«ΗΜΕΡΙΔΑ: ΠΟΡΝΕΙΑ ΚΑΙ TRAFFICKING ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Tην Τετάρτη 29 Απριλίου 2015 στην αίθουσα Γ. Κρανιδιώτη του Υπουργείου Εξωτερικών, η PRAKSIS σε συνεργασία με την εταιρία C.M.T Προοπτική παρουσίασαν τα ευρήματα της ερευνητικής μελέτης που πραγματοποίησαν, προκειμένου να αποτυπώσουν το φαινόμενο της πορνείας και της παράνομης διακίνησης και εμπορίας γυναικών με σκοπό την σεξουαλική /οικονομική εκμετάλλευση (trafficking), στην ημερίδα που διοργάνωσαν υπό την αιγίδα του Γραφείου του Εθνικού Εισηγητή Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων.
Προσκεκλημένοι από την πολιτική, ακαδημαϊκή, επιστημονική, επαγγελματική κοινότητα, συμμετοχή εκπροσώπων από Οργανισμούς, δημόσιες και τοπικές αρχές, μεγάλη μερίδα των ΜΚΟ καθώς και των μεταναστευτικών κοινοτήτων έδωσαν το παρόν με μία απιστευτα μεγάλη συμμετοχή!
Ο στόχος της μελέτης ήταν η αποτύπωση του φαινομένου στη σημερινή του μορφή και διάσταση, καθώς και η αποτίμηση των πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα και αφετέρου η διαμόρφωση διορθωτικών προτάσεων παρέμβασης. Η μελέτη αυτή αποτελεί μία επιτομή και ένα κομβικό σημείο αναφοράς διότι συνέλεξε και συγκέρασε οποιαδήποτε ερευνητική προσπάθεια έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια, χρησιμοποιώντας μία συγκεκριμένη μεθοδολογία, κατέγραψε και ανέλυσε όλες τις διαστάσεις, τους παράγοντες ανάπτυξης, τις επενέργειες και τις συνέπειες του φαινομένου του trafficking.
Στο πλαίσιο της μελέτης, υλοποιήθηκαν ομάδες εστιασμένης συζήτησης με θεσμικούς φορείς, μεταναστευτικές κοινότητες και οργανώσεις – συλλογικότητες της ευρύτερης κοινωνίας των πολιτών, πρεσβείες, καθώς και ατομικές συνεντεύξεις, διερευνώντας διαδικασίες: πρόληψης – εντοπισμού – άμεσης παρέμβασης- υποστήριξης- φιλοξενίας – ιατρoφαρμακευτικής στήριξης – λοιπών συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών- στέγασης – δημιουργικής απασχόλησης – προώθησης στην αγορά εργασίας – νομικής συμβουλευτικής – εκπροσώπησης – ευαισθητοποίησης – έρευνας – προσέγγισης – εργασίας στο δρόμο – καταστολής- ποινικής διαδικασίας – νομοθεσίας – πολιτικής διάστασης – μοντέλων παρέμβασης..
Συγκεκριμένα, συμμετείχαν οι εξής φορείς:
Α21, Δ/νση Ασφάλειας Αττικής/ Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος και Εμπορίας Ανθρώπων/ Τμήμα Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων, Γραφείο του Εθνικού Εισηγητή Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων, Υπουργείο Εξωτερικών, Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, ΓΓΙΦ Τηλεφωνική Γραμμή SOS, ΓΓΙΦ Συμβουλευτικό κέντρο, Γραφείο Ψυχοκοινωνικής Στήριξης και Ψυχοθεραπευτικών Παρεμβάσεων, ΚΕΕΛΠΝΟ, Διεύθυνση Αντεγκληματικής Πολιτικής Υπουργείου Δικαιοσύνης/ Σύνδεσμος Υπουργείου Δικαιοσύνης για το Trafficking, Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας Δήμου Αθηναίων, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού ΑΠΘ, Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος- ΣΚΛΕ, Τμήμα Υποδοχής Διεύθυνσης Κοινωνικών Παρεμβάσεων του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γραφείο Ελλάδας, Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, Act Up, Άρσις, Γιατροί του Κόσμου, Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Ελληνική Αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Lobby Γυναικών, Μετάδραση, Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Μεταναστών και Προσφύγων, The No Project, Πρεσβεία Γαλλίας, Πρεσβεία Ολλανδίας, ΑΡΩΓΗ, Almasar, Ένωση Αφρικανών Γυναικών, Generation 2.0, Ουκρανο-Ελληνική Σκέψη, Σύλλογος Νιγηριανών Γυναικών Ελλάδος.
