα μειώσει την ποσότητα του πόνου στο χειρουργημένο γόνατο. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μερικές φορές ο πόνος μπορεί να παραμείνει στη μία ή την άλλη μορφή για πολλές εβδομάδες. Αυτό είναι φυσιολογικό. Όταν ο οξύς πόνος έχει υποχωρήσει, μπορεί να αντικατασταθεί από έναν βαθύτερη πόνο. Ακόμα και αυτό το δεύτερο είδος του πόνου θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Επιπλέον, η φυσιοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει κάποιο πόνο στις αρθρώσεις. Ο ασθενής πρέπει να προετοιμάσει τον εαυτό του για αυτόν τον πόνο με μία δόση παυσίπονου περίπου μία ώρα πριν από τη έναρξη της φυσιοθεραπείας.
2. Μακροπρόθεσμη αποκατάσταση
Η μακροπρόθεσμη αποκατάσταση συνεπάγεται την πλήρη επούλωση των χειρουργικών τραυμάτων και των εσωτερικών ιστών. Όταν ένας ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του και στις δραστηριότητες της καθημερινής του ζωής, τότε έχει επιτευχτεί πλήρως η αποκατάσταση του. Ένας άλλος δείκτης είναι όταν ο ασθενής αισθάνεται τελικά πάλι φυσιολογικά. Η μέση μακροπρόθεσμη αποκατάσταση μετά από μια αρθροπλαστική γόνατος είναι μεταξύ 3 και 6 μηνών. Και εδώ οι τεχνικές ελαχιστης επεμβατικότητας (MIKS) ελαχιστοποιούν τον χρόνο αποκατάστασης.
ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Τα ποσοστά επιτυχίας και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής για τους ασθενείς που υποβάλλονται σε αντικατάστασης του γόνατος είναι πολύ υψηλά. Εννέα από τους 10 ασθενείς βιώνουν μια άμεση ανακούφιση από τον πόνο στο γόνατο, και το 95% αναφέρει ότι είναι ικανοποιημένο με το χειρουργείο τους. Περίπου το 90% των αρθροπλαστικών του γόνατος επιβιώνουν για τουλάχιστον 10 χρόνια, ενώ το 80% είναι σε καλή κατάσταση 20 + χρόνια μετά το χειρουργείο, αναλογικά με την υγεία των ασθενών και το επίπεδο δραστηριότητας τους. Τα αποτελέσματα διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή.
