Tροφικές ευαισθησίες
Συγγραφέας Mαρία Μπαμπατζιμοπούλου Γράφτηκε στις ,
Ορισμένα άτομα, παρουσιάζουν παρενέργειες όταν καταναλώνουν συγκεκριμένα τρόφιμα. Αυτές οι τροφικές ευαισθησίες διακρίνονται σε τέσσερις υποκατηγορίες, με βάση τη φύση και την συμπτωματολογία της ασθένειας.
1ο: ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ: ο όρος θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για τον χαρακτηρισμό αυτών των δυσμενών αντιδράσεων στα τρόφιμα, οι οποίες έχουν σαν βάση το ανοσοποιητικό σύστημα.
Γενικά ο όρος, χρησιμοποιείται με την ευρύτερή του έννοια, περιλαμβάνοντας και περιπτώσεις κακής απορρόφησης θρεπτικών συστατικών, ασθένειες που οφείλονται στην έλλειψη κάποιου ενζύμου, φλεγμονώδης αντιδράσεις και άλλους τύπους δυσμενών αντιδράσεων που δεν έχουν βάση το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή η παρερμηνεία του όρου θα πρέπει να αποφεύγεται, ώστε να μη δημιουργείται σύγχυση στην διάγνωση.
2ο: ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΥΣΑΝΕΞΙΕΣ ή ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ: στις περιπτώσεις αυτές, έχουμε τροφικές ευαισθησίες, που οφείλονται σε κάποια γενετική, ενζυμική ανεπάρκεια ή κάποια ενζυμική ανεπάρκεια που προκαλείται από τη λήψη φαρμάκων. Γνωστό παράδειγμα, είναι η δυσανεξία στη λακτόζη (υδατάνθρακας του γάλατος), αιτία της οποίας είναι η έλλειψη της λακτάσης (ένζυμο απαραίτητο για τον μεταβολισμό της λακτόζης). Άλλα παραδείγματα, είναι: η δυσανεξία στη ζαχαρόζη (σπάνια), η φαινυλοκετονουρία (δυσανεξία στη φαινυλαλανίνη), η κυάμωση (δυσανεξία στα κουκιά).
3ο: ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΑΣ: πρόκειται για τύπους τροφικής υπερευαισθησίας, με άγνωστο μηχανισμό δράσης. Κάποιοι τύποι,έχουν χαρακτηρισθεί με ακρίβεια και είναι γνωστό ότι τα συμπτώματά τους, εμφανίζονται σε ορισμένα άτομα, μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών. Παραδείγματα αποτελούν η δυσμενής αντίδραση στην γλουτένη του σίτου και το άσθμα που εμφανίζεται μετά την κατανάλωση σουλφιδίων ή ταρτραζίνης (FD&C κίτρινο Νο 5). Για τις άλλες αντιδράσεις ιδιοσυγκρασίας, δεν έχει προσδιοριστεί το αιτιογόνο τρόφιμο και απαιτείται περαιτέρω έρευνα. Πρέπει για παράδειγμα, να μετρηθεί ο ρόλος που παίζει η ζάχαρη στην επιθετικότητα της συμπεριφοράς καθώς και ο ρόλος διαφόρων άλλων τροφών στην πρόκληση ημικρανιών και στον ερεθισμό του εντέρου.
4ο: ΑΝΑΦΥΛΑΚΤΟΕΙΔΕΙΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ: συχνά συγχέονται με τις πραγματικές τροφικές αλλεργίες, διότι τα συμπτώματα είναι συνήθως ίδια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αναφυλακτοειδής αντίδραση της ισταμινικής δηλητηρίασης που εμφανίζεται μετά την κατανάλωση ορισμένων τυριών και χαλασμένων ψαριών. Αυτές είναι μάλλον, τροφικές δηλητηριάσεις παρά τροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες.
Διάγνωση Τροφικών Αλλεργιών
Τροφές οι οποίες προκαλούν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις με ταχεία εκδήλωση των συμπτωμάτων, συνήθως ταυτοποιούνται εύκολα. Η διάγνσωση μιας τροφικής αλλεργίας απαιτεί την ταυτοποίηση της αλλεργιογόνου τροφής, απόδειξη ότι η τροφή αυτή προκαλεί αντίδραση και επαλήθευση της συμμετοχής της στην αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αρχικά, καταγράφεται το ιστορικό του ασθενούς (και το οικογενειακό ιστορικό), που είναι το πρώτο εργαλείο στη διάγνωση μιας αλλεργίας.
Ακολουθεί, μία πλήρης καταγραφή των καταναλωθέντων τροφίμων, για δύο εβδομάδες, και περιγραφή των συμπτωμάτων. Εφόσον το ιστορικό και το ημερολόγιο, δεν προσδιορίζουν καθαρά το αλλεργιογόνο τρόφιμο, χρησιμοποιούνται εργαστηριακές δοκιμές (διάφορα αλλεργικά τεστ, που εφαρμόζονται κατά περίπτωση).
Ο προσδιορισμός, μέσω των ειδικών τεστ, η διάγνωση και η αγωγή αντιμετώπισης, πρέπει να γίνονται αποκλειστικά από αλλεργιολόγους.
Προσοχή στα τεστ δυσανεξίας που εφαρμόζονται από διαιτολόγους και υπόσχονται απώλεια βάρους και σωματική ευεξία, μέσω του αποκλεισμού τροφίμων από το καθημερινό διαιτολόγιο. Τα τεστ αυτά δεν είναι κλινικά αποδεδειγμένα και δεν έχουν εγκριθεί από τους οργανισμούς υγείας. Επίσης ο χρόνιος αποκλεισμός ορισμένων βασικών τροφίμων, μπορεί να οδηγήσει σε διάφορους τύπους δυσθρεψίας, με σοβαρές συνέπειες σε επίπεδο υγείας.