Παράλληλα, έγινε μία προσπάθεια συγκέντρωσης πληροφορίας από τις ίδιες τις εκδιδόμενες, αλλά και από πελάτες. Οι περιοχές υλοποίησης ήταν Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Πάτρα, Πύργος, Λάρισα, Κομμοτηνή. Το δείγμα προφανώς και δεν μπορεί να δώσει γενικεύσεις, ωστόσο, αποτελεί ένα πρωτογενές υλικό που αποτυπώνει αρκετές σημαντικές διαστάσεις του φαινομένου που διερευνήθηκε. Παρακάτω δίνουμε μία πρώτη περιγραφή κάποιων εκ των αποτελεσμάτων.
– Συγκεκριμένα, υπήρξε ένα τυχαίο δείγμα από 80 εκδιδόμενες γυναίκες. Από αυτές επιλέχθηκε η ανάλυση των 70, καθώς στις υπόλοιπες 10 υπήρξε διακοπή των συνεντεύξεων, εξαιτίας εξωγενών παραγόντων. Ενδεικτικά, κάποια πρώτα στοιχεία:
– Οι περισσότερες ήταν Ελληνίδες (20) και Ρουμάνες (20), ακολουθούν Νιγηριανές (8), Βουλγάρες (7) και Αλβανίδες (7), Ουκρανικής καταγωγής (2) και Ουζμπανικής (1), Καζακστανικής (1) Ρωσικής (1), Τσέχικης(1), Πολωνικής (1) και Γεωργιανής καταγωγής (1).
– Οι καταγόμενες εκτός Ελλάδας εκδιδόμενες γυναίκες του δείγματος εγκαταστάθηκαν στη χώρα μας, τις περιόδους 2004-2008 και 2010-2015.
– Η ηλικία των εκδιδόμενων γυναικών που συναποτελούν το δείγμα είναι 19-25 (20), 26-30 (15), 31-35 (22), 36-40 (8), 41-45 (1) και ηλικίας 46+ (4).
– Σχετικά με το μορφωτικό τους επίπεδο, οι 3 ήταν αναλφάβητες, 21 απόφοιτες δημοτικού, 19 απόφοιτες γυμνασίου, 17 λυκείου και τέλος 4 πτυχιούχοι ΑΕΙ και 4 πτυχιούχοι τεχνικής-επαγγελματικής σχολής (2 δεν απάντησαν).
– Από τις αλλοδαπές, καμμία δε δήλωσε ότι ήταν εκδιδόμενη στη χώρα καταγωγής της.
– Οι περισσότερες κατοικούσαν με τους γονείς τους και λιγότερες διέμεναν με τη δική τους οικογένεια (έγγαμες) πριν αρχίσουν να εκδίδονται. Όσες εξ’ αυτών ήταν αλλοδαπές, κατά την παραμονή τους στη χώρα μας διαμένουν συνήθως μόνες και ένα μικρό ποσοστό συγκατοικεί. Επίσης, υπήρξε και 1 κοπέλα που ανέφερε ως τόπο διαμονής τον οίκο ανοχής.
– Οι 58 δήλωσαν ότι ασκούν την παρούσα εργασία λόγω μη εύρεσης άλλης εργασίας.
– Οι 41 εξ’ αυτών θα ήθελαν να διακόψουν την εργασία ως εκδιδόμενες.
– Οι 30 προσπάθησαν να αποχωρήσουν, αλλά δεν τα κατάφεραν.
– Μεγάλο ποσοστό των εκδιδομένων γυναικών του δείγματος, κατά δήλωση του κάνει χρήση ψυχοτρόπων ουσιών. Δεν υπήρξε σαφές κατά πόσο η χρήση ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην πορνεία ή κατά πόσο η πορνεία είχε και άμεσο επακόλουθο τη χρήση.
Επίσης, επί δείγματος τριάντα (30) πελατών (τυχαίο δείγμα), δίνονται παρακάτω κάποια βασικά στοιχεία:
– Oι περισσότεροι ήταν Έλληνες (29 άτομα) και 1 άτομο από Πακιστάν.
– Οι πελάτες στο σύνολο τους επισκέπτονται οίκο ανοχής στα όρια της πόλης στην οποία διαμένουν.
– Η ηλικία των πελατών είναι 2 άτομα ηλικίας 18-25 ετών, 20 άτομα 26-35 ετών, 3 άτομα 36-45 ετών, και 5 άτομα 45 ετών και άνω.
– Ως προς το μορφωτικό επίπεδο του δείγματος, οι απαντήσεις έδωσαν τα εξής στοιχεία: 17 άτομα ήταν απόφοιτοι ανώτερης/ ανώτατης εκπαίδευσης, 10 άτομα ήταν απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και 2 άτομα απόφοιτοι Γυμνασίου ή Δημοτικού. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πελατών γνωρίζει αγγλικά και ομιλεί την γλώσσα.
– Ως προς το επάγγελμα οι πελάτες δήλωσαν: 14 άτομα ιδιωτικοί υπάλληλοι, 9 άτομα ελεύθεροι επαγγελματίες 3 άτομα άνεργοι, 1 άτομο δημόσιος υπάλληλος, 1 άτομο φοιτητής και 1 άτομο ανειδίκευτος εργάτης.
– Άγαμοι ή διαζευγμένοι δήλωσαν 18 άτομα και έγγαμοι ή σε σταθερή σχέση δήλωσαν 12 άτομα.
– Η ηλικία που επισκέπτονται οι πελάτες για πρώτη φορά οίκο ανοχής, κατά δήλωση τους, είναι σε μεγάλο ποσοστό αυτή των 14 ετών.
– Η συχνότητα επίσκεψης και ζήτησης σεξουαλικών υπηρεσιών από μέρους των πελατών είναι: λιγότερες από μία φορά το μήνα: 5 άτομα, μια φορά το μήνα: 3 άτομα, δύο φορές το μήνα: 7 άτομα, τρεις με τέσσερις φορές το μήνα: 12 άτομα, οκτώ φορές το μήνα: 2 άτομα και περισσότερες από οκτώ φορές: 1 άτομο.
– Η ηλικία αποτελεί κριτήριο επιλογής του πελάτη για την εκδιδομένη και συγκεκριμένα καταγράφεται προτίμηση σε ηλικιακό φάσμα 18-30 ετών (21 άτομα).
– Οι απαντήσεις του δείγματος σχετικά με την αμοιβή που καταβάλλουν για αγοραίο σεξ έδειξαν ότι μέχρι 20 ευρώ δίνουν τα μισά άτομα, μεταξύ 21-50 ευρώ δίνουν 11 άτομα και 4 άτομα δίνουν πάνω από 50 ευρώ.
– Δεν υπήρχε πελάτης που δήλωσε ότι έχει στο παρελθόν επισκεφθεί θύμα trafficking για παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών.
– Υπήρξαν 2 εκ των ερωτηθέντων, οι οποίοι δήλωσαν ότι δε θα είχαν πρόβλημα να έχουν σεξουαλική επαφή επί πληρωμή με ενδεχόμενο θύμα trafficking.
– Σε ερώτημα εάν γνωρίζουν τι σημαίνει σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών, οι 29 δήλωσαν ότι γνωρίζουν.
– Σε ερώτημα, σε τι ποσοστό εκτιμούν ότι συμβαίνει σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών, οι απαντήσεις ήταν οι εξής: 9 άτομα εκτιμούν ότι συμβαίνει σε ποσοστό 1-25%, 7 άτομα εκτιμούν ότι συμβαίνει σε ποσοστό 26-50%, 10 άτομα εκτιμούν ότι συμβαίνει σε ποσοστό 51-75% και 3 άτομα εκτιμούν ότι συμβαίνει σε ποσοστό 76-100%,
Στην ημερίδα αναφέρθηκαν αποτελέσματα ερευνών και στοιχείων φορέων και έγιναν τοποθετήσεις, επισημάνσεις και προτάσεις για διορθώσεις από όλους τους συμμετέχοντες.
Συζητήθηκαν μεταξύ άλλων:
– Οι άξονες και τα βασικά σημεία αντεγκληματικής πολιτικής.
– Όλα τα επίπεδα εντοπισμού, ταυτοποίησης, παραπομπής και προστασίας, πολιτικής και ευρωπαϊκών δεσμεύσεων κλπ.
– Η διάσταση της ανδρικής πορνείας.
– Ιδιαίτερη επισήμανση δόθηκε στην προώθηση των δικαιωμάτων και όλων των επιμέρους ενεργειών και σε όλα τα επίπεδα για την προστασία των θυμάτων και την ολοκληρωμένη υποστήριξή τους.
Παράλληλα, μεταξύ άλλων προτάθηκαν:
– Η ανάγκη για μία ολοκληρωμένη καμπάνια ενημέρωσης σε όλα τα επίπεδα.
– Η ανάγκη για περαιτέρω έλεγχο, εφαρμογή της νομοθεσίας και πίεση για προώθηση θεσμοθετημένων διαδικασιών και χρήση πρωτοκόλλου.
– Η ανάγκη επικαιροποίησης και εφαρμογής του σχεδίου ΙΛΑΕΙΡΑ.
– Η ανάγκη για εκπαίδευση/ επιμόρφωση όλων των σωμάτων ασφαλείας, δικαστών, λιμενικού, λειτουργούς υγείας, αλλά και όλων των εκπροσώπων ΜΜΕ κλπ.
– Η ανάγκη για χρήση κοινών σταθμισμένων εργαλείων σε όλα τα σημεία υποδοχής.
– Η εφαρμογή ενός εθνικού σχεδίου δράσης και του εθνικού μηχανισμού αναφοράς, ενιαίας βάσης δεδομένων και η θεσμοθετημένη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών.
– Τέθηκε ζήτημα σχετικά με την ενίσχυση της προστασίας του θύματος έτσι ώστε να διασφαλιστεί η «πλήρης μαρτυρία» του καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.
– Η λειτουργία της Αρχής Αποζημίωσης
– Η ανάγκη αντικατάστασης/ τροποποίησης του ν. 2734/1999 με εξορθολογισμό των προϋποθέσεων άσκησης του επαγγέλματος ώστε να καταστεί εφικτή η νόμιμη άσκηση του επαγγέλματος και να καταργηθούν οι περιορισμοί που εκμηδενίζουν τη σχετική δυνατότητα.
– Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των εκδιδομένων προσώπων.
– Η ποινικοποίηση της συμπεριφοράς του πελάτη των υπηρεσιών παρανόμως εκδιδομένων προσώπων με σκοπό τον περιορισμό της παράνομης πορνείας και την στροφή των εκδιδομένων προσώπων προς τις νομικά αναγνωρισμένες (και προφανώς εξορθολογισμένες) μορφές άσκησης του επαγγέλματος.
– Ανάγκη χαρτογράφησης του συνόλου των οίκων ανοχής, της νόμιμης και παράνομης πορνείας.
Μέλη Επιστημονικής Ομάδας: Τζανέτος Αντύπας, Μαρία Μουδάτσου, Γιώτα Καρνάρου, Γιάννης Κοντογιαννάκης, Αλεξία Μπαμπλέκη, Δημήτρης Κελαποστόλου, Πάνος Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Βαραδίνης, Βάσω Μαργαριτίδου, Θάνος Αδαμόπουλος, Φωτεινή Κελεκτσόγλου, Στεφανία Πανταζή , Λάμπρος Αραπάκος.
Η ημερίδα διεξήχθη στο πλαίσιο του έργου «Πορνεία & παράνομη διακίνηση και εμπορία γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική/οικονομική εκμετάλλευση (trafficking) στην Ελλάδα», με φορέα ανάθεσης τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων. Το έργο εντάσσεται στο Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση 2007-2013» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η υλοποίηση αυτής της έρευνας καθώς και πραγματοποίηση και η επιτυχία αυτής της Ημερίδας δεν θα ήταν εφικτά χωρίς την συμμετοχή όλων των φορέων που επιλέγουμε και να αναφέρουμε αλλά και να τους ευχαριστήσουμε όλους μαζί και τον καθένα ξεχωριστά:
Υπουργείο Εξωτερικών, Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, Υπουργείο Δικαιοσύνης, Α21, Δ/νση Ασφάλειας Αττικής/ Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος και Εμπορίας Ανθρώπων/ Τμήμα Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων, Γραφείο του Εθνικού Εισηγητή Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων, Υπουργείο Εξωτερικών, Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, ΓΓΙΦ Τηλεφωνική Γραμμή SOS, ΓΓΙΦ Συμβουλευτικό κέντρο, Γραφείο Ψυχοκοινωνικής Στήριξης και Ψυχοθεραπευτικών Παρεμβάσεων, ΚΕΕΛΠΝΟ, Διεύθυνση Αντεγκληματικής Πολιτικής Υπουργείου Δικαιοσύνης/ Σύνδεσμος Υπουργείου Δικαιοσύνης για το Trafficking, Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας Δήμου Αθηναίων, Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, Γραφείο Ελλάδος, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού ΑΠΘ, Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος- ΣΚΛΕ, Τμήμα Υποδοχής Διεύθυνσης Κοινωνικών Παρεμβάσεων του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γραφείο Ελλάδας, Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, Act Up, Άρσις, Γιατροί του Κόσμου, Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Ελληνική Αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Lobby Γυναικών, Μετάδραση, Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Μεταναστών και Προσφύγων, The No Project, Πρεσβεία Γαλλίας, Πρεσβεία Ολλανδίας, ΑΡΩΓΗ, Almasar, Ένωση Αφρικανών Γυναικών, Generation 2.0, Ουκρανο-Ελληνική Σκέψη, Σύλλογος Νιγηριανών Γυναικών Ελλάδος, Αστυνομική Διεύθυνση Ηλιείας, Αστυνομική Διεύθυνση Ιωαννίνων, Αστυνομική Διεύθυνση Λάρισας, Αστυνομική Διεύθυνση Ροδόπης.
